بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بسم اللّه الرّحمن الرّحیم
اسلاید 3 :
مدیریت بحران
مدیریت امداد ودرمان
اسلاید 4 :
اصطلاحات رایج علم مدیریت بحران
تعریف بحران وانواع آن
سطوح بحران
مدیریت جامع بحران
اسلاید 5 :
تعریف بحران CRISES
به معنای انحراف ازوضعیت تعادل عمومی که آن مجموعه (کشور،شهر،سازمان و.) مجبوراست به صورت مستمر ازآن آگاهی داشته باشد.
اسلاید 6 :
تعریف بحران( ازنظرسازمان مدیریت بحران کشور )
حوادثي است كه در اثر رخدادها و عملكردهاي طبيعي و انساني به طور ناگهاني به وجود مي آيد، مشقت و سختي را به يك مجموعه يا جامعه انساني تحميل مي كند و برطرف كردن آن نياز به اقدامات اضطراري،فوري و فوق العاده دارد.
بحران ملي: بحراني است كه مقابله با آن خارج از توان مجموعه مديريت بحران و امكانات يك استان باشد. ساير موارد به عنوان بحران استاني يا محلي محسوب مي شود.
اسلاید 7 :
« لاری اسمیت » رئیس مؤسسه بحران واژه بحران را به این صورت تعریف میکند:
یک اغتشاش عمده در سازمان که دارای پوشش خبری گستردهای شده و کنجکاوی مردم درباره این موضوع بر فعالیتهای عادی سازمان اثر میگذارد و میتواند اثر سیاسی، قانونی، مالی و دولتی بر سازمان بگذارد.
اسلاید 8 :
مدیریت جامع بحران
فرآيند برنامهريزي، عملکرد و اقدامات اجرائي است که توسط دستگاههاي دولتي، غيردولتي و عمومي پيرامون شناخت و کاهش سطح مخاطرات (مديريت خطرپذيري) و مديريت عمليات مقابله و بازسازي و بازتواني منطقه آسيبديده (مديريت بحران) صورت ميپذيرد. در اين فرآيند با مشاهده پيش نشانگرها و تجزيه و تحليل آنها و منابع اطلاعاتي در دسترس تلاش ميشود به صورت يکپارچه، جامع و هماهنگ با استفاده از ابزارهاي موجود از بحرانها پيشگيري نموده يا در صورت بروز آنها با آمادگي لازم در جهت کاهش خسارات جاني و مالي به مقابـله سريع پرداخته تا شرايط به وضعيت عادی بازگردد.
اسلاید 9 :
مدیریت بحران( دیدگاه «پیرسون» و «کلایر»)
تلاش نظامیافته توسط اعضای سازمان همراه با ذینفعان خارج از سازمان، در جهت پیشگیری از بحرانها و یا مدیریت اثربخش آن در زمان وقوع
اسلاید 10 :
سطوح مدیریت بحران
اسلاید 11 :
مراحل مدیریت بحران ( مراحل برنامهریزی برای کنترل بحران)
الف ـ پیشبینی بحران و بررسی نقاط بحرانخیز و آسیبپذیر
ب ـ تهیه برنامه اقتضایی برای مواجهه با بحران
ج ـ تشکیل تیم مدیریت بحران و آموزش نیروی انسانی
د ـ تکمیل برنامهها از طریق اجرای آزمایشی
اسلاید 12 :
الف ـ پيشگيري: مجموعه اقداماتي است که با هدف جلوگيري از وقوع حوادث و يا کاهش آثار زيانبار آن، سطح خطرپذيري جامعه را ارزيابي نموده و با مطالعات و اقدامات لازم سطح آن را تا حد قابل قبول کاهش ميدهد.
ب ـ آمادگي: مجموعه اقداماتي است که توانايي جامعه را در انجام مراحل مختلف مديريت بحران افزايش ميدهد که شامل جمعآوري اطلاعات، برنامهريزي، سازماندهي، ايجاد ساختارهاي مديريتي، آموزش، تأمين منابع و امکانات، تمرين و مانور است.
ج ـ مقابله: انجام اقدامات و ارائه خدمات اضطراري به دنبال وقوع بحران است که با هدف نجات جان و مال انسانها، تأمين رفاه نسبي براي آنها و جلوگيري از گسترش خسارات انجام ميشود. عمليات مقابله شامل اطلاعرساني، هشدار، جست و جو، نجات و امداد بهداشت، درمان، تأمين امنيت، ترابري، ارتباطات، فوريتهاي پزشکي، تدفين، دفع پسماندها، مهارآتش، کنترل مواد خطرناک، سوخترساني، برقراري شريانهاي حياتي و ساير خدمات اضطراري ذيربط است.
د ـ بازسازي و بازتواني: بازسازي شامل کليه اقدامات لازم و ضروري پس از وقوع بحران است که براي بازگرداندن وضعيت عادي به مناطق آسيبديده با در نظر گرفتن ويژگيهاي توسعه پايدار، ضوابط ايمني، مشارکتهاي مردمي و مسائل فرهنگي، تاريخي، اجتماعي منطقه آسيبديده انجام ميگيرد. بازتواني نيز شامل مجموعه اقداماتي است که جهت بازگرداندن شرايط جسمي، روحي و رواني و اجتماعي آسيبديدگان به حالت طبيعي به انجام ميرسد.
اسلاید 13 :
مدلهای مدیریت بحران
الف ـ مدل مدیریت بحران تیری و میتراف:
تیری و میتراف اظهار میکنند که مدیریت اثربخش بحران سازمانی، جدا از نوع بحران، شامل اداره کردن پنج مرحله مشخص است که بحرانها طی میکنند:
1) شناسایی یا ردگیری علائم، 2) آمادگی و پیشگیری، 3) مهار ویرانی، 4) بهبود، 5) یادگیری.
این مدل با شناسایی یا ردگیری علائم بحران شروع می شود وسپس با فرایند یادگیری از مرحله بهبود بهپایان می پذیرد و سپس نتایج یادگیری به مرحله اول برمیگردد و این چرخه همینطور ادامه می یابد.
پر واضح است، دو مرحله اول، جزء مراحل قبل از بحران است و مدیریت پیشفعال بحران را شامل میشود. هر تلاش یا فعالیتی در طول این مراحل کمک زیادی به شناسایی، پیشگیری و یا جلوگیری از بحرانهای بالقوه در مراحل اولیه میکند. در مقابل آن، مراحل سوم و چهارم به عنوان مراحل بعد از بحران هستند که هر فعالیتی در طی آنها صورت میگیرد به عنوان فعالیتهای واکنشی یا منفعل هستند که تلاشی است در جهت مقاومت و یا کنترل شدید بر یک بحران ظاهر شده و یا حداقل کردن ویرانیهای احتمالی آن.
به صورت مقایسهای، مدیریت پیش فعال بحران اهمیت ویژهای برای هر سازمان بازرگانی دارد زیرا سازمان را در بسیاری از جنبهها برای رویارویی با موقعیتهای بحرانی ناخواسته و غیرقابل انتظار آماده خواهد کرد و آن را در یک موقعیت مساعد در زمان وقوع بحران قرار میدهد. برای پیدایش یک چنین مدیریتی باید سه فعالیت اصلی صورت گیرد: 1) ایجاد یک برنامه مدون بحران، 2) تشکیل تیم مدیریت بحران، و 3) آموزشهای منظم پرسنل برای مواجهه با بحرانها.
اسلاید 14 :
مدلهای مدیریت بحران
ب ـ مدل واکنشی در مقابل مدل پیش فعال: اساساً، در موقعیتهای بحرانی از دو روش به بحران مینگرند:
1- واکنشی 2-پیشفعال.
سازمانها هم میتوانند علائم هشداردهنده را نادیده بگیرند و با وقوع بحران نسبت به آن واکنش نشان دهند و هم میتوانند خود را برای رویارویی با بحران و مدیریت آن از قبل آماده سازند. در حالت اول پیامدهای ناشی از بحران مشخص نمیشوند ولی در حالت دوم نه تنها فرصتهایی را برای اداره بحران فراهم میسازد بلکه حتی میتواند به دفع بحران منجر شود.
در مدل واکنشی، تصمیمات مربوط به بحران در حین یا بعد از وقایع اتخاذ میشود ولی در مدل پیشفعال ، تصمیمگیرندگان شکلهای مختلف بحران و نیز برنامههای مواجهه با آنها را پیشبینی میکنند. اولین مرحله در مدل پیشفعال، تجزیه و تحلیل آسیبشناسی بحران است که سعی میکند نقاط آسیبپذیر در سازمان و نیز عوامل مؤثر در وقوع بحران شناسایی شود.
«اسلاتر» مدلی را برای شناسایی عوامل مؤثر در بحران سازمانی ارائه داده است. در این مدل ویژگیهای مدیریتی و سازمانی بر اثربخشی تصمیم اثر می گذارند و سپس متغیرهای محیطی و رقابت به همراه اثربخشی تصمیم ، میزان حرکت به سوی بحران را شکل می دهد متغیرهای محیطی و تغییرات ناگهانی در محیط شامل تغییراتی در بازارها، عرضهکنندگان و تأمینکنندگان، عوامل اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و … هستند.
ویژگیهای مدیریتی عبارتند از : توانائیها و ویژگیهای نیروی انسانی و نیز توانمندیهای مدیران، شیوههای رهبری آنها که تأثیر زیادی بر نوع تصمیمات و توانایی سازمان برای مواجهه با بحران دارد.
ویژگیهای سازمانی شامل اندازه سازمان، منابع، ساختار، دستورالعملهای اجرایی و کنترل و … هستند که بر موقعیتهای وقوع بحران تأثیر میگذارند.
اسلاید 15 :
ج ـ چرخه عمر بحران و دیدگاه استراتژیک نسبت به آن:
چرخه عمر بحران بیان میدارد که هر بحران چندین مرحله را طی میکند. طبقهبندی بحران براساس چرخه عمر آن، در مشخص کردن استراتژیهای مواجهه با بحران در هر یک از مراحل عمرش و حتی چگونگی متوقف کردن بحران برای مدیران مفید است.
اسلاید 16 :
شاخص های تعریف بحران
شدت حادثه
وسعت حادثه
قابل مدیریت بودن با منابع موجود
اختلال نظم وامنیت جامعه
اسلاید 17 :
سانحه محدود
سانحه دسته جمعی
شرایط اضطراری
بلا
فاجعه
بحران
اسلاید 18 :
انواع بحران
نوع اول:
1- بحرانها ی ناگهانی (ABRUPT CRISES)
2- بحرانهای تدریجی (CUMULATIVE CRISES)
نوع دوم: ( دیدگاه پارسونز )
1- بحرانهای فوری:
( این بحرانها دارای هیچگونه علامت هشداردهندة قبلی نیستند و سازمانها نیز قادر به تحقیق در مورد آنها و نیز برنامهریزی برای دفع آنها نیستند. )
2- بحرانهای تدریجی:
( این بحرانها به آهستگی ایجاد میشوند. میتوان آنها را متوقف کرد و یا از طریق اقدامات سازمانی آنها را محدود ساخت.)
3- بحرانهای ادامهدار
( این بحرانها هفتهها، ماهها و یا حتی سالها به طول میانجامند( .
اسلاید 19 :
سیاستهای ابلاغی مقام معظم رهبری در زمینه مدیریت بحران
اسلاید 20 :
1- افزایش و گسترش آموزش و آگاهی و فرهنگ ایمنی و آماده سازی مسئولان و مردم برای رویاروئی با عوارض ناشی از سوانح طبیعی و حوادث غیر مترقبه بویژه خطر زلزله و پدیده های جوی و اقلیمی
2- گسترش و تقویت مطالعات علمی و پژوهشی و حمایت از مراکز موجود به منظور شناسائی و کاستن از خطرات اینگونه حوادث با اولویت خطر زلزله
سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری درحوزه مدیریت بحران
