بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بررسی زیست شناسی, انتشار, نحوه خسارت و روش های مدیریت و کنترل انواع مینوز ها
اسلاید 2 :
مینوز ها شامل انواع مختلفی از آفات , اعم از شب پره مینوز گوجه فرنگی, پروانه مینوز برگ مرکبات, مگس مینوز برگ سبزی , مینوز لکه گرد, مینوز برگ نیشکر و . هستند که هر کدام از این آفات از نظر ظاهری و زیست شناسی , چگونگی ایجاد خسارت, علائم و نشانه بیماری با یکدیگر متفاوت بوده و اثرات تخریبی متفاوتی بر روی گیاه میزبان دارند.
مقدمه
اسلاید 3 :
شب پره مینوز گوجه فرنگی
شب پره مینوز گوجه فرنگی Tuta absoluta یکی از آفات مهم کشت های گوجه فرنگی می باشد. این آفت بومی آمریکای جنوبی بوده و برای اولین بار در سال ٢۰۰۶ از اسپانیا گزارش شده است. مهمترین میزبان این آفت گوجه فرنگی می باشد اما دیگر گونه های زراعی گیاهان تیره بادمجانیان مانند سیب زمینی Solanum tubersolumبادمجان S.melongena فلفل شیرین S.muricatum و تنباکو Nicotiana tabacum و همچنین گونه های وحشی مانند تاجریزی و داتوره نیز مورد تغذیه این حشره قرار می گیرند که این ظرفیت تغذیه ای موجب گسترش آفت در زیستگاه های مختلف می گردد.
اسلاید 4 :
زیست شناسی
حشرات کامل به طول 10mm دارای پولک های خاکستری با لکه های سیاه رنگ روی بال های جلو
شاخک از نوع مو وش و بند های آن یکی در میان روشن و تیره هستند.
شکم حشره ماده بزرگ و سطح زیرین آن به رنگ سفید با خطوط سیاه رنگ و در حشران نر شکم باریک و خاکستری رنگ است.
تخم آفت کوچک و بیضی شکل, در ابتدا سفید و کرمی رنگ و قبل از تفریخ تیره می شود و زیر سطح برگ گذاشته می شود.
توان تولید مثل بالایی دارد و حشره بالغ در صورت وجود غذای مناسب و دمای ١٩_٢٣ درجه سانتی گراد می تواند تا ٣۰۰ عدد تخم بگذارد.
در دمای بالاتر از ٢٣ درجه زمان رشد و نمو حشره کاهش می یابد و در دمای بین ٧_١۰ درجه رشد ان متوقف می شود.
اسلاید 5 :
اولین گزارش رسمی از وجود این آفت در ایران از استان آذربایجان غربی در سال ١٣٨٩ صورت گرفت, در سال های بعد وجود این آفت از استان های لرستان, بوشهر, کردستان, ایلام, کرمانشاه, خوزستان, فارس, تهران, مرکزی,خراسان شمالی, کهکیلویه و بویر احمد و اصفهان گزارش شده است. پراکنش سریع آفت به علت ظرفیت تولید مثل بالا , چرخه نسل کوتاه (١٢ نسل در سال) و از همه مهمتر نقل و انتقال گوج فرنگی در بین مناطق مختلف می باشد.
پراکنش در ایران
اسلاید 6 :
ایجاد تونل و شبکه ای از کانال های بین بافتی.
روی برگ ها با تغذیه لارو ها از بافت مزوفیل مسییر تغذیه آنها به صورت لکه های نامنظم در می آید.
ایجاد تونل در ساقه ها که نمو کلی گیاهان را تغییر می دهد و از از رشد آنها می کاهد.
.میوه های آلوده لهیده و داری سوراخ و کانال بوده که از بازار پسندی آنها می کاهد.
نحوه خسارت:
شب پره مینوز گوجه فرنگی به کلیه مراحل رشدی گیاه گوجه فرنگی حمله نموده و تا صد در صد محصول را نابود می کند. خسارت محصول به خصوص در گلخانه ها شدید تر بوده و با تغذیه از برگ , ساقه و میوه عملکرد محصول را به شدت مورد تاثیر قرار می دهد. خسارت مستقیم مربوط به کاهش ظرفیت فتوسنتزی و میزان تولید گوجه فرنگی در مزارع و گلخانه هاست. خسارت غیر مستقیم آن از طریق انتقال عوامل بیماریزای ثانویه می باشد.
تشخیص خسارت مینوز گوجه فرنگی روی گیاه معمولا آسان و به شرح زیر است:
اسلاید 7 :
کنترل و مبارزه
در حال حاضر کنترل شب پره مینوز در ایران و کشور های حوضه ی مدیترانه عمدتا بر اساس حشره کش های شیمیایی است. اگرچه کارایی آن ها به دلیل نوع رفتار تغذیه ای حشره( دالان زنی) و توانایی آنها در ایجاد نژاد مقاوم, به حشره کش مقاوم است.لذا تلفیق کنترل شیمیایی با دیگر روش های کنترل ( روش زراعی, کنترل بیولوژیک و .) ضروری است.
مبارزه زراعی
روش تلفیقی
از بین آفت کش های استفاده شده فلوبندیامید بیشترین و ایندوکساکارب کمترین تاثیر را روی مرحله لاروی مینوز گوجه فرنگی دارد.
استفاده از قارچ Beauveria bassiana و باکتری Bacillus thuringiensis
استاندارد سازی گلخانه ها شامل شیشه بندی مناسب و استفاده از توری های ضد حشره و رها سازی زنبور تریکوگراما که این زنبورتخم مینوز گوجه فرنگی را پارازیته می کند و استفاده از سم فلو بندیامید که به نسبت بقیه ترکیبات اثر کشندگی کمتری روی تخم شب پره مینوز دارد و از طرفی لارو کُشی قوی است, توصیه می شود.
مبارزه رزاعی
حذف بقایا و علف های هرز کشت قبلی و شخم عمیق
روش تلفیقی
استفاده از سموم کم خطر و یا کم دوام مثل امامکتین بنزوات, اسپینوساد, ایندوکساکارب و فلو بندیامید که سموم رایج جهت کنترل این آفت هستند در کنار کاربرد صحیح دشمنان طبیعی موثر مانند زنبور های پارازیتوئید تخم تریکوگراما می توان شب پره مینوز گوجه فرنگی را کنترل و عملکرد محصول را افزایش داد.
اسلاید 8 :
پروانه مینوز مرکبات Phyllocnistis citrella آفت مهم خزانه ها و نهالستان ها محسوب می شود. منشاء این حشره مناطق گرمسیری آسیا از افغانستان تا چین می باشد. پروانه مینوز مرکبات معمولا روی گونه های مختلف جنس Citrus sp و سایر گیاهان خانواده Rutaceae حضور دارد و بیشتر از همه روی برگ های گریپ فروت و پاملو Citrus maxima یافت می شود.در بین مرکبات, لیمو آب, پرتقال والنسیا و نارگی کینو نسبت به سایر انواع مرکبات آلودگی بیشتری به آفت دارند.
پروانه مینوز مرکبات
اسلاید 9 :
- حشرات کامل معمولا تخم های خود را در سطح زیرین برگ و در داخل پارانشیم قرار می دهند.
- طول دوره یک نسل این حشره در تابستان ١۵ روز و در زمستان ١٣۴ روز است.
- طول دوره رشدی حشره متناسب با درجه حرارت ٢تا٨ هفته متغیر است و می تواند ٨تا١١ نسل در سال داشته باشد اما در شمال کشور و سواحل دریای خزر به علت سرما ۶ تا ٨ نسل در سال دارد.
زیست شناسی
فراوانی جمعیت مینوز مرکبات تحت تاثیر دو عامل درجه حرارت و طول دوره بارندگی قرار دارد به طوریکه محدوده دمایی ٢۶_٢۴ درجه سانتی گراد برای افزایش جمعیت این حشره بسیار مطلوب است.
در مناطق گرمسیری در تمام طول سال فعال است و در مناطق سردسیر به صورت حشره کامل در زیر برگ های خشک و پناهگاه های دیگر زمستان گذارانی میکند.
اسلاید 10 :
پروانه مینوز مرکبات برای اولین بار در سال١٣۴۰ از نواحی مرکبات خیز استان خوزستان و فارس توسط فرحبخش گزارش شد. و در سال ١٣٧٣ در باغات مرکبات خیز شمال کشور در حومه ساری به عنوان یک آفت جدید ظاهر شد و در مدت کمتر از یک سال به تمام نواحی مرکبات خیز سواحل دریای خزر انتشار پیدا کرد.
در منطقه جیرفت و کهنوج نیز از آفات مهم به خصوص در نهالستان ها و خزانه ها محسوب می شود.
پراکنش و انتشار حشره
اسلاید 11 :
لارو های آفت برگ های تازه شکفته مرکبات را آلوده و لکه های سفید مارپیچی و تاولی روی برگ ایجاد می کنند که ناشی از تغذیه لارو ها از پارانشیم برگ بوده که موجب کاهش فتوسنتز و در نهایت ضعف گیاه می شود.
نحوه خسارت و علائم و نشانه ها
- علائم آن به صورت پیچیدگی برگ ها
- ایجاد دالان های پیچ در پیچ در سطح زیرین برگ
- پیچیدگی لبه برگ به دلیل تشکیل محفظه شفیرگی
- تبدیل اپیدرم به یک صفحه نازک نقره ای رنگ رو دالان ها
اسلاید 12 :
استفاده از تله های فرمونی به عنوان یک روش بیولوژیک که روش مناسبی است که می توان زمان و میزان حمله آفت را تا حد دقیقی بررسی کرد.
کنترل و مبارزه
استفاده از سموم انتخابی و موثر نظیر ایمیداکلوپراید و ورتمیک به فاصله هر ١۰ تا ١۵ روز در زمانی که خسارت در حال گسترش است.
- استفاده از ارقام مقاوم
- هرس سر شاخه های آلوده
مبارزه بیولــــوژیک با استفاده از زنبور پارازیــت Pedioblus sp از خانوادهEulophidae که از شفیره تغذیه می کند.
اسلاید 13 :
مگس های مینوز متعلق به جنس Liriomyza به دلیل خسارت به برگ های بسیاری از گیاهان به عنوان آفت شناخته می شوند این جنس دارای بیش از ٣۰۰ گونه است که در سطح جهان پراکنده می باشند که از بین آنها ٢٣ گونه از لحاظ اقتصادی حائز اهمیت می باشند و به دامنه وسیعی از گیاهان و سبزیجات نظیر لوبیا, فلفل, بادمجان, سیب زمینی, کدو, خیار و کاهو حمله می کنند.
مگس مینوز برگ سبزیجات
اسلاید 14 :
حشرات بالغ گونه های مختلف Liriomyza sp مگس های کوچکی به طول ٢-١ میلی متر و به رنگ زرد و سیاه هستند.
مگس های مینوز دارای سه سن لاروی می باشند.
لارو ها بدون پا و از نوع ماگوت بوده و در زمان خروج از تخم شفاف و بی رنگ می باشند و به تدریج در سنین بعدی به رنگ زرد متمایل به نارنجی در می آیند.
- مگس های مینوز در هردو مرحله ی لاروی و بلوغ خسارتزا هستند.
زیست شناسی
اسلاید 15 :
در ایران مگس های مینوز در نقاط مختلف کشور به ویژه مناطق جنوبی فعالیت داشته و از آفات مهم سبزیجات و حبوبات محسوب می شوند. تاکنون دو گونه Liriomyza trifulii در هرمزگان
و L. sativae در خوزستان و جنوب کرمان به عنوان گونه های غالب مگس های مینوز در کشور گزارش شدند.
پراکنش و انتشار
اسلاید 16 :
حشرات ماده مگس های مینوز طی مراحل مختلف تغذیه و تخم گذاری حفره های فراوانی را در سطح شاخ و برگ گیاهان میزبان به خصوص برگ های جوان انتهایی و حاشیه آنها ایجاد میکنند اما شکل اصلی خسارت این آفت ایجاد دالان در برگ ها توسط لارو هاست که با ایجاد دالان مارپیچ روی سطح برگ ها منجر به تخریب مزوفیل , کاهش رشد و فتوسنتز و میزان محصول گیاه می شوند.
نحوه خسارت
اسلاید 17 :
نصب توری های ضد حشره در ابتدای فصل و قبل از انتقال نشا ها به داخل گلخانه
تهیه نشاها در شرایط ایزوله و کاملا کنترل شده به نحوی که امکان فعالیت هیچ نوع آفت و از جمله مگس های مینوز در خزانه وجود نداشته باشد.
- استفاده از محلول ۰/۵ در هزار ایمیدا کلو پراید پای بوته ها یک هفته قبل از انتقال نشاها به گلخانه.
اقدامات پیشگیرانه
اسلاید 18 :
آثار ضد تغذیه ای چریش شامل اثرات اولیه و ثانویه می باشد. اثرات اولیه به صورت اختلال در فرآیند انتخاب گیاه میزبان از سوی حشره و اثرات ثانویه شامل ایجاد نارسایی در لواه گوارش حشره می باشد.
همچنین چریش دارای آثار تنظیم کنندگی رشد نیز می باشد که شامل بازدارندکی رشد و نمو و تولید مثل است که بسته به میزان مصرف می تواند منجر به بد شکلی و یا مرگ حشره قبل از پوست اندازی و یا حین آن با تاثیر گذاشتن بر سیستم هورمونی به ویژه اکدایزان( هرمون جلد) شود.
نحوه کنترل
حشره کش های گیاهی حاصل از دانه های گیاه چریش Azadirachta indica به دلیل آثار فیزیولوژیک و ضد تغذیه ای در کنترل تعدادی از حشرات از جمله مگس های مینوز موثرند.
