بخشی از پاورپوینت
اسلاید 3 :
جایگاه مباحث قرآن در اندیشه
مرحوم آیت الله العظمی فاضل لنکرانی(ره)
عنوان بحث
اسلاید 4 :
1- اسلام شناس بودن
2- مرجعیت ایشان
اهمیت بحث
اسلاید 5 :
از چندین منظر جایگاه قرآن در اندیشه ایشان متصور است:
اسلاید 6 :
1-جایگاه شانی قرآن
یکی از ملاک های اهمیت و عدم اهمیت چیزی توجه یا عدم توجه اهل بیت به آن موضوع است. و اهل بیت فراوان به قرآن توجه داشته اند. هم در استناد. در عرضه روایات.و منبعیت قرآن . در عن أميرالمومنين( ع): وَ اعْلَمُوا أَنَّهُ لَيْسَ على أَحَدٍ بَعْدَ الْقُرْآنِ مِنْ فَاقَهٍ وَ لَا لِأَحَدٍ قَبْلَ الْقُرْآنِ مِنْ غِنًى.( نهج البلاغه، ص 252) . و بدانيد كسى كه با قرآن كريم است بى نياز است و كسى كه بىقرآن است بىنياز نيست ..
اسلاید 7 :
استناد
دروس طلبگی را ایشان مقدمات میدانند تا قرآن فهمیده شود. ایشان سوالی مطرح میکند: اگر كسى از طلبهاى كه چندين سال در حوزه علميّه است در صورتى كه تمام وقت خود را صرف درس و بحث كرده و وقت خود را به بطالت نگذرانده باشد بپرسد كه: شما پس از اين همه سال تعلّمِ ادبيات عرب، مسائل فقهى و اصولى و امثال آن، آيا مجموعه فرمايشات خداوند متعال در قرآن كريم را درك كردهاى؟! قرآن كريم از اوّل تا آخر مىگويد؟! ؛ پاسخ اين طلبه چيست؟!
حيف است و جفاى به عمركه عمرى بر انسان بگذرد و تفسير قرآن را به صورت جامع و با دقّت ملاحظه نكند؛ خصوصاً طلبه و روحانى شيعه كه از طريقارشادات اهلبيت عليهم التحيه و السلام مىتواند بسيارى از معارف بلند قرآن را به دست آورد.
در نتیجه: پیشنهاد مطالعه کامل قرآن را به عنوان ضرورت ارایه میفرماید.
اخلاق فاضل، ص: 227
اسلاید 8 :
مراحل فهم قرآن شامل: از قرائت شروع بعدش –حفظ، دقت، تدبر، تفکر تا به عمل منتهی می شود.
خاطره استاد بروجردی
حفظ و تجوید و قرائت قرآن ارزشمند است ولی کافی نیست.
2-جایگاه غایتی فهم قرآن
اسلاید 9 :
استناد
يكى از خصوصيّات قرآن اين است كه حتى قرائتش به تنهايى باعث نورانيّت است.. تا چه رسد به اينكه انسان در قرآن دقّت، تدبّر و تفكّر كرده و بحث قرآنى داشته باشد كه بىشك عامل نورانيّت و معنويّت خاصّى براى او خواهد بود.
-اما در مرحله رعايت علمى و عملى متأسفانه راعيان و ناظران قرآن بسيار اندكند! و اين يك واقعيت است!
-حضرت در ادامه مىفرمايد: «فَالْعُلَمَاءُ يَحْزُنُهُمْ تَرْكُ الرِّعَايَهِ وَالْجُهَّالُ يَحْزُنُهُمْ حِفْظُ الرِّوَايَهِ»؛ آنچه علما را دچار حزن و اندوه مىكند آن است كه قرآن كمتر رعايت شده و كمتر به آن عمل مىشود؛ امَا وقتى به جهّال مراجعه مىكنى ترك «حِفْظُ الرِّوَايَهِ» موجب ناراحتىشان شده و مىگويند: چرا قرآن را حفظ نيستيد؟! چرا زير و زبر آن را درست و آنگونه كه بايد باشد نمىدانيد؟! چرا با قرائت قرآن آن طورى كه نازل شده آشنا نيستند؟! اما نسبت به عمل به قرآن و بىاعتنايى به آن هيچ احساس نگرانى و ناراحتى نمىكنند. در حقيقت اين علما هستند كه موقعيت قرآن را درك مىكنند. آنان مىدانند كه اين كتاب، كتاب عمل است؛ كتابى است كه بايد در شئون مختلف زندگى از آن استفاده كرد؛ كتابى است كه در پرتو آن همه گمراهان عالَم، داخل وادى نور مىشوند
اسلاید 10 :
حجیت قرآن ذاتی است روایت بالعرض است. قرآن كلامى است كه بسيارى از بحثها و تحقيقها در آن راه ندارد؛ از اين قبيل: راوى اين روايت ثقه است يا غير ثقه، معتبر است يا غير معتبر،اين واوى كه راوى نقل كرده، امام فرموده يا راوى آنرا به روايت افزوده است. الحمد لله تعالى اين مسائل در مورد قرآن روشن است، آنچه در قرآن مطلوب مىباشد، دقت در فهم و استنباط معارف و حكم خداوند از آيات آن است
3-مقایسه قرآن و روایت
اسلاید 11 :
استناد
زمان فهم آیه قرآن حداقل دوبرابر فهم روایت باید باشد. از اين رو، بايد به اين نكته توجه كرد كه فهم قرآن به تدبّر بالاترى نسبت به تدبّرى كه در مورد روايات فقهى صورت مىگيرد، نياز دارد. گاهى براى درك صحيح يك روايتِ فقهى بايد در پنج جلسه آن را مورد بررسى قرار داد. مطمئناً اگر آن روايت، آيه قرآن بود بايد ده جلسه و حتّى بيشتر، مورد دقت و بررسى قرار مىگرفت؛ چرا كه روايت، كلام معصوم (ع) بوده و قرآن كلام خداوند متعال است و ميان كلام خداوند و كلام امام فاصله زيادى وجود دارد. به همين نسبت از نظر اهميّت و مطلب نيز ميان كلماتشان فاصله وجود دارد؛ به همين دليل، اگر ما در روايات به اين مقدار تدبّر مىكنيم، بايد در قرآن بيشتر تدبّر كنيم.
( 2). قَال أَمِيرَالْمُؤْمِنِين( ع): . وَ كَلَامُ اللَّهِ وَ تَأْوِيلُهُ لَا يُشْبِهُ كَلَامَ الْبَشَرِ كَمَا لَيْسَ شَىْءٌ مِنْ خَلْقِهِ يُشْبِهُهُ كَذَلِكَ لَا يُشْبِهُ فِعْلُهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى شَيْئاً مِنْ أَفْعَالِ الْبَشَرِ وَ لَا يُشْبِهُ شَىْءٌ مِنْ كَلَامِهِ كَلَامَ الْبِشْرِ فَكَلَامُ اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى صِفَتُهُ وَ كَلَامُ الْبَشَرِ أَفْعَالُهُمْ فَلَا تُشَبِّهْ كَلَامَ اللَّهِ بِكَلَامِ الْبَشَرِ فَتَهْلِكَ وَ تَضِل.( توحيد صدوق، ص 264) قرآن كلام خداوند است و تأويل آن همچون كلام بشر نيست. همان گونه كه چيزى از آفريدههايش با او همانند نيست، فعل او نيز به چيزى از افعال بشر شباهت ندارد و هيچ سخن او به سخن بشر شبيه نيست. كلام خداى متعال صفت او است و كلام بشر افعال ايشان. پس سخن خداوند را به سخن بشر تشبيه نكنيد كه گمراه و هلاك مىشويد.
. اخلاق فاضل، ص: 226
اسلاید 12 :
4-تاثیر گذاری قرآن
ایشان معتقدند که قرآن علاوه بر تاثیر معنویی تاثیر دنیایی هم دارد. خدا عنایت ویژه می کند به زندگی دنیوی انسان عنايت به اين كتاب عزيز تنها در رشد معنوى انسان اثر ندارد، بلكه نيازهاى زندگى انسان را هم تأمين مىكند. قَالَ النبى( ص): عَلَيْكَ بِتِلَاوَهِ الْقُرْآنِ وَ ذِكْرِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَإِنَّهُ ذِكْرٌ لَكَ فِى السَّمَاءِ وَ نُورٌ فِى الْأَرْض.( مكارم الأخلاق، فصل 5، ص 458)
اسلاید 13 :
سفارش بنده در مورد بطن قرآن كريم نيست. بطن قرآن را اهل آن، كه ائمه اطهار هستند مىفهمند؛ بلكه مقصودم درك ظواهر و دستورات و معارف ظاهرى قرآن است.
5-حیطه انحصاری معصوم
اسلاید 14 :
6-تخصصی بودن مباحث قرآن
الف: درس خارج تفسیر لازم است. . مگر درس خارج، فقط مخصوص فقه و اصول است؟! مگر قرآن كه مقامش بالاتر از اين علوم است، احتياج به درس خارج ندارد؟!.
ب: دوری از سطحی نگری فهم قرآن. اين درست نيست كه آيات قرآن به طور سطحى مورد بررسى قرار گيرد. نتيجه همين سادهانگارى و سطحىنگرى است كه موجب فهم نادرست از قرآن مىشود.
اسلاید 15 :
نگارش کتاب مدخل التفسیر خود نشان از اهمیت ایشان به این مباحث دارند.
مباحث علوم قرآن مباحث پراهمیتی هستند که تفسیر را نظام و هموار می کند
7-جایگاه مباحث علوم قرآن
