بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
برنج (Oryza sativa )
اسلاید 3 :
برنج (:(Oryza sativa مانند بسیاری از گیاهان زراعی از قدیمیترین نباتاتی است که بشر از آن استفاده می نماید.
پس از گندم، برنج دومین غله شناخته شده و پر محصول جهان به شمار می رود. آسیا بزرگترین قاره تولید برنج (91%) است و بیشترین محصول برنج دنیا در چین، هند و آسیای جنوب شرقی تولید می شود
وابستگی فراوان به آب دارد. این گیاه روز کوتاه بوده و به سرما نیز حساس است و نیاز بالایی به دما دارد.
اسلاید 4 :
خاستگاه:
منشا اولیه آن فیلیپین است.
برنج زمان هخامنشیان د ر ایران زراعت می شد و در دوره اشکانیان نیز در گیلان و مازندران و خراسان زراعت آن معمول بوده است.
نام فارسی برنج از کلمه رنج گرفته شده و در طول تاریخ به برنج تبدیل گردیده است.
اسلاید 5 :
در ایران:
دو استان گیلان و مازندران مجموعآ بیش از 65 درصد از سطح زیر کشت شلتوک برنج را دارا هستند.
مقام های سوم تا پنجم سطح زیر کشت به ترتیب به استان های فارس، خوزستان و گلستان با 6/10، 0/10، 1/5 درصد تعلق دارد.
متوسط عملکرد شلتوک کشور 4505 کیلوگرم در هکتار است.
تولید برنج در ایران نیاز داخلی را برطرف نمیکند و لذا هر ساله مقدار زیادی برنج وارد کشور می شود.
در ایران بیشتر ارقام محلی کشت می شوند.
اسلاید 6 :
موارد استفاده:
غذایی (پلو، آش، فرنی، نان برنجی)
تغذیه دام و ماکیان (کاه و کلش، سبوس، خرده برنج)
صنعتی (پوشش سقف، دیوار خانههای گلی روستایی، بستر نگهداری کرم ابریشم، تهیه حصیر، زنبیل، کلاه حصیری و صنایع دستی، الکل گیری، تهیه نشاسته و در صنایع کاغذ سازی)
اسلاید 7 :
ریشه و ساقه:
ارقام زودرس برنج دارای ساقه کوتاه تری نسبت به ارقام دیررس هستند.
چگونگی خروج جوانه اولیه ریشه و ساقه و تولید پنجه در برنج
اسلاید 8 :
برگ و گل آذین:
آخرین برگ، برگ پرچم است که پهن تر و کوتاه تر از سایر برگها بوده و در زمان خوشه رفتن به صورت عمودی قرار می گیرد.
گلدهی در برنج از نوک گل آذین شروع شده و به سمت پایین ادامه می یابد.
در موقع ظهور خوشه نیاز ریشه به مواد غذایی به ویژه ازت، فسفر و پتاس زیاد است.
اسلاید 9 :
تقسیم بندی براساس اندازه دانه:
برنج هایی با دانه خیلی طویل با بیش از 7 میلیمتر طول (صدری ها)
برنج هایی طویل با اندازه دانه بین 6 تا 7 میلیمتر
برنج های دانه متوسط با اندازه دانه بین 5 تا 6 میلیمتر (چمپاها)
برنج های دانه کوچک با وزن هزار دانه کمتر از 22 گرم
اسلاید 10 :
رطوبت و نور:
رطوبت محیط در زندگی گیاه بخصوص در زمان گلدهی بسیار موثر است بطوریکه مناسب ترین رطوبت هوا برای گلدهی حدود 70 تا 80 درصد بوده و در رطوبت کمتر از 40 و بیشتر از 90 درصد گلدهی آن متوقف میگردد.
برنج برای انجام عمل تلقیح به شدت نور بالایی نیاز دارد.
اسلاید 11 :
آب:
برای تولید یک کیلوگرم ماده خشک احتیاج به 700 لیتر آب است. بطورکلی دمای آب در روز باید دو برابر دمای شب یعنی حدود 30 درجه سانتی گراد باشد. خارج کردن آب داخل کرتها در شب به منظور کاهش دمای خاک و مجددا وارد کردن آب خنک این مزیت را دارد که عمل تنفس گیاه در شب کاهش یافته و از تجزیه مواد آلی تولید شده در روز جلوگیری بعمل می آید.
اسلاید 12 :
گرده افشانی:
برنج گیاهی خودگشن است.
7 تا 10 روز طول می کشد تا همه گلهای یک خوشه آماده گرده افشانی شوند.
در یک بوته دوره گلدهی بین 10 تا 14 روز است.
دمای مطلوب گرده افشانی در حدود 31 تا 32 درجه سانتی گراد است. در دمای پایین تر از 10 درجه سانتی گراد و بالاتر از 50 درجه سانتی گراد، گرده افشانی متوقف می شود.
اسلاید 13 :
ارتفاع:
ارتفاع مهمترین عامل در مقاومت به ورس است. گیاهان پاکوتاه (80-100 سانتیمتر) دارای ساقههای ضخیم و استوار و مقاوم به ورس میباشند.
پنجهدهی:
ارقام از نظر قدرت پنجهدهی متفاوت هستند. بنابراین تراکم کشت بستگی به این عامل دارد.
اسلاید 14 :
ظهور خوشه:
خوشه ها باید بطور کامل از غلاف برگ پرچم خارج شوند.
دمای هوا و سایهاندازی شدید، خروج خوشه را کند می کند. در بعضی از ارقام اگر هوا بعد از ظهور خوشه گرم باشد، خوشه بطور کامل خارج و در صورت سردی هوا این خروج بطور ناقص انجام می شود.
پس از گرده افشانی، با توجه به دمای منطقه چند هفته طول می کشد تا دانه ها رسیده شوند.
اسلاید 15 :
عملیات خاک ورزی:
خیساندن زمین در حد اشباع
شخم زدن خاک و برگرداندن آن
دیسک زدن و خرد شدن کلوخه های بزرگ
نتیجه:
کنترل علف های هرز با شخم های اولیه و ثانویه
آسان شدن عمل انتقال نشاء
استقرار و پایداری خاک که باعث اصلاح مدیریت تغذیه می گردد.
به منظور کنترل سطحی آب و ایجاد یک بستر مناسب برای رشد گیاهچهها لازم است که در پایان مرحله خاک ورزی، زمین کاملا تسطیح شود.
ساخت و ترمیم مرزها
استفاده از پلاستیک در پوشش دادن مرزها
اسلاید 16 :
انتخاب بذر برای کاشت در مزرعه:
استفاده از بذر سالم
استفاده از بذر خالص
ضد عفونی بذور (سموم سیستمیک 1 تا 2 در هزار به مدت 6 ساعت در دمای حدود 20 درجه) و سپس شستن بذور
اسلاید 17 :
سه عامل گرما، رطوبت و اکسیژن در اینجا نقش دارند.
اگر مطلوب باشد بین 24 تا 48 ساعت بذر جوانه می زند.
خیساندن بذر:
خیساندن در داخل بشکه برای چند روز با توجه به دمای هوا (روزی 2 بار آب تعویض شود)
جوانه دار کردن بذر:
اسلاید 18 :
روش جوانه دار کردن:
ریختن بذور داخل ظروف و یا پهن کردن آنها روی گونی و سپس گذاشتن گونی مرطوب روی آنها و قرار دادن در سایه.
هر 12 ساعت یکبار بذرها را با دست به هم زده و آن را کاملآ مخلوط و زیر و رو می کنند و مقداری آب ولرم به آن اضافه می کنند.
دمای مطلوب برای جوانه زنی 30-34 درجه سانتیگراد است.
پس از 24 تا 48 ساعت وقتی که اندازه ریشه چه و ساقه چه 1-2 میلی متر شد، بهترین زمان انتقال به خزانه است.
برای این کار بهتر است ابتدا بذرهای جوانه زده را به مدت 1-2 ساعت در محیط سایه پهن کرده تا مقداری از رطوبت خود را از دست بدهد تا بتوان به راحتی آنها را در سطح خزانه پخش کرد.
اسلاید 19 :
خزانه:
100- 200 مترمربع زمین خزانه برای هر هکتار در نظر گرفته شود.
آبگیری و تخلیه آب خزانه باید به آسانی میسر باشد.
مکان خزانه آفتابگیر و گرم باشد و نور کافی داشته باشد.
خاک آن قوی باشد و دسترسی آسان به جاده و وسایل حمل و نقل
داشته باشد.
اسلاید 20 :
کاشت بذر در خزانه و تهیه گیاهچه
