بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بسمه تعالی
بررسی محصول مرکبات
اسلاید 2 :
مقدمه
تاریخچه مرکبات
تولید جهانی مرکبات
منطقه مناسب برای کشت مرکبات
مناطق موجود در ایران
تولید مرکبات در ایران
تجارت جهانی و صادرات مرکبات
ایران و کشور های همسایه
برنامه ریزی و اجرای برنامه
اسلاید 3 :
تاریخچه مرکبات
پرورش مرکبات در جنوب چين و هندوچين به ويژه جنوب ويتنام از 2400 سال پيش از ميالد مسيح آغاز شده است.
بنابر نشانه های تاريخی، عبریها از سده بيستم پيش از میلاد با مرکبات آشنايی داشتهاند.
از کنارههای جنوبی دريای مازندران به عنوان دومين کانون گسترش کشت مرکبات نام برده میشود.
در جنگهای صليبی مرکبات از کشورهای کناره جنوبی دريای مديترانه به اروپا برده شده است.
ترنج با بادرنگ اولين ميوه شناخته شده مرکبات در ايران است که براساس نوشته های تيوفراستوس گياهشناس يونانی از 300 سال پيش از ميلاد مسيح در منطقه شوش و شوشتر کاشته میشده است.
نارنج، ليمو ترش و ليمو عمانی درحدود 1200 تا 1300 سال پيش و توسط اعراب به ايران آورده شده است.
درخت پرتقال به احتمال زياد در قرن 16 میلادی توسط پرتغالیها از اروپا به ايران آورده شده است و به اين دليل آن را پرتقال ناميده اند.
اسلاید 4 :
تولید جهانی مرکبات
نیم کره جنوبی کشور برزیل
رتبه اول
رتبه دوم
چین
رتبه سوم
ایالات متحده امریکا
تولید بیش از بیست و یک میلیون تن مرکبات در سال
تولید بیش از نورده میلیون تن مرکبات در سال
تولیز بیش از ده میلیون تن مرکبات
اسلاید 5 :
نکات قابل توجه
در ایالت متحده امریکا ایلت های کالیفرنیا و اریزونا و تگزاس مهم ترین تولید کننده های مرکبات تازه و ایلت فلوریدا از مهم تریت تولید کنندگان اب پرتقال و گریپ فروت هستند
مکزیک هند و اسپانیا و ایران به ترتیب جایگاه های بعدی تولید این محصول را در دنیا به خود اختصاص داده اند
اتحادیه اروپا از مهم ترین تولیدکنندگان پرتقال نارنگی و لیمو است اما در سال های اخیر تولید کشور های عضو این اتحادیه دچار افت شده اگرچه تولید نارنگی کلمانتین در اسپانیا به علت محبوبیت بالایی که بین مصرف کنندگان دارد تا حدودی افزایش را نشان می دهد
در مقیاس جهانی حدودا یک سوم مرکبات برداشت شده فراوری میشود که 80 درصد این سهم را اب پرتقال تشکیل میدهد .صنعت تولید اب پرتقال دنیا دو بازیگر اساسی دارد:ایلت فلوریدا در امریکا و سایو پولو در کشور برزیل که این دو حدود 85 درصد بازار جهانی اب پرتقال را در دست دارند
برزیل 99 درصد تولید خود را صادر می کند در حالی که 90 درصد تولید فلوریدا در خود امریکا مصرف میشود
نکته قابل توجه این است که اب پرتقال در سطح جهانی به صورت کنسانتره جا به جا میشود تا هزینه های حمل و نقل و نگهداری ان کاهش یابد.
اسلاید 6 :
مرکبات تقریبا در تمام مناطق نیمه گرمسیری و اکثر مناطق گرمسیری جهان در شرایط وجود خاک و رطوبت مناسب کشت میشود.باغات مرکبات جهان در قسمت هایی قرار دارند که اب و هوای خیلی خشک یا خیلی مرطوب نداشته و سرمای هوا شدید نباشد.
حال منطقه مناسب برای کشت مرکبات کجاست؟؟؟؟؟
اسلاید 7 :
چنین مناطقی در ایران وجود دارد؟؟
مرکبات ایران بین 24 تا 38 درجه عرض شمالی و به طور عمده در سه منطقه قرار گرفته اند :
کمربند مرکزی
کمربند ساحلی جنوبی
کمربند ساحلی دریای خزر
گیلان
مازندران
گلستان
خراسان
کرمان
فارس
کهکیلویه
کرمانشاه
ایلام
خوزستان
بوشهر
سیستان بلوچستان
اسلاید 8 :
اولویت کشت با کدام استان است؟؟؟
استان های اولویت اول به ترتیب
استان های اولویت دوم به ترتیب
استان های اولویت سوم به ترتیب
کرمان
فارس
مازندران
هرمزگان
خوزستان
گیلان
گلستان
کرمانشاه
کهکیلویه
بوشهر
سیستان
ایلام
اسلاید 9 :
کدام نوع از مرکبات در کدام استان؟؟؟
1-لایم
1-گریپ فرئت
2-پرتقال
3-والنسیا
4-پرتقال مارس
1-نارنگی
2-پرتقال های زود رس
1-پرتقال
2-لیمو شیرین
3-لایم
کرمان
فارس
هرمزگان
مازندران
اسلاید 10 :
نکته ی جالب این است که شهر های هر یک از استان های ذکر شده در ارتباط با نوع تولید مرکبات و و اولویت در تولید دارای رتبه بندی هستند .
1-لایم 2-پرتقال 3-لیموشیرین و نارنگی
1- پرتقال و گریپ فروت 2-لیمو شیرین 3-لایم و نارنگی
1-پرتقال 2-گریپ فروت 3-لیموشیرین و نارنگی
برای مثال:
کرمان
جیرفت
دشت کهنوج
بم
شهداد
بافت
اسلاید 11 :
وضعیت ایران در تولید محصول مرکبات:
کشت اقتصادي مرکبات در ایران از حدود300 سال پیش در شمال کشور آغاز شده و به جنوب کشور رفته است و با ورود اولین واریته هاي اصلاح شده در سال 1309 از كشورهاي تركیه، لبنان و ایتالیا تكثیر وازدیاد مركبات به صورت پیوندي مرسوم وادامه یافته است.
سطح زیركشت مرکبات كشور در سال 1396 بالغ بر 298 هزار هكتار بوده است. استان مازندران با حدود36 درصد سطح زیركشت مركبات بیشترین سطح را دارا بوده و استانهاي فارس، جنوب كرمان ،هرمزگان ،گیلان و به ترتیب مقام هاي دوم تا ششم را به خود اختصاص داده اند و شش استان مذكور در مجموع 90 درصد از سطح زیركشت مركبات كشور را دارا هستند.
مجموع تولید مرکبات کشور را بیش از ۴.۵ میلیون تن در سال 1398است عمده تولید نارنگی و پرتقال مربوط به استانهای شمالی و لیموترش و لیموشیرین استانهای جنوبی است.
بیشترین میزان تولید مركبات با 44 درصد مربوط به استان مازندران است . استانهاي فارس ، جنوب كرمان، هرمزگان،گیلان و كرمان به ترتیب مقام هاي دوم تا ششم را بخود اختصاص داده اند. شش استان مذكور حدود94 درصد تولید مركبات كشور را دارا مي باشند
بعد از کشورهای برزیل چین امریکا هند مکزیک و اسپانیا دارای رتبه هفتم از لحاط تولید و رتبه هشتم از لحاظ سطح زیر کشت را به خود اختصاص داه است
اسلاید 12 :
در حال حاضر تولید مرکبات در 140 کشور دنیا با تولیدی معادل 140 میلیون تن انجام می گیرد. با وجود آنکه به لحاظ حجم تولید جهانی ، مرکبات بعد از موز ، سیب و انگور ، رتبه چهارم تولید را دارا است. به دلیل افزایش تقاضا برای آب پرتقال در دهه های اخیر در سطح دنیا و به خصوص در کشورهای توسعه یافته ، میوه مرکبات از دیدگاه تجارت جهانی ، ارزشمندترین محصول باغی محسوب می گردد. همچنین جهت کاهش هزینه حمل و نقل ، حدود نیمی از میوه های پرتقال تولیدی در سطح دنیا ، به آبمیوه و سپس به کنسانتره تبدیل و به صورت منجمد به کشورهای مقصد حمل می گردند.
حجم تجارت جهانی مرکبات در دنیا بیش از 15 میلیارد دلار است که اسپانیا با تولید 6 میلیون و 176 هزار تن مرکبات جهان 5.5 درصد تولید و 27 درصد صادرات جهانی را به خود اختصاص داده است
پرتقال: اسپانیا، آفریقايجنوبي، امریکا، مصر، آرژانتین، مراكش، هلند، تركیه، استرالیا، ایتالیا
نارنگي: اسپانیا، چین، آفریقاي جنوبي، هند، پاكستان، امریکا ، مكزیك
لیموو لمون: اسپانیا، آرژانتین، مكزیك، تركیه، امریکا ، آفریقاي جنوبي، هلند، برزیل، ایتالیا، یونان
گریپ فروت: آمریكا، آفریقايجنوبي، تركیه، هلند، اسپانیا، آرژانتین، قبرس، باهاما
اسلاید 13 :
تجارت جهانی و صادرات میوه مرکبات
نمودار میله ای زیر، نشان دهنده ی رتبه و حجم صادرات کشور های جهان است.
اسپانیا
افریقای جنوبی
چین
ایالت امریکا
ترکیه
اسلاید 14 :
مقصد عمده محصول صادراتي تولیدكنندگان مدیترانهاي، كشورهاي اتحادیه اروپا است و مقصد اصلي صادرات مركبات امریكا كشورهاي ژاپن، كانادا و كشورهاي آسیاي جنوب شرقي است.
مقصد این صادرات عظیم کجاست؟؟؟
اسلاید 15 :
صادرات در ایران و مشکلات مربوط به ان
سیاست های دولت اموزش وجود دلال و واسطه
ایران با 3.5 درصد تولیدات جهانی در بهترین شرایط تنها کمتر از یک درصد از صادرات جهانی رو به خود اختصاص داده است .
ایران در بین کشور های صادر کننده رتبه ی 31 را دارا است.
ایران سالانه حدود 4 میلیون تن مرکبات تولید می کند ولی فقط حدود 280 تن را صادر می کند
چرا؟؟؟؟
اسلاید 16 :
پتانسیل صادراتی کشور ایران به کشور های دیگر
بیشترین ظرفیت و پتانسیل صادراتی برای صادرات این محصول از جمهوری اسلامی ایران را کشورهای عراق، روسیه و افغانستان دارا هستند.
جمهوری اسلامی ایران نزدیکترین ارتباط صادراتی را با ارمنستان دارد.
بازار روسیه بیشترین ظرفیت تقاضا را برای کالای ذکر شده دارد.
عراق
روسیه
افغانستان
ارمنستان
اسلاید 17 :
نمودار میزان پتانسیل صادراتی
چین بیشترین تفاوت بین پتانسیل صادرات و صادرات واقعی را از نظر ارزش نشان می دهد،
چین
امریکا
ویتنام
اسلاید 18 :
مقایسه ایران با کشور همسایه
از میان کشورهای همسایه ایران، ترکیه در تولید پرتقال، رتبه یازدهم جهانی و در تولید نارنگی ، رتبه سوم جهان را داراست. در بین کشورهای صادرکننده پرتقال، جزء ده کشور محسوب می گردد. کشور پاکستان در بین ده کشور تولید کننده پرتقال و نارنگی جهان ، قرار نگرفته ولی در صادرات نارنگی ، در بین هفت کشور برتر قرار دارد.
استان مازندران با تولید 4/2 میلیون تن و سطح زیر کشت بارور 110 هزار هکتار و راندمان تولید 2/22 تن در هکتار ، از راندمان تولید بالاتر از متوسط جهانی (15 تن در هکتار) برخوردار است. مازندران با تولید 7/1 میلیون تن پرتقال ، به تنهایی معادل کشور ترکیه تولید داشته و در بین کشورها در رتبه نهم قرار می گیرد.
اسلاید 19 :
با توجه به امار گفته شده میتوان گفت ایران در زمینه تولید مرکبات دارای نقظه قوت هایی است نظیر:
سابقه طولانی کشت مرکبات در کشور.
بالا بودن سطح زیر کشت باغات.
تولید بیش از 5000 هزار تن مرکبات در سه نوار مرکبات خیز شمال، جنوب و مرکز کشور.
موقعیت مرکبات از لحاظ تولید و سطح بارور در رده10 کشور برتر تولید کننده
وجود فناوری های نوین در تولید نهال مرکبات و..
نوسازي و بازسازي باغ هاي غیر اقتصادي ودرجه 3
اصالح باغات درجه 2
استفاده ازارقام زودرس و دیررس به منظور برداشت در یک دامنه وسیع و عرضه به موقع به بازار
اعمال ضوابط و مقررا ت دراحداث نهالستان هاو تولید نهال سالم و استاندارد
توسعه ظرفیت سازي مناسب و به میزان مورد نیاز انبارهاي فني و سردخانه ها.
ارتقاء دانش فني و مهارت کارشناسان وباغداران در استفاده از نهاده ها وروش های نوین باغداری.
جلوگیري از توسعه بیماري و حفظ باغات با انجام تحقیقات کاربردي در تولید ارقام مقاوم و یا متحمل به بیماري وسالم سازي ارقام داخلي
که با برنامه ریزی و اجرای ان میتوان به سطح بالاتری از این تولید رسید:

