پاورپوینت نقد و تحلیل تئاتر

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

نقد و تحلیل تئاتر

اسلاید 2 :

تحلیل :
جدا کردن عناصر درون اثر نمایشی
عناصر اصلی تحلیل: 
تم ( موضوع ) ، مضمون ( بن اندیشه ) ،  ژانر ( گونه ) ، مکتب ، سبک ،  ساختمان کلی اثر، شخصیت پردازی ، زبان نمایشی ( دیالوگ نویسی ) ،  جایگاه اثر در مجموعه آثار نویسنده ،  ارتباط اثر با زمان  نگارش اثر ،  تاثیر اثر مورد بحث بر روند تاریخ ادبیات نمایشی ،  نشانه شناسی در اثر ،  ساختار نمایشی ،  فضای نمایشنا مه .

اسلاید 3 :

موضوع یا تم : 
یعنی آنچه نویسنده در مورد آن می نویسد و به شکل مسأله یا پرسشی است که با اشاره مستقیم یا غیرمستقیم در در طول روایت داستان به شکلهای مختلف تکرار میشود.
مضمون ( اندیشه ی ورای اثر ): 
دیدگاه نویسنده در خصوص موضوع که در پی القای آن به مخاطب است . مضمون همان " بن اندیشه " ، "درون مایه ی اثر " ، " پیام " یا " محتوا " است . از یک موضوع می توان مضامین مختلفی عرضه کرد . برای مثال در خصوص " جنگ " هم میتوان به رشادت ها و قهرمانی ها پرداخت و هم به مصائب و مشکلات . به عبارت دیگر مضمون اندیشه ای است که به مخاطب القاء میشود .

اسلاید 4 :

ژانر یا گونه : 

تراژدی : 
یکی از شکلهای نمایش است که ریشه در مناسک مذهبی دارد . تم غالب در اینگونه نمایشی تقدیر و ناتوانی انسان در مقابل اراده خدایان است. پایان تراژدی کلاسیک به مرگ قهرمان ختم میشود. از منظر ارسطو هدف تراژدی ایجاد ترس و ترحم یا به عبارتی کاتارسیس در تماشاگر است و از دیدگاه شوپنهاور: تراژدی، نمایش یک شور بختی بزرگ است.

کمدی :  
نگاهی شاد به زندگی است هر چند مسائل آن تلخ باشد . کمدی زائیده ناهماهنگی است به این معنی که هرگاه ناهماهنگی چیزی با چیز دیگر ایجاد خنده کند ، کمدی خلق می شود . ریشه ی کمدی در یونان باستان است . انواع کمدی چنین است : کمدی موقعیت ، کمدی شخصیت ، کمدی کلامی .

کمدی تراژدی : 
طنزی است که باطنی تراژیک دارد . مانند آثار چخوف و فردریک دورنمات . همچنین آثار ابزورد نیز به این ژانر نزدیک هستند . در این ژانر شخص تنبیه می شود ولی کشته نمی شود

ملودرام : 
درامی است با زمینه هایی از کمدی و تراژدی که مهمترین اجزای آن احساساتگری و هیجانگرایی است و بیشتر به مسایل خانوادگی میپردازد . یکی از مشاهیر این ژانر " خانه عروسک "  نوشته ی هنریک ایبسن است .

درام : 
به نمایش های جدی که  بارتراژیک در آنها بالا نیست اطلاق میشود . مانند آثار پلیسی . البته  واژه درام در یونانی به معنای عمل نمایشی یا نمایش است .

اسلاید 5 :

مکتب نمایشنامه :
مکتب عبارت است از ویژگی های عمدتا مشترکی که در آثار گروهی از هنرمندان متجلی می شود و براساس این ویژگیهای مشترک ارزشیابی و بررسی می گردند. اولین شناسه ی مکاتب واژه ( ایسم ) است . تحلیلگر باید مکتب اثر را تعیین کند . البته ممکن است یک اثر نمایشی تحت تاثیر مکاتب مختلفی باشد . همانند رئالیسم ، ناتورالیسم، ابسورد و ..

ساختارارسطویی:
الزاما" باید دارای آغاز ، میانه و پایان بوده و همذات پنداری میان شخصیت ها و مخاطب حاصل آید و شخصیت های پروتاگونیست و آنتاگونیست بطور مشخص قابل تمییز باشند .

اسلاید 6 :

شخصیت آنتاگونیست :
 پروتاگونیست شخصیت اصلی نمایش است . پروتاگونیست به معنی قهرمان، شخصیت برجسته، شخصیت اصلی، شخصیت مرکزی و شخصیت محوری در نمایش و داستان می باشد .

شخصیت پروتاگونیست :
ضدِقهرمان فردی است فاقد کیفیتهای پهلوانی مرسوم مانند آرمانگرایی، شجاعت و اخلاق . این شخصیتها، عموماً دارای صفات شخصیتی منفی مانند ناسازگاری، پرخاشگری و نادرستیاند .

اسلاید 7 :

شخصیت پردازی :
عبارتست از ویژگی هایی که نویسنده به قهرمان اثرش می دهد . تعریف روانشناسانه ی آن عبارت است از چیزی که فردی را از فرد دیگر متمایز می کند . اشخاص نمایش به دو گروه کلی "تیپ" و "کاراکتر " دسته بندی می شوند .

تیپ :
اشخاصی هستند که ویژگی های کلی یک گروه یا قشر را در خود دارند .

کاراکتر :
قهرمانی است با ویژگی های خاص خود که فقط بر خودش منطبق است .

اسلاید 8 :

عوامل تاثیر گذار بر شخصیت :

ابعاد فیزیکی :
هر چیزی که در ظاهر از فرد می بینیم و باید توسط نویسنده مشخص شود (چاقی ، لاغری ، نقص فیزیکی و … )

ابعاد اجتماعی :
عبارت است از رتبه های اجتماعی فرد و شغل و جایگاه او در اجتماع .

ابعاد روانی :
این بعد تمام خصایص روانی اعم از ژنتبک و تاثیرات روانی فرد از تعامل با اجتماع را در برمیگیرد و این بعد را یکی از دلایل قوت یا ضعف شخصیت پردازی در هر اثر می توان برشمرد . این بعد تمام فرآیندهایی که ناخودآگاه شخصیت را مورد تاثیر قرار می دهند را دربرمی گیرد .

ابعاد اعتقادی :
عقاید و جهان بینی و دیدگاه های فرد را شامل می شود .

اسلاید 9 :

ویژگیهای دیالوگ در نمایش:
الف) معرفی شخصیت : راههای معرفی شخصیت به سه شکل است . از طریق کلام خود ( خودش در رابطه با خودش صحبت می کند ) ، کلام دیگران ( دیگران راجع به او صحبت کنند ) ، قرار گرفتن در موقعیت
ب ) پیشبرد داستان نمایشنامه : دیالوگ ها باید در راستای پیشبرد داستان باشند و از پرداختن به اتفاقات زاید که عاری از موقعیت دراماتیک هستند پرهیز شود .

اسلاید 10 :

کشمکش :
عبارت است از جدال دو قطب نمایشی ( پروتاگونیست و آنتاگونیست ) . پروتاگونیست در جهت تغییر وضع موجود می کوشد و آنتاگونیست در پی آن است تا وضع موجود را حفظ نماید .
انواع کشمکش به اعتبار ماهیت نیروی مقابل :
آدمی بر ضد طبیعت : مانند مبارزه ی انسان با زلزله ای که در راه است .
آدمی بر ضد سرنوشت : ریشه در فلسفه ی درام یونان باستان دارد ، مانند ادیپوس شهریار.
آدمی بر ضد آدمی : بیشتر درام ها اینگونه اند و فراگیرتربن نوع کشمکش است . مانند پدر ، اتللو و .
آدمی بر ضد خود : درام هایی روانشناسانه هستند که کشمکش اصلی در درون پرسوناژ است . مانند هملت .
آدمی بر ضد جامعه : نمومه ی بارز آن نمایشنامه ی " دشمن مردم " است .
جامعه بر ضد جامعه : مانند تمام آثار جنگی .
انواع کشمکش به اعتبار ماهیت کشمکش :
کشمکش ساکن : نمایشنامه حرکت نمی کند و درواقع کشمکش وجود ندارد ( غلط است ) .
کشمکش توام با جهش : بدون طی مراحل درگیری صورت می گیرد (غلط است ).
کشمکش تصاعدی : مرحله به مرحله به اوج می رسد ( درست است ).
کشمکش پیش برنده : بوسیله ی شناخت از بالقوه های پرسوناژها درگیری های بعدی را میتوان پیش بینی کرد ( درست است ).

اسلاید 11 :

پیچیدگی : زمانی است که کشمکش به اوج خود می رسد و حوادث به هم گره می خورند .
بحران : مرحله ای است که می بایست تکلیف درام یکسره شود و آخرین فرجه برای حل کشمکش است .
تعلیق : عبارت است از انتظاری که مخاطب برای دیدن نتیجه ی کشمکش دارد. تعلیق میبایست درسراسر نمایشنامه وجود داشته باشد اما همگام با به اوج رسیدن نمایشنامه ، تعلیق هم باید گسترش یابد . اوج تعلیق در مرحله ی بعد از بحران است . تعلیق به معنی معلق گذاشتن رویداد نمایشی می باشد بطوریکه تشنگی مخاطب نسبت به پیگیری داستان بیشتر شود . البته تعلیق می بایست منطقی بوده و در حد ظرفیتهای داستان استفاده شود .
فاجعه : به معنی اتفاق نهایی است که کار درام را یکسره می کند . فاجعه الزاما" به معنی رویداد بد نیست . به عبارت دیگر به رویداد نهایی که نقطه ی پایان کشمکش است فاجعه اطلاق می شود .فاجعه باید حائز این دو کیفیت باشد :
غافلگیر کننده باشد .
زمینه های آن از قبل به مخاطب ارائه شده باشد .
نتیجه یا فرود : مرحله ای است که درام به وضعیت ثابت برمی گردد . این وضعیت با وضعیت اولیه قطعا" تفاوت خواهد داشت