بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
فصل دهم :
ریسک های مسئولیت
اصول مدیریت ریسک و بیمه
اسلاید 3 :
در این فصل مفهوم و مبنای مسئولیت از دیدگاه حقوقی اصول و قواعد مربوط به مسئولیت و انواع عمده ریسک های مسئولیت بیمه به عنوان ابزار اساسی اداره این ریسک ها مورد بررسی قرار می گیرد .
مسئولیت از لحاظ لغوی از مصدر سوال به معنی پرسیدن ، درخواست کردن ، بازخواست کردن
مقدمه
مفهوم و مبانی حقوقی مسئولیت :
اسلاید 4 :
مسئولیت شکل های مختلفی دارد و مهم ترین آن ها :
1- مسئولیت اخلاقی
2- مسئولیت قانونی
الف ) مسئولیت کیفری (جزایی)
ب ) مسئولیت مدنی
اسلاید 5 :
مسئولیت قانونی وجود خسارت را ایجاب می کند برحسب این که خسارت متوجه فرد یا جامعه باشد دو نوع مسئولیت داریم :
1-مسئولیت کیفری : اگر فرد یا افراد بر اثر رفتار و کردار خود نظم جامعه را مختل کنند ، بدیهی است جامعه برای نظم عمومی و منافع جامعه شخص مخالف را مجازات می کنند . (( در مسئولیت کیفری خسارت وارد به جامعه ولی در مسئولیت مدنی خسارت وارد به زیان خصوصی وارده به فرد مورد نظر است ))
2- مسئولیت مدنی : فرد یا افرادی به دیگری خسارت وارد کنند .
فرق بین مسئولیت کیفری و مسئولیت مدنی :
اسلاید 6 :
1-مسئولیت ناشی ازقرارداد یا مسئولیت قراردادی : شامل مواردی است که یک طرف قرارداد به علت تخلف از شرایط و تعهدات مندرج در آن باعث ضرر و زیان دیگری می شود که در این صورت ملزم به جبران زیان وارد شده است .
انواع مسئولیت مدنی
اسلاید 7 :
2- مسئولیت ناشی از عمل خلاف یا مسئولیت جرمی و شبه جرمی
مسئولیت جرمی : ناظر به مواردی است که شخص بر اثر عمل غیرمجاز به طور عمدی باعث ورود خسارت به دیگری شود .
مسئولیت شبه جرمی : ولی اگر عمل او سهوی و از روی بی احتیاطی و غفلت باشد و مسئولیت مدنی او شبه جرمی است .
اسلاید 8 :
عبارت است تعهد و التزامی که شخص به جبران زیان وارده به دیگری دارد اعم از اینکه زیان مذکور براثر عمل شخص مسئول یا عمل اشخاص وابسته به او و یا ناشی از اشیاء و اموال تحت مالکیت یا در تصرفش باشد .
مبانی مسئولیت مدنی : در مورد پایه مسئولیت مدنی اینکه چرا شخص مسئول است چند نظریه وجود دارد :
تعریف مسئولیت مدنی
اسلاید 9 :
نظریه تقصیر : شخص زمانی مسئول است که درا نجام اعمال و رفتار خود مرتکب تقصیر یا خطایی شود و موجب زیان دیگری گردد قانون مدنی ایران تقصیر را شامل تعدی و تفریط( به معنی تجاوز به مال یا حقوق قانون دیگران است ) و تفریط( ترک عملی که به موجب قرارداد یا به صورت متعارف برای حفظ مال یا به صورت عام حقوق قانونی دیگران لازم است ) می داند .
نظریه خطر : شخصی که به سبب اعمال و رفتار خود خطری را ایجاد کند که موجب زیان دیگری شود مسئول جبران آن می باشد .
اسلاید 10 :
نظریه تضمین حق : هر فردی در جامعه حق دارد که به طور سالم و ایمن زندگی کند و هیچ فردی حق ندارد حقوق سلامتی و ایمنی دیگران را به مخاطره اندازد .
مبانی فقهی مسئولیت مدنی : قاعده لاضرر که براساس حدیث نبوی (( لاضرر و لاضرار فی الاسلام )) است یعنی هیچ ضرر و زیانی در اسلام نباید بدون جبران باقی بماند .
براساس قاعده اتلاف : اتلاف حال غیر موجب ضمان و مسئولیت می گردد و عامل زیان ملزم به جبران آن می باشد
اسلاید 11 :
قاعده تسبیب : یعنی آنکه هرکس برای تلف کردن حال غیر سبب سازی کند ضامن و مسئول جبران خسارت وارده است .
1-مسئولیت مدنی مالکان وسایل نقلیه موتوری : در ایران در تاریخ 27 دی ماه سال 1347 قانونی با عنوان بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث به تصویب رسید که در سال 1348 به اجرا گذاشته شد و به قانون بیمه شخص ثالث شهرت یافت .
انواع دعاوی مسئولیت مدنی مطرح در جامعه
اسلاید 12 :
2-مسئولیت مدنی کارفرمایان : کارفرمایان هم در مقابل خسارت وارده به کارکنان خود و هم خسارتهای وارده به دیگران مسئولیت دارند . یعنی ممکن است کارکنانی که توسط کارفرما برای انجام اموری به کار گرفته شده اند در محل کار دچار خسارت جانی و مالی شوند . یا اینکه در حین انجام وظایف اداری باعث وارد آمدن خسارت جانی یا مالی به اشخاص دیگر غیر از کارفرما یا کارکنان او شوند .
غرامت ها شامل : جبران هزینه های پزشکی ، پرداخت مزایای از کار افتادگی ، غرامت فوت و مستمری و مسئولیت نظارت و اجرای این قانون به عهده دستگاه های دولتی می باشد .
اسلاید 13 :
این بیمه نامه ها مسئولیت مدنی ناشی از خطرات شغلی و حرفه ای مدیران بنگاه ها و موسسات را پوشش می دهد و در صورتی که کارکنان بیمه گذار در هنگام انجام وظایف یا به مناسبت آن باعث وارد آمدن خسارت به مال یا جان اشخاص ثالث شوند ، تا حدود مبلغ سرمایه بیمه تعیین شده خسارت ها از سوی بیمه جبران می گردد .
بخش دوم مسئولیت ، مسئولیت مدنی کارفرمایان در مقابل اشخاص ثالث است .
اسلاید 14 :
در ایران ماده 12 قانون مسئولیت مدنی بیان می کند :
کارفرمایانی که مسئول قانون کار هستند مسئول جبران خسارتی می باشند که از طرف کارکنان اداری یا کارگران آنان حین کار یا به مناسبت آن وارد شده ، مگر اینکه محرز شود تمام احتیاط هایی که اوضاع و احوال قضیه ایجاب می کرده به عمل آورده یا اینکه اگر احتیاط های مزبور را به عمل می آوردند باز هم جلوگیری از ورود و زیان مقدور نبود . کارفرما می تواند به وارد کننده زیان در صورتی که مطابق قانون مسئول شناخته شود مراجعه نماید .
اسلاید 15 :
3-مسئولیت مدنی دولت و کارمندان دولت و شهرداری ها :
در صورتی که خسارت در نتیجه عمد یا کوتاهی کارمند دولت ، شهرداری و یا موسسات وابسته در حین انجام وظیفه یا به مناسبت آن باشد شخص کارمند مسئول و ملزم به جبران خسارت وارده است ولی اگر به علت نقض وسایل اداره و موسسات دولتی وابسته باشد اداره مسئول و ملزم به جبران خسارت است . در صورتی که هر دو مورد به صورت مشترک در بروز خسارت نقش داشته باشند هریک به نسبت درجه تقصیر خود ملزم به جبران خسارت خواهد بود .
اسلاید 16 :
4-مسئولیت مدنی نگهبانان مسلح بانک ها و گارد صنعت نفت :
مطابق قانون ، اجازه حمل و استعمال اسلحه به نگهبانان بانک های دولتی و غیردولتی در صورتی که واجد شرایط ورود به آموزشگاه پاسبانی شهربانی کل کشور بوده و آموزش های لازم را گذرانده و تعلیمات حفاظتی مختص هر بانک را فراگرفته باشند فقط در مدت نگهبانی با رعایت مقررات مربوط به حق حمل سلاح در موارد زیر داده شده است . مشروط به اینکه جز از راه استعمال سلاح نتوان به روش دیگری حمله یا خطر را متوقف کرد :
اوراق بهادار
فلزات قیمتی
اسناد متعلق به بانک
جواهرات
وجوه
اسلاید 17 :
اماکنی که محافظت اشیای مذکور در آنجا به عهده نگهبانان محول شده و یا حین حمل و نقل مورد خطر قرار گیرد .
به موجب ماده واحده قانون تشکیل گارد صنعت نفت برای حفاظت از تاسیسات ، اموال و اسناد صنعت نفت سازمانی به نام گارد صنعت نفت در شرکت ملی تشکیل شد افراد این سازمان درمواقع نگهبانی وظایف ، اختیارات و مسئولیت های ضابطی نظامی را خواهند داشت و طبق قانون و آئین نامه ای که وزارت دارایی و جنگ تهیه کرده اند حق استعمال اسلحه را دارند .
اسلاید 18 :
به موجب ماده 388 قانون تجارت ایران ، متصدی حمل و نقل مسئول حوادث و تقصیراتی است که در مدت حمل و نقل واقع می شود و در برگیرنده هر نوع حمل و نقل اعم از زمینی ، دریایی و هوایی است .
به موجب ماده 388 ، در صورتی که متصدی حمل و نقل زمینی در مدت حمل و نقل مرتکب تقصیر و خطا شود یا حوادثی به وجود آورد که موجب زیان سازمان یا صاحبان کالا گردد ، مسئول و ملزم به جبران خسارت وارده خواهد شد .
بنابراین ، آنچه مشمول حکم ماده 388 خواهد بود مسئولیت مدنی حمل و نقل در قبال صاحبان کالاها و اثاثه است و نه مسافران .
5-مسئولیت مدنی متصدیان حمل و نقل
6- مسئولیت مدنی متصدی حمل و نقل زمینی
اسلاید 19 :
مسئولیت مدنی متصدیان حمل و نقل هوایی بسته به اینکه حمل و نقل داخلی یا بین المللی باشد ، تابع مقررات خاص خود است .
در خصوص خطرها و حوادث زمینی هواپیما مانند سقوط یا برخورد آن با وسایل نقلیه زمینی یا با اموال غیرمنقول ( ساختمان ها ) و خسارت های ناشی از سقوط اشیا و قطعه های متعلق به هواپیما ، متصدی حمل و نقل طبق قانون مدنی هر کشور مسئولیت دارد و ملزم به جبران خسارت وارد شده به اشخاص ثالث و تاسیسات زمینی است .
7- مسئولیت مدنی متصدی حمل و نقل هوایی
اسلاید 20 :
به موجب قرارداد ورشو، متصدی حمل و نقل هوایی در مقابل مسافر یا فرستنده بار و اثاث مسئول است ولی به نوبه خود می تواند به مسئولان دیگر مراجعه کند . میزان مسئولیت و تعهد متصدی حمل و نقل در مقابل مسافران یا صاحبان بار و اثاث درقرارداد ورشو محدود است و متصدی حمل و نقل در خصوص مازاد خسارت وارد شده تعهدی ندارد .
به موجب این قرارداد بهره بردار یا استفاده کننده از هواپیما برای حمل و نقل موظف است سندی را صادرکند که در آن ، محل و تاریخ صدور سند حمل و نقل ، مبدا و نقاط توقف و مقصد و اینکه قراردادهای حمل و نقل تابع قرارداد ورشو است ذکر شود
8- حمل و نقل بین المللی
