بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
اثرات فلزات سنگین
اسلاید 2 :
مقدمه
فلزات سنگین که سرب، آلومینیوم، جیوه، مس، کادمیوم، مس، نیکل و آرسنیک را شامل میگردد از سموم پرخطر پیرامون ما می باشند.
این سموم در هوای تنفسی، آب آشامیدنی، مصالح ساختمانی، لوازم آشپزخانه و حتی البسه موجود می باشند.
برخی فلزات به مقدار ناچیز برای عملکرد طبیعی بدن ضروری می باشند اما ورود بیش از اندازه آنها به بدن مسمومیت ایجاد خواهد کرد.
ایراد اصلی فلزات سنگین این است که در بدن متابولیزه نمی گردند. در واقع فلزات سنگین پس از ورود به بدن دیگر از بدن دفع نشده و در بافتهای بدن انباشته می گردند. همین امر موجب بروز بیماریها و عوارض متعددی در بدن میشود. آنها رشد و گسترش عفونتهای ویروسی، باکتریایی و قارچی را نیز افزایش می دهند. فلزات سنگین همچنین جایگزین دیگر املاح و مواد معدنی مورد نیاز در بدن می گردند.
اسلاید 3 :
ویژگی های عمومی فلزات سنگین عبارتند از :
1- تجمع پذیری در بافتها
2-تجزیه ناپذیری
3-مقاومت به تغییرات بیولوژیکی در محیط زیست
که عوامل نامبرده سبب ورود آنها به چرخه حیات و زنجیره غذائی ، تجمع در بافتهای چرب و تغییر و تبدیل در بافتهای مصرف کننده می گردد .
اسلاید 4 :
يکي از اساس ترين مسئله در ارتباط با فلزات سنگين عدم متابوليزه شدن آنها در بدن مي باشد. در واقع فلزات سنگين پس از ورود به بدن ديگر از بدن دفع نشده بلکه در بافتهائي مثل چربي، عضلات، استخوانها و مفاصل رسوب کرده و انباشته مي گردندکه همين امر موجب بروز بيماريها و عوارض متعددي در بدن مي شود.
حضور فلزات سنگین بیش از استانداردهای تعریف شده در محیط باعث بروز مشکلات و عوارض زیست محیطی برای ساکنان آن محل و اکوسیستم می گردد.تاثیرات فلزات سنگین روی انسان مختلف بوده و عمده ترین آن مربوط به بروز اختلالات عصبی است.
خاصيت سمی و قابلیت تجمع زیستی فلزات سنگين در گياهان وجانوران ونیز ورود آنها به زنجيره غذائي خطرات ناشي از آنها را دو چندان ساخته و تأثیرات اكولوژیكی زیاد را به وجود می آورد.
اسلاید 5 :
جذب فلزات سنگین
جذب فلزات از طریق پوست به ندرت اتفاق می افتد و چندان مورد توجه علم سم شناسی قرار نمی گیرد اما باید توجه داشت که تماس پوست با برخی از ترکیبات فلزی می تواند باعث تحریک موضعی پوست گردد .
جذب تنفسی فلزات اغلب از طریق استنشاق گرد و غبار ها و فیوم های فلزی صورت می گیرد که میزان این جذب بستگی به خواص فیزیکو شیمیایی آن فلز دارد .
اسلاید 6 :
منابع ورود فلزات سنگین به اکوسیستم های آبی:
اسلاید 7 :
منابع ورود فلزات سنگین به اکوسیستم های آبی:
فلزات از طریق فعالیت های طبیعی از قبیل فرسایش سنگ های معدنی، گردو غبار حمل شده توسط باد، فعالیت های آتش فشانی، آتش سوزی جنگل هاوفعالیت های انسانی از قبیل آبشویی به خصوص توسط آبهای اسیدی،فرایند های ژئولوژیکی و اقیانوسی ضایعات خانگی ، تخلیه فاضلاب و نشت تصادفی به دریا راه می یابند.
گسترش فعالیت های صنعت نفت وصدور مواد نفتی به خارج و در نتیجه گسترش تردد دریایی و مناطق بندری در سواحل،موجب اثرات مخرب و جبران ناپذیری بر محیط زیست دریایی خلیج فارس شده است.
اسلاید 8 :
گسترش فعالیت های صنعت نفت وصدور مواد نفتی به خارج و در نتیجه گسترش تردد دریایی و مناطق بندری در سواحل،موجب اثرات مخرب و جبران ناپذیری بر محیط زیست دریایی خلیج فارس شده است.
فلزاتی چون جیوه، سرب،کادمیوم، سلنیوم، آرسنیک با ورود به آب های جاری و دریا ها و تجمع در بدن آبزیان برای ادامه ی حیات سایر جانداران وابسته به اکو سیستم آبی و عمدتا تمامی موجودات، مخاطره آمیز هستند.
اسلاید 9 :
اثرات فلزات سنگین:
اولین اثرات آلودگی فلزات در یک اکوسیستم، وجود فلزات سنگین در بیوماس یک منطقه آلوده است که سلامت انسان را به مخاطره می اندازد.
فلزات سنگین یا متالوئد ها(نظیر جیوه،قلع،سرب،سلنیوم و آرسنیک)به طور معمول مورد نیاز فعالیت های سوخت و ساز بدن موجودات زنده نبوده و در غلظت های بسیار پایین فلز برای سلول ها سمی و زیان آور می باشند.
اسلاید 10 :
در اکوسیستم آلوده فلزات می توانند از راه مصرف مستقیم آب یا از طریق موجودات زنده آبزی از جمله پلانکتون ها و زئوپلانکتون ها به زنجیره ی غذایی وارد شوند.جذب فلز در ماهی ها از دو مسیر صورت می گیرد،مجرای گوارشی(از راه مصرف غذا) و سطح آبشش(از راه آب).
اسلاید 11 :
فلزات سنگین باعث انعقادات سطحی بدن (موکوس)و آبشش در آبزیان می گرددو اثرات مختلفی مانند کاهش رشد،تغییر رفتار،تغییر ژنتیکی و مرگ و میر دارند.مقدارجذب عناصر سنگین در بخش های مختلف آبزیان(عضله،کبد، شش، تخمدان) متفاوت می باشد.ضمن اینکه به میزان تجمع زیستی و فیزیولوژی و عادات غذایی آبزیان بستگی دارد.
اسلاید 12 :
اندیکاتورهای بیولوژیک:
شامل فیلترکنند هایی نظیر دوکفه ای ها(کلم،ماسل) که فلزات سنگین را در آبشش و سایر بافت ها یشان تجمع می دهند.همچنین علوفه های دریایی نظیر Focus spp فلزات سنگین را در خود تجمع می دهند.
اسلاید 13 :
جدول1 تاثیرفلزات سنگین بر روی موجودات مختلف را نشان می دهد
اسلاید 14 :
بررسی سه فلزکادمیوم ، سرب ، نیکل:
کادمیوم:
ورود به اتمسفر از طریق سوزاندن فاضلاب های خانگی و استفاده از کودهای فسفاته و لجن فعال.
ورود به آب ها ازطریق زهکشی معادن اسیدی مانند معدن سولفید.
تخلیه فاضلاب های صنعتی 3 برابر منابع طبیعی مانند هوا کادمیوم را به محیط های آبی وارد می کند.
اسلاید 15 :
سمیت کادمیوم در گونه های مختلف آبزی به ژنتیک آن ها ، غلظت کادمیوم و دسترسی زیستی آن بستگی دارد .
این عنصر با درگیر کردن کلسیم، سدیم و منیزیم موجب اختلال در تنظیم یونی و به دنبال آن اختلال در عملکرد نرمال بدن ماهی و مرگ و میر می گردد.
اسلاید 16 :
سرب:
بروز اختلالت رفتاری، گوارشی، کلیوی، تولید مثلی و گردش خون از مهم ترین پیامد های در معرض قرار گیری موجودات زنده به سم سرب می باشد .
به علت ایجاد صدمات مغزی و آسیب به سیستم عصبی ، کلیه و دستگاه گوارش به خصوص در کودکان جزو خظرناک ترین فلزات محسوب می گردد.
اسلاید 17 :
نیکل:
باعث کاهش ذخایر گلوسیدی،ایجاد ضایعات در تیغه های ثانویه آبشش ها و کاهش اسید سیالیک در آبشش ماهی ها می شود .
سمیت نیکل کمتر تحت تاثیر شوری قرار می گیرد .
اسلاید 18 :
روش های جذب و دفع فلزات سنگین:
فلزات سنگین را می توان با استفاده از روش های فیزیکو شیمیایی و بیولوژیکی حذف نمود .
روش های فیزیکو شیمیایی:
فیلتراسیون، الکترو دیالیز،جذب سطحی ، رسوب دهی شیمیایی با آهک و سود، فرایند های غشایی از قبیل : اسمز معکوس و نانو فیلتراسیون ، فرایند PACT، فرایند تبادل یونی ( بازیابی مس، نیکل، کروم،کادمیوم و روی ) ، اکسیداسیون و احیای شیمیایی از جمله روش های فیزیکو شیمیایی می باشد .
اسلاید 19 :
روش های بیولوژیکی:
روش های بیولوژیکی حذف فلزات سنگین نیز شامل فرایند بیو جذب استفاده از ماکرو جلبک دریایی ، استفاده از بیوماس غیر فعال جلبک قهوه ای سارگاسوم،کاربرد کیتوسان در حذف فلزات سنگین از آب و فاضلاب وفیتواکسترکشن(Phytoextraction) می باشد.
اسلاید 20 :
روش PACT:
فرایند ترکیبی پودر کربن فعال_لجن فعال جهت تصفیه فاضلاب های صنعتی با ترکیبات دیر تجزیه شونده مانند فلزات سنگین به کار می رود.
در سه دهه اخیر کاربرد این روش به دلیل هزینه کمتر،بازدهی بالاتر و تجهیزات ساده تر نسبت به روش های دیگر ،گسترش یافته است.
