بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
اکولوژی
اسلاید 3 :
جلسه هفدهم
اسلاید 4 :
بیوم (Biome)
بیوسنوزهایی که دارای وسعت زیادی دارند.
بیومها اکوسیستمهای کم و بیش پراکندهای هستند، که اقلیم و اجتماعات مشابی دارند.
محیطهای زیستی کره زمین در یکی از سه بخش
خشکی،
دریایی
و آبهای شیرین واقع شدهاند.
اسلاید 5 :
تقسیمات بیومها کم و بیش عرضی است و بیومهای یکسان را میتوان
در عرضهای جغرافیایی مشابه یافت نمود.
این مسئله به خصوص در مورد توندرا، جنگلهای سوزنی برگان شمالی و بیابانها صادق است.
در کوهستانهای مرتفعی مانند آند و هیمالیا نیز تقسیمبندی بیومها بیشتر تابع ارتفاع است تا عرض جغرافیایی.
به عبارت دیگر
در طبیعت و در شکلگیری بیومها، ارتفاع، عرض جغرافیایی را جبران میکند.
اسلاید 6 :
اقلیم (بخصوص دما و بارندگی) نقش مهمی درتوزیع بیومها دارد.
از دیگر عوامل تعیینکننده توزیع بیومها میتوان به نوع خاک اشاره کرد.
علت و چگونگی پراکندگی بیومها پیچیده است؛ زیرا نتیجه اثرات متقابل اجزاء پوشش گیاهی، اقلیم و خاک میباشند.
اقلیم اولین عامل کنترل کننده بیومهاست.
خاک و پوشش گیاهی یک منطقه به موازات هم توسعه مییابند و یکدیگر را تحت تاثیر قرار میدهند و هر دو نیز تحت تاثیر اقلیم هستند.
اسلاید 7 :
جوامع زمینی (خشکیها)
1. توندرا Tundra
منطقه توندرا تقریبا بین عرضهای جغرافیایی 57 درجه (جایی که حدودا حد رشد درختان است) و مناطق قطبی که در آنها فصل رشد وجود ندارد، مشاهده میگردد.
کلمه توندرا لغتی فنلاندی است که به معنی جلگهها و سرزمینهای باز و بدون درخت است که در شرایط اقلیمی سخت، باران کم و دمای پایین در عرضهای جغرافیایی بالا وجود دارد.
وسعت این ناحیه در نیکره شمالی بیشتر از نیمکره جنوبی است.
اسلاید 8 :
توندرای قطبی که در عرضهای جغرافیایی بالا یافت میشود.
توندرای کوهستانی یا آلپی در ارتفاعات بالا تشکیل میشود.
دو نوع توندرا وجود دارد:
پوشش گیاهی هر دو تقریبا یکسان است با این تفاوت که
گیاهان گلدار در توندرای آلپی بیشتر هستند.
ضمن آنکه توندرای کوهستانی فضای نسبتا اندکی را اشغال میکند، حال آنکه توندرای قطبی قلمرو بزرگی را تحت پوشش میگیرد.
اسلاید 9 :
از نظر اقلیمی در این منطقه حداقل 7 ماه از سال درجه حرارتی کمتر از نقطه انجماد وجود دارد.
یخبندان ممکن است در تمام سال وجود داشته باشد و مقدار متوسط درجه حرارت در گرمترین ماه سال کمتر از 10 درجه است و دما در فصول سرد تا 60- درجه زیر صفر نیز میرسد.
فقط چند دسیمتر از خاک در طول ماههای رشد که به 2 الی 3 ماه خلاصه میشود، از یخبندان خارج میشود.
بقیه افق خاک بیشتر به صورت یخ بسته دائمی Permafrost باقی میمانند که از نفوذ ریشه گیاهان جلوگیری میکند.
اسلاید 10 :
بارش سالیانه این مناطق بسیار اندک است و اغلب بین 300 تا 500 میلیمتر میباشد و بسته به
میزان ارتفاع
و فاصله از ساحل تغییر میکند.
در اغلب موارد بارش به صورت برف است و نسبتا تمام آن بارش مفید را تشکیل میدهد؛ زیرا تبخیرو شستشو بسیار کم است.
اسلاید 11 :
غلظت شیره سلولی در آنها بسیار زیاد است
فرم رویشی گیاهان توندرایی
اغلب کوتاه و کپهای است و شاخههای آنها درهم رفته است.
این خصوصیات مقاومت در برابر باد را افزایش میدهد.
تا در مقابل انجماد مقاومت داشته باشند.
چون فصل رویش بسیار کوتاه است، گونههای یکساله به ندرت در توندرا یافت میشوند. غالبا گیاهان دوساله یا چند سالهاند تا بتوانند در طول چند فصل رویش انرژی لازم جهت تولید دانه را کسب نمایند.
اسلاید 12 :
علت این امر آهسته شدن فعالیتهای شیمیایی رنددانههای پوست آنها در زمستان باشد. این سفیدی رنگ موجب استتار و مقابله با طعمهجویان است.
بیشتر موجودات این منطقه سفیدرنگ هستند
انرژی ورودی در توندرا بسیار اندک است که این عامل روی مقدار تولید اثر میگذارد.
مقدار تولید اولیه در اینمناطق تقریبا نزدیک به میزان تولید در مناطق بیابانی است و بسیار اندک است.
اسلاید 13 :
وجود حالت اشباع در خاکها و پایین بودن درجه حرارت باعث میشوند فعالیتهای تجزیهای با حداقل سرعت انجام شوند.
گاهی تبدیل لاشبرگ به هوموس حدود سه سال طول میکشد.
اسلاید 14 :
2. جنگل سوزنی برگان (تایگا) Taiga
این بیوم، جنگلهای اقلیم سرد عرضهای جغرافیایی و ارتفاعات بالا یعنی در محدوده عرض جغرافیایی 50 تا 65 درجه شمالی را در برمیگیرد؛
و مانند کمربندی محدودهای از جنوب توندرا تا فاصله حدود 800 کیلومتری به سمت جنوب را میپوشاند.
این جنگلها را اصطلاحا جنگلهای شمالی نیز میگویند.
اسلاید 15 :
خصوصیات خاک
خاک سطحی عمیق نبوده، حاصلخیزی پایین است و بسیار اسیدی میباشد.
پایین بودن دما و اسیدی بودن خاک باعث شده که تجزیه مواد آلی بسیار کند باشد، بنابراین خاک نسبتا فقیر است و برگهای افتاده از درختان در سطح خاک تجمع مییابند.
اسلاید 16 :
افزایش غلظت شیره سلولی برای کاهش نقطه انجماد سلول.
وجود برگهای سوزنی که مقاومت بیشتری در برابر سرما دارند.
ساختار مناسب گیاهان از نظر انعطافپذیری که میتوانند برفهای سنگین را تحمل کنند.
همیشه سبز بودن گیاهان که به محض مساعد شدن شرایط محیطی عمل فتوسنتز را انجام میدهند.
ویژگیهای خاص گیاهان باعث شده تا بتوانند در مقابل سرما مقاومت داشته باشند از جمله:
اسلاید 17 :
تولید در این جنگلها نسبتا کم است زیرا فصل رشد کوتاه است و انرژی ورودی به اکوسیستم چندان زیاد نیست.
زنجیرههای غذایی نیز کوتاه بوده و تعداد سطوح غذایی محدود است.
اسلاید 18 :
3. جنگلهای معتدل خزان کننده
Deciduous Temperate Forests
عمدتا در عرضهای جغرافیایی 30 درجه تا 55 درجه واقع شدهاند ولی قسمت اعظم آنها در محدوده 40 تا 50 درجه هستند.
این جنگلها عمدتا در نواحی معتدله آمریکای شمالی و اوراسیا (اروپا و آسیا) پراکنده بوده و بسیاری از جنسهای گیاهان موجود در آنها مشترک هستند.
بزرگترین موجود زنده کره زمین یعنی درخت سکویا در شمال غربی آمریکا و درختان اکالیپتوس عظیمالجثه در جنوب استرالیا، در این جنگلها واقع شدهاند.
اسلاید 19 :
میزان تولید این جنگلها از جنگلهای سوزنیبرگ بیشتر ولی از جنگلهای مناطق حاره کمتر است.
زنجیرههای غذایی دارای سطوح زیادند زیرا مقدار زیست توده بالاست.
زنجیره غذایی لاش و لاشبرگ نسبت به زنجیرههای غذایی چرا اهمیت بیشتری دارند.
شرایط اقلیمی این مناطق برای فعال بودن باکتریها در عمل تجزیه مناسب است و تجزیه نسبتا سریع انجام میگردد.
خاکها اغلب از املاح غنی هستند و افقهای کاملی دارند.
این خاکها قابلیت شستشوی اندکی دارند و اغلب خنثی یا قلیایی هستند.
جانوران خاکزی نیز به وفور وجود دارند.
اسلاید 20 :
4. جنگلهای پرباران حاره Tropical Rain Forests
بارندگی الیانه این مناطق بین 2000 تا 4000 میلیمتر و یا بیشتر متغیر است و به همین دلیل رطوبت سالیانه بالاست.
این جنگلها در محدوده استوا و در عرض جغرافیایی 10درجه شمالی و 10 درجه جنوبی که دارای بیشترین میزان بارندگی سالیانه در سطح کره زمین هستند، واقع شدهاند.
در تمام فصول سال درجه حرارت و مقدار تابش خورشید نسبتا زیاد و ثابت است و تفاوت زیادی بین فصول مختلف مشاهده نمیشود و متوسط دمای سالیانه 25 تا 27 درجه سانتیگراد است.