پاورپوینت ایمنی مواد شیمیایی و سموم

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

به نام خدا

ايمني مواد شيميايي و سموم

اسلاید 2 :

مقدمه
محيط اطراف انسان را مواد شيميايي فرا گرفته كه به صورت مستقيم يا غيرمستقيم از طريق هوا، خاك، آب و مواد غذايي كه ميتواند سلامت محيط و انسان را به خطر اندازد در تماس مداوم با آنها ميباشد.

در سال 1942 تعداد مواد شيميايي شناسايي شده حدود 000/600 در سال 1947 حدود 4 ميليون و در حال حاضر 11 ميليون ميباشد، ساليانه 1000 تا 2000 ماده شيميايي جديد نيز به اين تعداد اضافه ميشود و اين در حالي است كه هر ساله 000/100 ماده شيميايي متفاوت توليد يا استفاده ميشود. كه فقط براي 000/10 نوع ماده شيميايي اطلاعات سم شناسي تهيه و در دست است و از كل مواد شناسايي شده شيميايي فقط 1% آن مصرف عمومي دارد.

بعضي از آمارهاي WHO ، گوياي اين واقعيت است كه 4 ميليون نفر در سطح جهان در صنايع شيميايي مشغول به كار هستند به طوري كه يك ميليون انسان سالانه در اثر تماس غير ايمن با مواد شيميايي دچار مرگ شده و يا از كار افتاده ميگردند و 4-1 ميليون مسموميت ناشي از آفت كشها نيز اتفاق ميافتد.

اسلاید 3 :

اهداف برنامه ايمني شيميايي

1 ) كمك به بهبود و ارتقاء درك مخاطرات مواد شيميايي و ايمني توليد، كاربرد، حمل و نقل و روشهاي دفع .اطلاعات لازم ميبايست براي مسئولين و مقامات جامعه، صنعت و كارگران و افكار عمومي به روشي مناسب و با جزئيات و تفصيل متناسب تهيه و در دسترس باشد.

2 ) محدود و كنترل نمودن انتشار مواد و محصولات خطرناك در طي استخراج (خصوصا در معدن كاري) توليد، فرآيند، توزيع، حمل و نقل، بسته بندي، كاربرد، نگهداري و دفع

3 ) جايگزين نمودن مواد و فرآيندهاي ايمن به جاي انواع مخاطره آميز آن به منظور كاهش احتمال خطر.

4 ) كاهش و بهينه سازي محتواي مواد شيميايي و پس مانده هاي خطرناك منتشره و تخليه شده

5 ) كنترل و محدود نمودن، واردات، توليد، كاربرد و دفع مواد و محصولات خطرناك

6 ) پيشگيري از حوادث شيميايي و در صورت بروز آن كنترل عوارض سوء مرمّت حل حادثه و باز پروري و توانبخشي افراد در معرض

اسلاید 4 :

7 ) ايجاد محدوديت و به حدود مجاز رساندن غلظت آلاينده هاي شيميايي خطرناك و باقيمانده آنها در مواد غذايي و آب آشاميدني، مواد مصرفي و محيط زيست

8 ) پاكسازي محلهاي آلوده از كاربرد غلط مواد شيميايي

9 ) نوتواني سلامت افرادي كه در معرض مواد خطرناك قرار گرفته اند

10 ) كاهش توليد پس مانده هاي خطرناك و مواجهه انسان و محيط زيست با زباله ها از طريق اتخاذ روشهاي تصفيه صحيح.

اسلاید 5 :

طبقه بندی عوامل شیمیایی زیان آور

آشنايي با طبقه بندی های مختلف مي تواند در شناسايي عوامل شيميايي از جنبه های مختلف و نيز كاربرد صحيح و ايمن مواد موثر باشد.

اسلاید 6 :

تقسيم بندي مواد آلوده كننده بر مبناي تركيب شيميايي
در اين طبقه بندی مي توان مواد را در دو گروه كلي مواد معدني و مواد آلي قرار داده و سپس هر يک را در گروه های شيميايي مختلف مورد مطالعه قرار داد.

فلزات و تركيبات فلزی
برخي از اثرات فلزات مانند قولنج ناشي از تماس با فلزاتي مانند سرب، جيوه و آرسنيک در حدود 2000 سال قبل گزارش شده است.
تماسهای مزمن با برخي از فلزات سنگين مانند كروم و كادميوم مي تواند منجر به سرطان زايي در انسان گردد.

- حلالهای آلي
اين حلالها در تركيبات مختلفي مانند چسبها، محلولهای پاک كننده، رزينهای اپوكسي، استحكام دهنده ها، رقيق كننده ها، رنگها و بتونه يافت مي شوند.
بسياری از حلال ها به عنوان سموم عصبي و نيز مواد سرطان زا شناخته شده اند
مواد معدنی

اسلاید 7 :

تقسيم بندي مواد آلوده كننده بر مبناي حالت فيزيكي

اسلاید 9 :

طبقه بندی براساس اثرات بیولوژیکی

از ديدگاه اثرات بيولوژيكي مواد شيميايي را مي توان در گروه هايي شامل مواد محرک، خفقان آورها، مواد خورنده، سموم سيستميک با ارگان هدف، سرطان زاها، موتاژنها و تراتوژنها تقسيم بندی نمود.

اسلاید 10 :

1- مواد التهاب آور و محرك

مواد محرك داراي اثر سوزاننده و طاول زا بوده و سطح مخاط مرطوب را متورم مي كنند.
بعضي از اين مواد محرك، قسمت فوقاني دستگاه تنفسي را بيشتر صدمه مي زنند مانند آلدئيدها، آمونياك، اسيد كروميك.

تعدادي از آنها هم قسمت فوقاني و هم نسوج را تحت تاثير قرار مي دهند مانند اكسيدهاي كلر، برمور سيانوژن
و برخی محرك قسمتهاي نهايي دستگاه تنفسي و حبابچه هاي هوا هستند كه تري كلرور ارسنيك و فسژن از آن جمله اند.

به طور كلي محركهای ريوي جزو مواد خفقان آور شيميايي بوده و بر حسب شدت عملشان اغلب منجر به مرگ حاصل از خفگي مي شوند.

اسلاید 11 :

2- مواد خفگي آور

مواد خفگي اور اثر خود را به علت اختلالي كه در اكسيداسيون نسوج پيش مي آورند، ظاهر مي سازند. ايندسته از مواد را مي توان به موادئ خفقان آور ساده و خفقان آور شيميايي تقسيم نمود. مواد خفقان آور ساده گازهايي هستند كه از نظر فيزيولوژيكي بي اثر بوده و به طور كلي با رقيق كرن هوا و اكسيژن موجود در هواي تنفسي باعث افتادن فشار نسبي لازم جهت برقراري عمل اشباع خون از اكسيژن براي تنفس نسوج خواهند شد. انيدريد كربنيك، اتان، متان نمونه هايي از اين دسته مواد هستند.

از طرف ديگر مواد خفقان آور شيميايي به علت داشتن ، عمل حمل اكسيژن توسط خون از ريه ها را ممانعت نموده و اكسيژنه كردن نسوج را هر چند هم كه داراي اكسيژن كافي باشد بهم مي زنند. از مواد خفقان آور شيميايي مونواكسيد كربن كه با هموگلوبين تركيب مي شود، سيانوژن كه از اكسيد اسيون نسوج توسط كاتاليست سلولي جلوگيري مي نمايند، انيلين، متيل آنيلين و تولوئيدن كه ايجاد متهمو گلوبين مي كنند و همچنين نيترو بنزن كه داراي اثرات نيتريت بوده توليد متهمو گلوبين كرده و فشار خون را پايين مي آورد و باعث توقف و اختلال تنفس مي شود و بالاخره هيدروژن سولفوره كه باعث پاراليزي دستگاه تنفسي مي گردد قابل ذكرند.

اسلاید 12 :

3- مواد بيهوشي آور و مخدر

اين دسته از مواد اثر خود را به عنوان مواد بيهوشي آور ساده، بدون ايجاد عوارض شديد سيستميك ظاهر مي نمايند و تعدادي از آنها داراي اثر رخوت آور روي سلسله اعصاب مركزي مي باشند و برمقدار فشاري كه براي رسانيدن خون به مغز لازم است تاثير ميگذارند. هيدروكربورهاي استيلني، هيدرو كربورهاي اولفيني، تركيبات اتر، الكلهاي آليفاتيك و استرها تركيباتي هستند كه به اين گروه تعلق دارند.

4- سموم سيستميك

موادي كه باعث صدمات ارگانيك به بعضي از اعضاء داخلي مانند كبد، كليه ها مي شوند (اغلب هيدرو كربورهاي هالوژنه) ، تركيباتي كه باعث تخريب سيستم خونساز مي شوند (بنزن فنولها و تا حدودي تولوئن- گزيلن و نفتالين) وسموم عصبي مانند سولفوردو كربن- الكل متيليك و تيوفن در اين گروه جاي دارند.

اسلاید 13 :

5- ساير مواد غير از سموم سيستميك
گرد و غبارهاي سمي كه ايجاد فيبروز ششي مي كنند، مانند سيليس و آزبست.
گرد و غبارهاي بي اثر مانند كربن و سيمان.
گرد و غبارهاي آلي كه حساسيت ايجاد مي كنند، مانند گردة گياهان، چوب و .
مواد محرك ، مانند اسيدها، قلياها، كروماتها و فلوئورها.
 باكتريها و ساير موجودات ذره بيني.

اسلاید 16 :

خطرات مواد شيميايي
دو خطر در ارتباط با مواد شيميايي وجود دارد
خطرات فيزيكي

خطرات بهداشتي
اولين نكته در استفاده از مواد شيميايي اين است كه بدانيم چگونه بطور ايمن با اين مواد كار كنيم تا آسيبي به خودمان و سايرين وارد نشود

اسلاید 17 :

خطرات مواد شيميايي
خطرات فيزيكي مواد شامل موارد زير است
انفجار
گازهاي تحت فشار
مايعات و جامدات قابل اشتعال
مواد ناپايدار و واكنش دهنده
مواد واكنش دهنده با آب
اكسيد كننده ها

اسلاید 18 :

خطرات مواد شيميايي
خطرات بهداشتي
مواد سرطانزا
مواد سمي
موجب آسيب پوست، ارگانهاي داخلي يا سيستم عصبي شوند.
خورنده باشند مانند اسيدها
باعث واكنشهاي آلرژيك پس از تماسهاي طولاني شوند.

اسلاید 19 :

مبادله اطلاعات خطر:Hazard Communication Standards (HCS)

برنامه مبادله اطلاعات خطر (HCS ) به منظورايجاد درک صحيح از مخاطرات , ماهيت مواد و نشر آگاهی های لازم جهت کارگران و کار فرمايان و در نهايت شرکت موثر و همه جانبه در برنامه های حفاظتی ، توسط سازمان OSHA در سال 1983 به شماره استاندارد
29 CFR 1910 – 1200 تدوين گرديد.اين برنامه استانداردهاي يكسان و متحد الشكلي را در كليه ايالات آمريكا بوجود آورد تا به كاهش حوادث و بيماريهاي ناشي از مواد شيميايي كمك گردد.
در اين بين مشاركت فراگير كارفرمايان نقش بسزايي در موفقيت برنامه دارد.
نام ديگر آن Workers right to know standard ”كارگران حق دارند كه بدانند“ مي باشد

اسلاید 20 :

مسئوليتهاي كارفرمايان در برنامه مبادله اطلاعات خطر

1-آموزش ايمني مواد شيميايي به كليه افراد حتي پيمانكاران درقالب برنامه هاي آموزشي مدون
2-ليبل گذاري مناسب ظروف مواد شيميايي
3-تهيه MSDS كليه مواد مصرفي
4-تدوين و اجراي برنامه مبادله اطلاعات خطر