بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بهداشت
اسلاید 2 :
مقدمه
برخورداری از خدمات بهداشتی درمانی با هدف ارتقاء، حفظ و تأمین سلامت افراد یكی از ارکان مهم پیشرفت هر جامعه ای است. در اصول سوم، بیست و نهم و چهل و سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به ضرورت تأمین بهداشت و درمان به عنوان نیازهای اساسی مردم تأکید شده است، زیرا سلامت افراد جامعه وسیله ای برای تكامل انسان است .
اسلاید 3 :
مفهوم سلامت
سلامت مفهوم وسیعی دارد و تعریف آن تحت تأثیر میزان آگاهی و طرز تلقی جوامع با شرایط گوناگون جغرافیایی و فرهنگی قرار می گیرد. سلامتی یک روند پویا است و با گذشت زمان نیز مفهوم آن تغییر خواهد کرد. قدیمی ترین تعریف سلامتی به معنی بیمار نبودن است. در فرهنگ آکسفورد سلامتی وضعیت عالی جسم و روح و حالتی است که اعمال بدن به موقع و مؤثر انجام شود. از نظر طب سنتی انسان چهار طبع مخالف دموی، بلغمی، صفراوی و سوداوی دارد و هرگاه این چهار طبع مخالف، در حال تعادل باشند فرد سالم است و با بر هم خوردن تعادل میان طبایع چهارگانه، بیماری عارض می شود.
در فرهنگ وبستر : سلامتی وضعیت خوب جسمانی و روحی و بخصوص عاری بودن از درد یا بیماری جسمی است.
اسلاید 4 :
از دیدگاه اسلام؛ انسان یک موجود چند بعدی است که بعضی از ابعاد وجود وی تجربه پذیر، و برخی نیز تجربه ناپذیر است؛
بعد روحی انسان به دلیل انتسابش به خداوند و عظمتش نه تنها قابل شهود و در دسترس نیست، بلكه، اطلاعات و آگاهی انسان نسبت به آن نیز اندک است. به همین دلیل، سلامت از منظر آموزه های اسلامی دور بودن از آفات ظاهری و باطنی است، آفات ظاهری مربوط به بعد ظاهری و تجربه پذیر وجود انسان، مثل بیماری های جسمانی است و منظور از آفات باطنی همان امراض روحی است.
اسلاید 5 :
تعریف سلامت از دیدگاه آماری؛ معمولاً براساس توزیع فراوانی، افراد را به دو جمعیت طبیعی و غیرطبیعی تقسیم می کنند.
الف( طبیعی )سالم(: شامل فراوان ترین رویداد یا عادی ترین حالت
ب( غیر طبیعی )بیمار( که در الگوی آماری تمام مقادیر کمتر و بیشتر از دو انحراف معیار از میانگین )با فرض توزیع نرمال( را شامل می شود.
درتعریف عملی و عینی، سلامتی عبارتست از فقدان بیماری و داشتن تعادل جسمی و روانی
و از دیدگاه سازمان جهانی بهداشت ، سلامت عبارتست از برخورداری از آسایش کامل جسمی، روانی و اجتماعی و نه فقط نداشتن بیماری و نقص عضو.
اسلاید 6 :
جمع بندی تعریف سلامت
مفهوم سلامتی، مطلق نبوده و نسبی است، یعنی هر فرد در مقایسه خود با شرایط قبلی خود و یا مقایسه خود با دیگران، آن را معنی می کند و در زمان ها و مكان های مختلف ممكن است مفهوم آن متفاوت باشد.
اسلاید 7 :
ابعاد سلامتی
سلامتی یک مسئله چند بعدی است؛ امروزه علاوه بر بعد جسمی، روانی و اجتماعی، جنبه معنوی را هم در نظر می گیرند. ابعاد مختلف سلامتی و یا بیماری بر یكدیگر اثر کرده و تحت تأثیر یكدیگر قرار دارند. لذا اقدامات انجام شده برای ارتقاء سلامتی باید به تمام جوانب سلامتی فردی )جسمی و روانی و معنوی( و سلامت کلی جامعه توجه داشته باشد. ابعاد سلامتی شامل چهار بعد جسمی، روانی، معنوی و اجتماعی است.
اسلاید 8 :
بعد جسمی: معمول ترین بعد سلامتی است که نسبت به ابعاد دیگر ساده تر ارزیابی می شود. سلامت جسمی در حقیقت ناشی از عملكرد درست اعضاء بدن است. از نظر بیولوژیكی عمل مناسب سلول ها و اعضاء بدن و هماهنگی آن ها با هم نشانه سلامت جسمی است.
بعضی از نشانه های سلامت جسمی عبارتند از: ظاهر خوب و طبیعی، وزن و اندام مناسب، اشتهای کافی و اجابت مزاج منظم، خواب راحت و منظم، جلب توجه نكردن اعضاء بدن توسط خود فرد، حرکات بدنی هماهنگ، طبیعی بودن نبض و فشار خون، افزایش مناسب وزن در سنین رشد و وزن نسبتاً ثابت در سنین بالاتر.
اسلاید 9 :
بعد روانی : سنجش سلامت روانی نسبت به سلامت جسمی مشكل تر خواهد بود. تنها نداشتن بیماری روانی مد نظر نیست بلكه قدرت تطابق با شرایط محیطی، داشتن عكس العمل مناسب در برابر مشكلات و حوادث زندگی جنبه مهمی از سلامت روانی را تشكیل می دهد. بسیاری از بیماری های روانی نظیر اضطراب، افسردگی و غیره بر روی سلامت جسمی تأثیرگذار است و ارتباط متقابلی بین بیماری های روانی و جسمی وجود دارد. بعضی از نشانه های سلامت روانی شامل سازگاری فرد با خود و دیگران، قضاوت نسبتاً صحیح در برخورد با مسائل، داشتن روحیه انتقادپذیری و داشتن عملكرد مناسب در برخورد با مشكلات است.
اسلاید 10 :
بعد اجتماعی: از دو جنبه قابل بررسی است:
• ارتباط سالم فرد با جامعه، خانواده، مدرسه و محیط شغلی
• سلامتی کلی جامعه که با توجه به شاخص های بهداشتی قابل محاسبه می توان سلامت جامعه را تعیین و با هم مقایسه کرد.
اسلاید 11 :
بعد معنوی : یكی از زمینه های عمده بیماری ها و مشكلات روانی و عوارض جسمی و اجتماعی آن احساس پوچی، بیهودگی و تزلزل روحی است که ناشی از فقدان بعد معنوی در افراد است. ایمان، هدفدار بودن زندگی، پای بندی اخلاقی، تعاون، داشتن، حسن ظن و توجه بیشتر به مسائل معنوی زندگی باعث کاهش اضطراب، تزلزل روحی و عوارض ناشی از آن می شود. جنبه های معنوی زندگی باعث می شود، فرد همواره برای اهداف عالی تر زندگی تلاش نماید، در مقابل کمبودها و مشكلات تحمل و بردباری بیشتری داشته، همواره از رضایت خاطر برخوردار است و در ارتباط با افراد دیگر جامعه رفتار مناسبی خواهد داشت. بنابراین تقویت جنبه معنوی به سلامت جسم و روح افراد و نهایتاً سلامت جامعه بزرگ بشری کمک بسزایی خواهد کرد .
اسلاید 12 :
عوامل مؤثر بر سلامت:
عوامل ژنتیكی و فردی: بسیاری از بیماری ها تحت تأثیر خصوصیات ژنتیكی هستند، حتی در مورد بیماری هایی که ظاهراً جنبه ژنتیكی ندارند نیز ممكن است خصوصیات ژنتیكی فرد زمینه مساعدکننده ای برای بیماری فراهم آورد.
. عوامل فردی نظیر سن، جنس، شغل، طبقه اجتماعی، وضع تغذیه و .. نقش مهمی در سلامت افراد جامعه دارند.
سن: بیشتر حالات مربوط به سلامت و بیماری به نحوی با سن افراد، مرتبط است، نوع بیماری ها، شدت بیماری ها و مرگ و میر ناشی از آن در سنین مختلف متفاوت است، .همچنین بیماری های قابل انتقال در سنین پایین و بیماری هایغیرقابل انتقال و مزمن در سنین بالا شیوع بیشتری دارد.
اسلاید 13 :
جنس: به طور کلی گزارش بیماری در زنان و مرگ و میر در مردان بیشتر است. به دلیل تفاوت های تشریحی، فیزیولوژیک و اجتماعی زن و مرد، نوع و شدت و فراوانی بیماری در دو جنس متفاوت است.
شغل و طبقه اجتماعی: سلامت افراد جامعه به نحو مؤثری تحت تاثیر شغل است. انتخاب حرفه خاص در بسیاری از موارد مستقیماً فرد را در معرض عوامل بیماری زای مربوط به آن حرفه و بیماری های ناشی از آن قرار می دهد. ضمن اینكه با تأثیرگذاری بر سطح درآمد به صورت غیرمستقیم بر طبقه اجتماعی، تغذیه، وضع مسكن و سایر فعالیت های فرد هم مؤثر خواهد بود .
اسلاید 14 :
عوامل محیطی: محیط، از یک طرف به عنوان یک عامل جداگانه بر سلامت فرد اثر می گذارد و از طرف دیگر روی خصوصیات فردی نظیر شیوه های زندگی، وضعیت ایمنی و خصوصیات رفتاری فرد تأثیر دارد. اثر عوامل محیطی نظیر آب، خاک و شرایط جغرافیایی بر سلامت نیز بر کسی پوشیده نیست. عوامل بیولوژیک محیط نظیر موجودات و جانوران محیط زندگی انسان نیز نقش مؤثری بر سلامت افراد جامعه خواهند داشت.
از طرفی عوامل اقتصادی و اجتماعی از طریق اثراتی که بر جسم و روان افراد خواهند داشت در سلامت افراد جامعه مؤثرند، به عنوان مثال شرایط زندگی، امكانات، تسهیلات آموزشی، نحوه ارتباطات، آگاهی ها، وضعیت اشتغال، درآمد، امنیت و . . . می توانند در سلامت افراد نقش داشته باشند. در واقع ارتباط نامناسب اجتماعی باعث افزایش عوامل استرس زا و نهایتاً بیماری می شود .
اسلاید 15 :
شیوه های زندگی مردم: آنچه در سلامت افراد مؤثراست شامل عادات غذایی، تحرک و عدم تحرک، نوع تفریحات و
سرگرمی ها، نحوه ارتباط با سایر افراد جامعه می تواند در سلامت افراد مؤثر باشد گرچه برخی از شیوه های زندگی در
ارتباط با محیط زندگی انسان شكل می گیرد.
اسلاید 16 :
وسعت و کیفیت ارائه خدمات: سیاست های بهداشتی جامعه و نحوه ارائه خدمات نیز در سلامت افراد جامعه نقش اساسی دارد. اقدامات پیشگیری از طریق افزایش پوشش واکسیناسیون، بهسازی محیط، تأمین آب آشامیدنی سالم، مراقبت از گروه های آسیب پذیر جامعه مثل مادران و کودکان و . و توزیع عادلانه خدمات، نقش عمده ای در سلامت کلی جامعه خواهد داشت ، بنابراین توانمند ساختن مردم برای ارتقاء سلامت خویش یكی از وظایف عمده مسئولین بهداشتی کشور است .
اسلاید 17 :
سایرعوامل: عواملی از قبیل سطح سواد، وضعیت کشاورزی و تغذیه، سیستم ارتباطات و وسائل ارتباط جمعی، وضعیت جاده ها و شرایط اقتصادی اجتماعی را می توان جزو عوامل مؤثر بر سلامتی به شمار آورد.
به طور کلی می توان بیان نمود که عوامل مؤثر بر سلامتی شامل عوامل ژنتیكی و فردی، عوامل محیطی، شیوه های زندگی مردم، وسعت و کیفیت ارائه خدمات و عوامل دیگر هستند.
اسلاید 18 :
شاخص های سلامتی جامعه
شاخص های مختلفی برای ارزیابی سلامتی، مورد استفاده قرار می گیرد که توافق کلی در مورد اینكه کدامیک از آن ها بااهمیت تر هستند وجود ندارد. ولی باید متذکر شد آن دسته از شاخص های سلامتی که عینی، حساس و اختصاصی اند برای ارزیابی سلامت مناسب تر هستند .
اسلاید 19 :
موارد استفاده شاخص های اندازه گیری سلامتی
این موارد شامل: ارزیابی و مقایسه وضعیت سلامت جوامع مختلف، کمک به برنامه ریزی خدمات بهداشتی و توسعه خدمات و نیروی انسانی، اثبات مؤثر بودن فعالیت ها و مستند کردن فعالیت های انجام شده است.
اسلاید 20 :
شاخص های سلامتی جامعه
شامل میزان های ابتلاء میزان های مرگ و میر و میزان های باروری است که تنها به تعریف میزان های ابتلاء بسنده می کنیم؛
1 Morbidity Rates
2 Mortality Rates
3 Fertility Rates
میزان های ابتلاء؛ میزان هایی که در ارتباط با بیماری هستند و شامل میزان بروز، میزان شیوع و میزان بروز تجمعی است.
میزان بروز :
میزان شیوع 0 : شامل میزان شیوع لحظه ای و میزان شیوع دوره ای است که معمولاً میزان شیوع لحظه ای بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد .
میزان بروز + میزان شیوه لحظه ای = میزان شیوع دوره ای Period P. R
