بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
روانشناسی مردمی
اسلاید 2 :
فارماکولوژی پزشکی
(Medical Pharmacology)
مدرس: دکتر شهاب بهلولی
استاديار فارماکولوژی دانشکده پزشکی
دانشگاه علوم پزشکی اردبيل
اسلاید 3 :
مقدمه
فارماکولوژی: مطالعه واکنش مواد شيميايی با موجودات زنده
دارو: ماده ای که در سطح مولکولی بر موجود زنده عمل می کند.
گيرنده دارو: اجزا مولکولی بدن که دارو با واکنش با آن اثر خود را بوجود می آورد.
فارماکولوژی پزشکی: مطالعه داروهای که برای تشخيص، پيشگيری و درمان بيماريها بکار می رود.
سم شناسی (Toxicology):مطالعه اثرات ناخواسته مواد شيميايي روی موجودات زنده، شاخه ای از فارماکولوژی
فارماکودينامی: اثرات دارو بر روی بدن، شامل واکنش گيرنده ها، پديده دوز-پاسخ، و مکانيسم عمل درمانی و سمی.
فارماکوکينتيک: اثرات بدن بر روی دارو ، شامل جذب، توزيع، متابوليسم و دفع.
اسلاید 4 :
مفاهيم
طبيعت دارو
اندازه و وزن مولکولی
پيوند دارو-گيرنده
حرکت دارو در بدن
نفوذ(Permeation):
انتشار آبی
انتشار ليپيدی
انتقال توسط حامل ويژه
مهار کننده حامل آنيونی (مولکولهای با بار منفی )probencide:
مولکولهای حامل موجود در سلولهای اپيتليال روده : p-glycoprotein
اندوسيتوز و پينوسيتوز :
مولکولهای درشت و محلول در آب مانند Vit B12 و آهن در کمپلکس با پروتئين
اسلاید 5 :
روش های واکنش دارو و گیرنده
اسلاید 6 :
مدل اتصال دارو به گیرنده
اسلاید 7 :
قانون انتشار فيک(Fick)
اسلاید 8 :
حلاليت آبی و ليپيدی داروها
انتشار آبی:
شارژ الکترواستاتيک
انتشار ليپيدی:
بسياری از داروها باز يا اسيد ضعيف هستند.
pH
pKa
معادله هندرسن-هاسلباخ (Henderson-Hasselbalch)
اسلاید 9 :
معادله هندرسن-هاسلباخ
باز ضعيف
اسيد ضعيف
اسلاید 11 :
کاربرد بالینی معادله پدیده اسید و باز
اسلاید 12 :
pH مایعات بدن
اسلاید 13 :
انواع ترکیبات آمینی
اسلاید 14 :
جذب داروها
راههای تجويز داروها:
خوراکی (بلعيدنی)
وريدی
داخل عضلانی
زير جلدی
زير زبانی
رکتال (شياف)
استنشاقی
موضعی
ترانس درمال (Transdermal)
اسلاید 15 :
توزيع داروها
عوامل تعيين کننده توزيع:
اندازه بافت
جريان خون بافتی
حلاليت دارو در بافت
اتصال دارو به ماکرومولکول ها
حجم ظاهری توزيع(Vd)
اسلاید 16 :
متابوليسم داروها
متابوليسم عبور اول
متابوليسم دارو بعنوان يک مکانيسم پايان دهنده عمل دارو
مانند فنوتيازين ها
متابوليسم دارو بعنوان يک مکانيسم فعال کننده دارو
لودوپا و متيل دوپا
حذف دارو بدون متابوليسم
ليتيم
اسلاید 17 :
حذف داروها
سرعت حذف دارو طول اثر اغلب دارو ها را مشخص می کند.
دانش الگوی زمانی غلظت دارو در پلاسما جهت پيش بينی شدت و طول اثر اکثر داروها مهم است.
وجود متابوليت فعال
اتصال برگشت ناپذير با گيرنده مانند فنوکسی بنزامين
حذف درجه اول
سرعت حذف متناسب با غلظت پلاسمای دارو هست
نيمه عمر حذف
حذف درجه صفر
سرعت حذف مستقل از غلظت پلاسمای دارو هست
اتانول، فنی توئين و آسپرين
اسلاید 18 :
Time(h)
Time(h)
Plasma concentration
Plasma concentration
حذف درجه اول
حذف درجه صفر
اسلاید 19 :
ُسوال) آسپرين اسيد آلی ضعيف با pKa برابر 3.5 است. چند درصد از دوز تجويزی در pH=2.5 معده به شکل محلول در ليپيد خواهد بود.
حدود 1%
حدود 10%
حدود 50%
حدود 90%
حدود 99%
اسلاید 20 :
اگر غلظت پلاسمای داروئی با کينتيک درجه يک کاهش يابد. به اين معنی است که :
فقط يک مسير متابوليکی برای حل وفصل دارو وجود دارد
نيمه عمر دارو مستقل از غلظت پلاسمای دارو هست
دارو بعد از تجويز خوراکی عمدتاً در کبد متابوليزه می شود
سرعت حذف دارو در هر لحظه با سرعت تجويز دارو برابر است
دارو به خارج از عروق خونی توزيع پيدا نمی کند.
