بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
مسئوليت كيفري در مصرف مواد روان گردان
اسلاید 3 :
در تعريف مسئوليت كيفري بايستي گفت كه مسئوليت كيفري در واقع پذيرش عواقب و آثار رفتار مجرمانه است.
براي مسئوليت كيفري شرايطي است و موانعي .
شرايط عام مسئوليت كيفري در ماده 140 آمده كه عبارتند از :
بلوغ و عقل و اختيار و اين شرايط عام هم مربوط به جرائم
غير عمد و هم مربوط به جرائم عمد.
اسلاید 4 :
قانونگذار در ماده 140 بيشتر داشتن اختيار يا مسلوب الاختيار بودن را مدنظر قرار داده.
در ماده140 قانونگذار عقل را از اختيار جدا كرده و اشاره اي به قصد نكرده .
اما در ماده 144 اشاره مستقيم به قصد دارد كه مخصوص جرائم عمد است.
در ماده 149 اشاره به اراده و قوه تميز دارد.
در ماده 154 قانونگذار بين اراده و اختيار تفاوت قائل شده.
اسلاید 5 :
ارتباط قصد با اراده چيست ؟ نظرات متفاوتي است ، يكي از نظرات اين است كه:
قصد يعني خواست ولي اراده چيزي است كه قصد را عملياتي ميكند يعني اراده تكميل قصد است.
نظر ديگر اين است كه اراده همان قصد است.
اسلاید 6 :
ارتباط اراده با اختيار چيست؟ نظرات متفاوتي است يكي از نظرات اين است كه :
اختيار چيزي است كه اراده را هدايت و كنترل مي كند.
اختيار چيزي است كه رفتار را هدايت و كنترل مي كند.
اختيار چيزي است كه عمل را هدايت و كنترل مي كند.
و در مجموع ارزيابي اراده و اختيار و تشخيص جنون ،مستي و مسلوبالاختيار بودن به عهده كارشناس است.
اسلاید 7 :
حال ببينيم چه عواملي مانع مسئوليت كيفري است؟
طبق ق.م.ا جديد 9مانع ذكرشده كه از ماده 140 به بعد شروع مي شود.
ما در اينجا به عواملي كه به قصد و اراده و اختيار آسيب مي زنند مي پردازيم:
اسلاید 8 :
ماده 149 به اختلال رواني اشاره دارد. به حدي كه باعث فقدان اراده يا قوه تميز بوده باشد.
كه در اينصورت مرتكب مجنون محسوب مي شود و مسئوليت كيفري ندارد.
اسلاید 9 :
ماده 151 به موضوع اكراه اشاره دارد.به حدي كه غير قابل تحمل بوده باشد و اختيار مرتكب را زايل نمايد و در اينصورت نيز مرتكب مجازات نمي شود.
اسلاید 10 :
در ماده 154 به مستي و بي ارادگي حاصل از مصرف اختياري مسكرات، مواد مخدر و روان گردان و نظاير آنها اشاره دارد . به حدي كه مرتكب حين ارتكاب جرم بطوركلي مسلوب الاختيار بوده باشد.
اسلاید 11 :
و ماده 307 كه در واقع فرضي از ماده 154 است و به مستي و عدم تعادل رواني در اثر مصرف مواد روان گردان و مانند آنها اشاره دارد به حدي كه مرتكب حين ارتكاب جرم بر اثر مستي و عدم تعادل رواني به كلي مسلوب الاختيار بوده باشد.
اسلاید 12 :
حال ببينيم كه مواد روان گردان چه موادي هستند؟
باستناد كتب مرجع روانپزشكي مواد روان گردان شامل تركيبات ذيل مي باشند:
مواد مخدر
الكل
كوكائين
آمفتامين و مت آمفتامين
كانابيس
هالوسينوژنها
نيكوتين
داروها (بنزوديازپين ها ، SSRI ، TCA ، كتامين و باربيتوراتها)
Inhalant(چسب و بنزين و..)
اسلاید 13 :
همانگونه كه مشاهده ميكنيد مواد روان گردان شامل مواد مخدر ،مواد محرك و غير آنها مي باشد.
در قانون مربوط به مواد سيكوتروپ ( محركها) مصوب 1354/2/8 قانونگذار اين مواد را در چهار ليست معرفي كرده.
واژه سيكواكتيو معادل روان گردان و سيكوتروپ معادل محرك روان مي باشد.
در قوانين مربوط به مواد روان گردان مصوب مجمع تشخيص ، سيكوتروپ به اشتباه به روان گردان ترجمه شده و در همهجا مواد مخدر در مقابل مواد گردان قرار گرفته در صورتيكه بايد مواد مخدر در مقابل مواد محرك قرار ميگرفت و اميدواريم در آينده اصلاح شود.
اسلاید 14 :
الكل و ساير مسكرات جزو مواد روان گردان به حساب مي آيند و موجب مستي ، بي ارادگي و عدم تعادل رواني ميشود.
قانونگذار تعريفي از مستي ارائه ننموده و تشخيص آنرا به عرف واگذار كرده.
اسلاید 15 :
اداره كل حقوقي قوه قضائيه مست را در حكم مجنون دانسته و مي گويد فرد مست قدرت تميز و تشخيص را ازدست مي دهد. ما وقتي قائل به مسئوليت كيفري نيستيم كه شخص نه اراده و نه اختيار داشته باشد و اگر اختيار دارد ولي اراده ندارد ، مسئول است.
اسلاید 16 :
در روانپزشكي مستي تعاريف مختلفي دارد و يكي از آن تعاريف بشرح زير است :
«مستي يك حالت غير عمدي و ناپايدار است كه تحت تاثير استعمال مواد الكلي يا مخدر ايجاد شده ،غالباً با سرخوشي و شادي همراه بوده و بر عقل و دستگاه عصبي تاثير مستقيم دارد به گونه اي كه قدرت تفكر و تميز و آگاهي و ادراك را كم و بيش از فرد سلب و عقلانيت ، تضعيف يا مختل ميگردد.»
اسلاید 17 :
در واقع هيچ عددي بعنوان حداقل ميزان مصرف الكل در خون كه منجر به مستي و مسلوب الاختيار شدن فرد شود ، نداريم.
اما غلظت هاي بالاتر از 50 ميلي گرم درصد الكل در خون بعنوان شروع مستي ذكر شده ولي نميتوان گفت كه فرد مسلوب الاختيار شده و مسئوليت كيفري ندارد و اگر بخواهيم تنها غلظت الكل در خون يا هواي تنفس را ملاك قرار دهيم حتماً دچار اشتباه ميشويم لذا علاوه بر نتايج آزمايشگاهي ،حتماً معاينه باليني نيز حائز اهميت است.
بهترين زمان ارزيابي و معاينه همان زمان دستگيري فرد مضنون است.
اسلاید 18 :
در سازمان پزشكي قانوني الكل هم به روش تنفسي و هم به روش خوني سنجيده مي شود ومقادير الكل در هواي بازدمي معادل است با مقادير الكل در خون .
درسازمان پزشكي قانوني مواد روانگردان از نظر كمي بررسي نميشوند و اصولاً ميزان كمي آنها در خون و ادرار تاثيري در تعيين مسئوليت كيفري ندارد.
اسلاید 19 :
باستناد ماده 264 ق.م.ا . صرف مصرف مسكر موجب حد است.
در مصرف مسكر چند سوال اساسي مطرح مي باشد:
اساساً مسكرمصرف شده است يا خير ؟ زيرا باستناد ماده 264 ق.م.ا مصرف اين مواد خودش جرم است.
ايا مصرف ماده باعث مستي و آن حالات رواني خاص شده است يا خير؟ برخي مواقع اين مستي باعث تشديد مجازات است.
آيا مستي حاصل از مصرف مواد باعث مسلوب الاختيار شدن فرد شده است يا خير؟
بحث مسلوب الاختيار شدن هم بحث كارشناسي است و اينكه در چه ميزان مصرف شده كه باعث سلب اختيار شده است بايستي كارشناس تعيين نمايد.
اسلاید 20 :
پنج حالت براي مسئوليت كيفري اشخاص در مصرف مسكرداريم:
مصرف از روي اجبار يا جهل مرتكب به موضوع مرتكب مست مي شود ودرزمان ارتكاب جرم مسلوب الاختيار است مسئوليت كيفري ندارد.
فرد با اجبار يا جهل به موضوع مشروب خورده ولي اختيارش مختل نشده لذا مسئوليت كيفري دارد.
مرتكب از روي خطا و ناداني مشروب خورده و احتمال وقوع جرم را نميداده است که در اینجا اختلاف نظر وجود دارد . برخي مي گويند نا آگاه بوده و جرم ارتكابي را غير عمدي مي دانند . در جرايم عليه اموال اگر عمدي باشد جرم است ولي درجرايم عليه تماميت جسماني افراد ، عمد و غير عمد جرم است.
مست شدن از روي اختيار بوده است وفرد احتمال مي دهد اين مصرف ولوآنكه اورا مسلوب الاختيار كند مرتكب جرم و جنايت شود مسئوليت كيفري دارد.
اصلاً براي ارتکاب جرم خودش را مست كرده است قطعاً مسئوليت كيفري دارد بلكه از موارد مشدده است.
