بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
به نام خدا
اسلاید 2 :
عنوان مقاله
بررسی ارتباط میزان متابولیسم پایه با مزاج فرد از دیدگاه طب سنتی ایران
اسلاید 3 :
چکیده:
سابقه و هدف: بدن انسان به منظور حفظ حیات، نیاز به مصرف انرژی دارد. بخش اعظم انرژی مصرف شده شامل میزان متابولیسم پایه میباشد که بین افراد مختلف، متفاوت بوده و عوامل متعددی برآن تاثیر میگذارند. از سوی دیگر در مکتب طب سنتی ایران دیدگاه مزاجی وجود داشته و عوامل متعددی نیز بر نوع مزاج افراد اثر گذار است. تظاهرات گرمی و سردی مزاج و عوامل موثر بر آنها دارای تشابهاتی با عوامل موثر بر میزان متابولیسم پایه میباشد. این تشابهات ما را بر آن داشت تا به بررسی مفهوم مزاج در طب سنتی و مقایسه آن با متابولیسم پایه بپردازیم.
اسلاید 4 :
تعریف متابولیسم پایه
در طب رايج حداقل انرژي لازم براي حفظ حيات با عنوان
متابوليسم پايه بيان شده است. متابوليسم پايه افراد با يكديگر
متفاوت بوده و تحت تاثير عوامل متعددي قرار دارد . به بيان
ديگر ميتوان گفت عوامل اثرگذار بر متابوليسم پايه از قبيل سن،
جنس، قد، وزن، سطح بدني، ميزان فعاليت جسماني، استر س،
تركيب بدني، ميزان حرارت بدن معرف حداقل ميزان انرژي
مورد نياز براي بقاي حيات انسان است.
اسلاید 5 :
مقدمه
كل انرژي مصرف شده در انسان، به سه شكل مصرف
انرژي در وضعيت پايه، مصرف انرژي براي اثر گرمازايي غذا وانرژي مصرف شده در فعاليت بدني مي باشد .
ميزان مصرف انرژي در وضعيت پايه (ميزان متابوليسم پايه )، بين افرادمختلف، متفاوت بوده و عوامل متعددي از قبيل اندازه و تركيب بدن، سن، جنس، ارث، وضعيت هورموني، شرايط محيطي و, برخي عوامل ديگر بر آن اثرگذار هستند
اسلاید 6 :
بر اساس ديدگاه طب سنتي ايران بعنوان يك مكتب
تاريخي، بسياري از دستورهاي حفظ سلامتي و روشهاي
تشخيص و درمان بر اساس مزاج افراد تعيين ميشود. بررسي مفهوم مزاج، نشان مي دهد که تظاهرات گرمي و سردي مزاج و عوامل موثر بر آنها داراي تشابهاتي با عوامل موثر بر ميزان متابوليسم پايه مي باشد اين مطالب سبب ايجاد نوعي قرابت ذهني بين مفهوم مزاج با متابوليسم بدن و ارتباط آنها ميگردد. كه در اين مقاله سعي
شده است اين ذهنيت تا حد ممكن تبيين گردد.
اسلاید 7 :
مواد و روش ها
اين مقاله نتيجه يك مطالعه مروري توصيفي است كه با
استفاده از نرم افزار كتابخانه جامع طب سنتي و اسلامي نور و
جستجوي كليدواژه مزاج در سرفصلهاي متون اصلي طب سنتي
ايران، از قرن دوم تا قرن چهاردهم بمنظور بررسي عوامل موثر
بر مزاج انجام شد. بررسي پيرامون متابوليسم پايه با استفاده از
منابع طب رايج موجود صورت گرفت. تحقيقات جديد نيز با
google ، PubMed و Scopus استفاده از موتورهاي جستجوي
يكبار بدون قرار دادن محدوديت science direct ،scholar
زماني با كليد واژه مزاج و بار ديگر با محدوديت زماني از سال
2005 به بعد با كليدواژه متابوليسم پايه انجام گرفت . پس از
طبقه بندي اطلاعات بدست آمده، به بررسي تفاوتها و
شباهتهاي عوامل موثر بر هر يك از عناوين مزاج و متابوليسم
پايه پرداخته شد.
اسلاید 8 :
یافته ها
به نظر مي رسد تظاهرات گرمي و سردي مزاج و عوامل
موثر بر آنها تطابقاتي با ميزان متابوليسم پايه داشته باشند كه در
ادامه به شرح آنها پرداخته مي شود
اسلاید 9 :
1-ارتباط بین مزاج و متابولیسم پایه با توده بدنی
يكي از متغيرهاي مورد بررسي، توده بدون چربي يا توده
عضلاني است كه عمده ترين تعيين كننده مصرف انرژي در
زمان استراحت است به طوري كه مثلاً در ورزشكاران به خاطر
توده عضلاني و بدون چربي بيشتر، متابوليسم پايه 5% بيشتر ازافراد غیر ورزشکاراست.
از طرفي طبق ديدگاه طب
سنتي از جمله علايمي كه توسط آن مي توان به حال مزاج بدن
دلالت نمود، عضله (لحم) و چربي (شحم) است، به طوري كه
كثرت و زيادتي لحم، دلالت بر حرارت (گرمي مزاج) و كثرت
شحم دلالت بر برودت (سردي مزاج) مي كند .
اسلاید 10 :
2-ارتباط مزاج ومتابولیسم پایه با دوران های مختلف زندگی
انرژي مصرف شده در استراحت در دوران رشد سريع به
خصوص سال هاي اول و دوم زندگي بالاترين ميزان را دارد و
پس از سال هاي اوليه بزرگسالي، در هر دهه از عمر حدود 2 الي 3در صد از ميزان متابوليسم پايه كم مي شود
ازنقطه نظر طب سنتی حرارت مزاج کودکان و نوجوانان بیشتر از حرارت مزاج سالمندان (کهول و مشایخ)است و حرارت مزاج پس از 35-40 سالگی شروع به کاهش میکند.
اسلاید 11 :
3-ارتباط مزاج و متابولیسم پایه با سطح بدنی
كساني كه سطح بدني بيشتري داشته باشند، ميزان متابوليسم
بيشتري دارند .
از طرفي، از نظر طب سنتي وسعت و
گشادگي قفسه سينه (سعت و گشادگي صدر) ، بزرگي اندام ها(عظم اطراف) و بزرگي و برجستگي مفاصل (ظهور مفاصل ) دلالت بر گرمي مزاج بدن مي نمايد.
اسلاید 12 :
4-ارتباط تب ومتابولیسم پایه
تب، ميزان متابوليسم را تا حدود 13 درصد به ازاي هر
درجه سانتيگراد افزايش دماي بدن بالا مي برد .
در طب سنتي نيز عفونت از اسباب گرم كننده بدن بوده و خاصيت آن ايجاد حرارت است
اسلاید 13 :
5-ارتباط مزاج ومتابولیسم پایه با جنسیت
در زنان ميزان متابولسم پايه 8 الي 10 درصد كمتر از مردان با همان وزن و قد است كه مي تواند ناشي از تفاوت نسبت چربي به عضله آنها در مقايسه با مردان باشد
از نظر طب سنتي مزاج زنان نسبت به مردان سردتر است .
اسلاید 14 :
6-ارتباط متابولیسم پایه و مزاج با اب و هوا
ميزان متابوليسم پايه كساني كه در آب و هواي گرمسيري
زندگي مي كنند، 5 تا 20 درصد بالاتر از افرادي است كه درمناطق معتدل زندگي مي كنند .
در طب سنتي بيان شده كه تماس با گرم كننده هاي غير شديد از قبيل هواي گرم سبب گرمي مزاج مي شود.
اسلاید 15 :
7-ارتباط متابولیسم پایه و مزاج با ورزش
ورزش كردن در دماي بالاتر از 30 درجه سانتيگراد نيز به
دليل افزايش فعاليت غدد عرق، بار متابولي كي را تا حدود 5
درصد زياد مي كند .
از ديدگاه طب سنتي حركات معتدل كه
شامل ورزش ها (رياضتها) ، ماساژ (دلك) و فشار (غمز) معتدل
هستند ، از جمله گرم كننده ها (مسخنات) بدن محسوب میشوند.
اسلاید 16 :
8-ارتباط متابولیسم پایه و مزاج با تحریک سمپاتیک
تحريك سيستم عصبي سمپاتيك (براي مثال در هيجان هاي
احساسي يا استرس) سبب افزايش ترشح اپي نفرين شده كه به
طور مستقيم گليكوژنوليز و فعاليت سلولي را افزايش و در
نتيجه متابوليسم پايه را بالا مي برد .
در طب سنتي بيان شده
كه خشم و شادي معتدل از اسباب گرم كننده بدن شمرده میشود در مقابل ان افسردگی سبب سرد شدن بدن میشود.
اسلاید 17 :
9-ارتباط متابولیسم پایه با فعالیت غدد درون ریز
ميزان متابوليسم پايه در اختلالات غدد درون ريز مثل كم
كاري و پركاري تيروئيد تغيير مي كند ( 1) ؛ به طوري كه در كم
كاري تيروئيد (با علايمي همچون عدم تحمل سرما، ضعف و
خستگي، يبوست، براديكاردي، خشكي و خشونت و سردي
پوست و نيز كندي حركات و فعاليت) ميزان متابوليسم پايه فرد
كاهش مي يابد و در پركاري تيروئيد (با علايمي همچون عصبي
بودن، افزايش تعريق، حساسيت بيش از حد به گرما، تپش قلب
و تاكيكاردي و نيز افزايش سرعت انقباض و انبساط عضلاني )میزان انرزی پایه افزایش مییابد.
طبق ديدگاه طب ,
سنتي افراد سرد مزاج معمولاً بيش از ديگر ان احساس سرما
كرده و گرما را بهتر از سرما تحمل مي كنند، در حالت عادي
انگشتان و انتهاهاي آنها سردتر است، داراي ضعف و كسالت
هستند، نشاط كمتري دارند، عطش و تعريق كم داشته و در
گفتار و كردار ملايمت بيشتري دارند؛ درحالي كه افراد گرم
مزاج برخلاف آنها احساس گرماي بيشتري داشته و سرما را
بهتر از گرما تحمل مي كنند، در شرايط عادي انتهاهاي گرم تري
دارند، پرانرژي و سرحال تر هستند ، عطش و مقدار تعريق
بيشتري داشته و گفتار و فعاليت آنها بيشتر و سريع تر است
اسلاید 18 :
بحث و نتیجه گیری
نهايتاً با توجه به شواهد فوق و همچنين برخي نظرات
متاخرين از صاحب نظران طب سنتي بنظر مي رسد
كساني كه گرم مزاج هستند، متابوليسم پايه شان بالاتر بوده و
كساني كه سرد مزاج هستند، متابوليسم پایه پایین تری داشته باشند.
