پاورپوینت هاری

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

به نام خدا

اسلاید 2 :

واحد مبارزه با بیماری
شبکه بهداشت ودرمان شهرستان البرز

اسلاید 3 :

هاری

اسلاید 4 :

مقدمه
هاری یک بیماری عفونی حاد (آنسفالیت )و کشنده ویروسی است که به دوشکل تحریکی(هاری خشمگین )وساکت (هاری فلجی )ظاهر می شود .این بیماری مخصوص گوشتخواران اهلی و وحشی بوده انسان وسایرحیوانات خونگرم پستاندار به طور تصادفی واغلب از طریق حیوان گزیدگی به آن مبتلا می شوند .

اسلاید 5 :

اهمیت بیماری هاری
میزان کشندگی بالا(صددرصد):پس از ظهور علائم بالینی چه درانسان وچه در حیوان قابل درمان نبوده وبیمار محکوم به مرگ خواهد بود .

افزایش روند حیوان گزیدگی در انسان به طوری که سالانه مبالغ زیادی صرف خرید واکسن وسرم ضد هاری جهت درمان پیشگیری آسیب دیده گان می شود.

تلفات دام وخسارت های اقتصادی ناشی از این بیماری که در دام ها ایجاد می شود .

اسلاید 6 :

روندسالانه حیوان گزیدگی درایران روبه افزایش است به طوری این میزان از 1/35 مورد در سال1366به 151 در صدهزار نفر در سال1381 رسیده است. براساس آمارهای استانها بیش از 85%مواردتوسط سگ اتفاق می افتد که بیشتر این مواردرا سگهای خانگی وگله شامل می گردد .میزان موارد حیوان گزیدگی در سال1390 شهرستان البرز91/5 (183مورد )-81درصد توسط سگ هاس صاحب دار خانگی اتفاق افتاده است.

اسلاید 7 :

عامل بیماریویروسی است از گروه RNAو نروتروپ متعلق به رابدوویروسها وجنس لیسا ویروس وشبیه فشنگ بوده دریک انتها مسطح ودر انتهای دیگر محدب است واز دو قسمت تشکیل شده است الف-قسمت مرکزی :شامل ریبو نوکلئو پروتئین فشرده مارپیجی با ژنوم RNAکه به وسیله غشاء خارجی احاطه شده است .ب- غشای خارجی : از جنس لیپوپروتئین ودارای دو پروتئین ماتریکس وگلیکوپروتئین است.حلالهای چربی ویروس را از بین می برند .این ویروس تحت تاثیر خشکی وحرارت 56درجه طی یک ساعت اشعه ماوراء بنفش –فرمالین واتانول 40تا 70درصد – ترکیبات آمونیوم چهار ظرفیتی – آب وصابون غیر فعال می شود.

اسلاید 8 :

راههای سرایت
1- گاز گرفتن : اصلی ترین راه سرایت بیماری گاز گرفتن بوسیله حیوان هار است . البته از طریق کشیده شدن پنجه آغشته به بزاق حاوی ویروس (به ویژه در گربه وگربه سانان )نیز بیماری منتقل می شود.
2- پوست : ازطریق پوست سالم هاری سرایت پذیر نیست ولی از راه کوچکترین خراش یا زخم در پوست بیماری منتقل می شود.
3- نسوج مخاطی :سگها وگربه های به ظاهر سالم که دراواخر دوره نهفتگی هستند وهنوز علائم هاری در آنها ظاهر نشده است از طریق لیسیدن لب – چشم وبینی کودکان بیماری رامنتقل می کنند
4- تنفس :در غارهای محل زندگی خفاشهای آلوده امکان پذیر است
5- دستگاه گوارش :بندرت درحیوانات گوشتخوار ازطریق خوردن لاشه حیوانات مرده دراثر هاری
6- جفت : در یک بررسی ویروس را از جنین – رحم وتخمدانهای یک حیوان ماده جدا کرد ه اند
7- وسائل آلوده : فقط در موارد استثنائی چون درمقابل نور وخشکی به سرعت از بین می رود.
8- انسان به انسان :در موارد معدودی از طریق پیوند اعضا (دو مورد در ایران در پیوند فرنیه در سال 1373 )
1- گاز گرفتن : اصلی ترین راه سرایت بیماری گاز گرفتن بوسیله حیوان هار است . البته از طریق کشیده شدن پنجه آغشته به بزاق حاوی ویروس (به ویژه در گربه وگربه سانان )نیز بیماری منتقل می شود.
2- پوست : ازطریق پوست سالم هاری سرایت پذیر نیست ولی از راه کوچکترین خراش یا زخم در پوست بیماری منتقل می شود.
3- نسوج مخاطی :سگها وگربه های به ظاهر سالم که دراواخر دوره نهفتگی هستند وهنوز علائم هاری در آنها ظاهر نشده است از طریق لیسیدن لب – چشم وبینی کودکان بیماری رامنتقل می کنند
4- تنفس :در غارهای محل زندگی خفاشهای آلوده امکان پذیر است
5- دستگاه گوارش :بندرت درحیوانات گوشتخوار ازطریق خوردن لاشه حیوانات مرده دراثر هاری
6- جفت : در یک بررسی ویروس را از جنین – رحم وتخمدانهای یک حیوان ماده جدا کرد ه اند
7- وسائل آلوده : فقط در موارد استثنائی چون درمقابل نور وخشکی به سرعت از بین می رود.
8- انسان به انسان :در موارد معدودی از طریق پیوند اعضا (دو مورد در ایران در پیوند فرنیه در سال 1373 )

اسلاید 9 :

علائم بیماری در حیوان
تمام پستانداران خونگرم اهلی ووحشی به بیماری هاری حساس هستند . دوره نهفتگی در سگ وگربه 2تا3 هفته وگاهی چند ماه است . این نکته مهم است که دربرخی موارد 3تا10 روز قبل از بروز علائم بالینی در سگ وگربه ویروس موجوددربزاق حیوان می تواند بیماری را منتقل نماید به عبارت دیگر اگر بزاق سگ وگربه در زمان گاز گرفتن آلوده به ویروس هاری باشد علائم بالینی حداکثر تا 10 روز بعد در حیوان ظاهر شده وخواهد مرد.
پس از طی دوره نهفتگی اولین علامت بیماری تغییر دررفتار وعادتهای حیوان است به نحوی که یا بیش ازاندازه به صاحب خود انس والفت پیدا می کند ویا عصبانی وبد خو شده غذای خودرا به دلیل اختلال دربلع نمی خورد
پیشرفت بیماری در برخی موارد به صورت فلجی (هاری ساکت )بوده حیوان به گوشه ای پناه می برد وابتدا دستها سپس پاها وبعد سایر اندامها غلج شده ودر نهایت به علت فلج دستگاه تنفسی می میرد ولی در بیشتر موارد پس از دوره تغییر رفتار حیوان پریشان ومضطرب و کم کم وحشی ودرنده (هاری خشمگین ) می شود وبه گاز گرفتن سنگ وجوب واشیای مختلف پرداخته ومحل زندگی خود را ترک می کند و بدون هدف به هرجائی می رود وبه هر کس وهر حیوان سر راه خود حمله می برد

اسلاید 10 :

درنهایت پس از مدتی در اثر دوندگی زیاد وگرسنگی و تشنگی به علت عدم قدرت بلع کف از دهانش سرازیر شده وپی در پی زمین می خورد . صدای حیوان خشن ناموزون وبریده بوده ودرندگی در جهره اش هویداست و بزودی بعلت فلج دستگاه تنفسی خواهند مرد .
گربه پس از طی دوره نهفتگی به محل تاریک می رود واز طریق پنجه کشیدن مشابه گاز گرفتن سگ یا گرگ هاری را انتقال می دهد وچون پنجه های خود را دائما می لیسد ویروس را از طریق خراشهائی که برروی دست – پا یا صورت انسان ایجاد می نماید منتقل می کند .

اسلاید 11 :

علائم بالینی در انسان : دوره بیماری هاری به چهار دسته تقسیم می شود

1- مرحله نهفتگی : این مرحله در انسان 15 روز تا 3 ماه وبطور متوسط 1 تا 2 ماه به طول می انجامد این دوره از چند روز تا چند سال هم مشاهده شده است . طول دوره نهفتگی به شدت زخم –تعداد جراحت و محل آنها بستگی دارد ( درصورت زودتر ) – سوش ویروس –همچنین سن – گاز گرفتن از روی لباس یا وسایل حفاظتی در طول این دوره تاثیر دارد .تعدد وشدت زخمهای ایجاد شده در کودکا ن نسبت به بزرگسالان و در نتیجه ورود ویروسهای بیشتر طول دوره کوتاه تر می نماید .
2- مرحله بروز علائم اولیه : بطور معمول 4-1 روز (حداکثر 10 روز )به طول می انجامد ویروس هاری به محل اتصال عصب وعضله یا انتهای اعصاب حرکتی سطحی نفوذ کرده وبه طرف نخاع وسیستم اعصاب مرکزی حرکت می کند .
علائم اولیه غیر اختصاصی هار ی عبارتند از : تب – لرز – خستگی – سردرد – ضعف ودرد عضلانی – بی اشتهائی – اشکال در بلع – حالت تهوع واستفراغ – سرگیجه – دردهای شکمی واسهال – گلودرد – تنگی نفس – سرفه خشک –نگرانی وترس تحریک پذیری وعصبی بودن .علائم بسیار اختصاصی این مرحله شامل علائم موضعی در محل گاز گرفتن مثل سوزش – گزگز ومورمور (50تا 80 درصد بیماران ) این علائم در مسیر عصب حسی عضو گاز گرفته شده نیز به علت تکثیر ویروس در ریشه خلفی عصب حسی بروز می نماید .

اسلاید 12 :

3- مرحله حاد عصبی : این مرحله بسته به سوش ویروس بدو شکل ظاهر می شود
الف- شکل تحریکی یا خشمگین :علائم فعالیت شدید حرکتی شامل دویدن و دست وپا زدن – تحریک پذیری وعدم آرامش – توهم – نگرانی وهیجان مشخصه این شکل بیماری است . ترس از آب موجب انقباض عضله های تنفسی می شود . نسیم ملایم – نور شدید – صدای بلند و لمس کردن ممکن است موجب تحریک پذیری وانقباض عضله های حنجره وسایر عضله های تنفسی شود. افزایش ترشح بزاق واختلال در بلع موجب شکل مشخص بیماری می شود . خواب آلودگی – توهم – حالت تهاجم – انقباضهای عضلانی – علائم مننژیت – تشنج وفلج موضعی به سرعت ظاهر می شود . درجه حرارت بدن ممکن است بیش از 6/40 درجه باشد . اختلال عصبی اتونوم شامل گشاد شدن نامنظم مردمک – افزایش ترشح اشک – بزاق - تعریق و کاهش فشارخون است .
فلج اعصاب حرکتی فوقانی - فلج تارهای صوتی – دوبینی – فلج عضلات صورت ونوریت عصب اپتیک - افزایش تعداد تنفس – اختلال ریتم قلب .
ب- شکل ساکت یا فلجی : طولانی تر از هاری خشمگین است وعلائم این شکل شامل ضعف دراندام گاز گرفته وبتدریج درسایر اعضا و عضله های صورت دراوایل این مرحله – کاهش هوشیاری واختلال درحس – فلج پایین رونده مشابه پلی نوروپاتی التهابی حاد (سندم گیلن باره )یا فلج پهار عضو به طور قرینه – نشانه های مننژه (سردردو سفتی گردن ) ممکن است اتفاق بیافتد ود نهایت بیمار دچار خواب آلودگی و کما شود . گاهی بیماری به شکل هیجانی تغییر می یابد .

اسلاید 13 :

4- مرحله کما ومرگ
درنهایت ابتلا به هاری به مرحله کما می رسد وبیمار به علت نارسائی و آپنه یا کلاپس قلبی عروقی می میرد
از شروع علائم بالینی تا مرگ به طور متوسط 4تا 7 روز طول می کشد . در موارد نادر با مراقبتهای شدید از بیماران طول عمر بیشتر می شود ولی عوارض دیررس شامل ترشح ناکافی هورمون آنتی

دیورتیک – دیابت بی مزه – اختلال در– ریتم قلب –عدم استحکام عروقی –سندم نارسائی تنفسی بالغین (ARDS) خونریزی گوارشی کاهش پلاکت ها و ایلئوس پارالیتیک ایجاد می شود .

اسلاید 14 :

تشخیص
در صورت ظهور علائم حاد عصبی به شکل هیجانی یا فلجی و به ویژه اگر سابقه گاز گرفتن یا خراش توسط حیوان وجود داشته باشد وبیمار بسرعت وارد کما شود ودر مدت 7 تا 10 روز فوت کند همیشه بیماری هاری مطرح است اگرچه بندرت ممکن است هیج گونه سابقه تماس با حیوان گشف نگردد .

اسلاید 15 :

نتایج آزمایشهای هموگلوبین و آزمایش های شیمیائی معمول خون طبیعی است .گلبولهای سفید خون محیطی افزایش مختصری خواهند داشت (120000-7000)ولی ممکن است طبیعی یا بالاتر از 30000 نیز باشد . همچنین بررسی مایع نخاعی در تعداد معدودی از بیماران غیر طبیعی بوده وشامل افزایش لنفوسیتها ( 5 تا 30 سلول در میلی متر مکعب ) گل.کز طبیعی و افزایش مختصر پروتئین ( کمتر از mg/dl 100( مشاهده می شود
تشخیص آزمایشگاهی

اسلاید 16 :

تشخیص آنتی ژن ویروس به روش FAT (تست فلورسنت آنتی بادی )در بافت مغز تهیه شده اپس از مرگ
تشخیص آنتی ژن ویروس به روشFAT از لام پوست ناحیه گردن یا قرنیه قبل از مرگ
تست FAT مثبت بعد از تزریق بافت مغز – بزاق یا مایع نخاعی در کشت سلول یا موش – بررسی میکروسکوپیک نمونه های مغز از نظر وجود اجسام نگری بخصوص در سلولهای هرمی هیپو کامپ.
یافتن تیتر آنتی بادی نوترالیزان هاری در سرم و مایع نخاعی افراد غیر واکسینه .
مشخص کردن آنتی ژن ویروس با روش PCR روی نمونه بافت مغز تهیه شده پس از مرگ یا در نمونه کلینیکی ( پوست – قرنیه یا بزاق )
معیارهای تشخیص آزمایشگاهی اختصاصی

اسلاید 17 :

تعاریف و طبقه بندی
1 -انسان مبتلا به هاری
مورد مشکوک :مورد سازگار با توصیف کلینیکی شامل ظهور ناگهانی علائم عصبی به شکل هیجانی از قبیل تحریک پذیری – تشنج – ترس از آب – ترس از نور – افزایش ترشح بزاق –اختلال دربلع و تنفس ویا شکل فلجی ( بی سروصدا ) که بیمار به سرعت وارد کما شده و در مدت 10-7 روز فوت کند .
مورد محتمل : وجود علائم مرحله مشکوک به اضافه سابقه تماس با حیوان مشکوک به هاری .
مورد قطعی : وجود علائم مرحله مشکوک به اضافه تشخیص آزمایشگاهی اختصاصی .
2- انسان در تماس با هاری
تماس محتمل : شخصی که از طریق بزاق – گزش یا خراش یک حیوان حساس به هاری یا حیوانی از منطقه آلوده به هاری مورد مواجهه قرار گرفته است .
تماس قطعی :شخصی که از طریق بزاق – گزش یا خراش یک حیوان با تشخیص هاری یا حیوان متواری شده مورد مواجهه قرار گرفته است .

اسلاید 18 :

درمان
در صورت شروع علائم هاری بیماری درمان پذیر نیست و با وجود مراقبتهای کامل بیماران در طی یک تا دو هفته پس از شروع علائم می میرند . تاکنون فقط 3 مورد بهبودی از بیماری هاری گزارش شده است .
بیمارمبتلا به هاری باید در اتاق ایزوله تحت مراقبتهای ویژه قرار گیرد به این ترتیب که پس از بستری کردن بیمار در یک اتاق کم نور در محلی بی سروصدا و ساکت و آرام اقدامهای ذیل را انجام داد :
تزریق داروهای آرام بخش وضد تشنج
جایگزینی مایع والکترولیت
تزریق آنتی بیوتیک در صورت وجود عفونت
باز نگه داشتن راههای تنفسی
درمان نارسائی تنفسی و قلبی عروقی

اسلاید 19 :

اقدامهای لاذم در برخورد با بیمار مشکوک به هاری وموارد تماس
الف- استفاده از وسائل حفاظتی شامل : دستکش – ماسک – گان- عینک- جهت کارکنان بیمارستان(پزشک – پرستار –خدمتگذار و.)ملاقات کنندگان وسایر کسانی که به نحوی با بیمار در تماسند.
ب- واکسیناسیون کامل هاری (5 نوبتی ) در موارد زیر :
کارکنانی که در مراقبت ودرمان بیمار فعالیت دارند
افراد در تماس مستقیم با بیمار مانند افراد خانواده
افراد در تماس غیر مستقیم با بیمار از طریق وسائل آلوده به ترشحات
ج- سرم ضد هاری وواکسیناسیون کامل هاری (5 نوبتی )در موارد زیر :
افراد درتماس که دارای زخم یا ترک در پوست هستند
افرادی که ئر طی تماس با بیمار یا جسد دچار صدمه پوست شده اند
هرگونه تماس با ترشحات آنها (پوستی یا مخاطی و.. )
د-ضد عفونی یا معدوم کردن وسائل آلوده به ترشحات بیمار
ه- دفن بهداشتی ویژه جسد افراد مبتلا به هاری
جسد را پس از ضد عفونی در یک کیسه نایلونی ضخیم ونفوذ ناپذیر قرار داده و بطور عمقی دفن نمود

اسلاید 20 :

کنترل و پیشگیری هاری در ایران
سطح کشور
سطح استان ودانشگاه
سطح شهرستان
سطح محیطی (مراکز بهداشتی درمانی روستائی وشهری و خانه های بهداشت )