بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
اجرای نیاز سنجی آموزشی از سطح وزارتخانه تا خانه بهداشت
اسلاید 2 :
نیاز مفهومی چند بعدی است .
تعریف نیاز سنجی :
(وضعیت موجود با وضعیت مطلوب و یا آنچه هست با آنچه باید باشد)
وجه تمایر نیاز با نیاز سنجی :
*اولویت بندی کردن نیازها پس از استخراج آنها در نیاز سنجی
نیازسنجی فرایندی نظام دار برای شناسائی فاصله بین وضع موجود با وضع مطلوب یا آنچه باید باشدباآنچه هست و نهایتا تعیین اولویت ها برای اقدام و اجرا است.
نیاز سنجی:
اسلاید 3 :
نیازسنجی بهداشتی روشی است که در آن مسائل و مشکلات بهداشتی مردم بطور واقعی و از نزدیک بررسی و شناسائی شده و این مسائل برطبق معیارهائی که منجر به ارتقاء بهره وری شوند اولویت بندی شده و جهت اجرا انتخاب می شوند.
موجب :
بهره وری بیشتر از منابع و ارتقاء اثرات مداخله به دلیل جذب بیشترین مخاطب و افزایش استقبال آنها جهت مشارکت می گردد .
اهمیت نیاز سنجی :
اسلاید 4 :
بیان اهداف نیاز سنجی و اهمیت آن
ارائه اطلاعات و آمار و بطور کلی وضعیت بهداشتی منطقه
آموزش و تقویت مهارتهای لازم جهت نیاز سنجی در اعضاء
ارائه انتظارات از اعضاء (مصاحبه و مذاکره با سایر افراد جامعه، خوب گوش دادن و خوب دیدن جامعه و بررسی محیط منطقه)
ارائه کاربرگ 1 به اعضاء و تعیین زمان تحویل کاربرگهای تکمیل شده به دبیر جلسه و تاریخ جلسه بعدی
دستور جلسه اول تیم نیاز سنجی به قرار ذیل میباشد:
اسلاید 5 :
مراحل انجام نیاز سنجی از خانه های بهداشت تا سطح معاونت بهداشتی
اسلاید 7 :
افرادی از جامعه که تحت تاثیر مشکل بهداشتی قرارمی گیرند.
افراد علاقه مند به مسائل بهداشتی حضور خواهند داشت .
تیم های نیازسنجی پیش بینی شده است که دارای رئیس و دبیر بوده و ترکیب سایراعضاء آن در سطوح مختلف متفاوت و درپيوست1 دستورالعمل آورده شده است .
مرحله اول : آماده سازی تیم نیازسنجی مشکلات بهداشتی
اسلاید 8 :
1- شناسایی افرادی که باید در تیم حضور داشته باشند توسط رییس تیم نیاز سنجی با همکاری دبیر تیم .
2- صدور ابلاغ جهت هر یک از افراد تیم توسط رئیس تیم نیازسنجی (پیوست 2)
3- تهیه ملزومات و برنامه ریزی جلسات تیم وارسال دعوت نامه به کلیه اعضا جهت شرکت در جلسات توسط دبیر تیم (پیوست 3).
4- تهیه و تدوین مطالب آموزشی مورد نیاز جهت افزایش آگاهی و مهارتهای لازم در اعضاء تیم به منظور استخراج علمی و بررسی همه جانبه مشکلات بهداشتی منطقه توسط رییس تیم نیاز سنجی پیش از تشکیل اولین جلسه .
5- اقدام به توانمند سازی کلیه اعضاء جهت کسب آگاهی و مهارتهای لازم در نیاز سنجی مشکلات بهداشتی در اولین جلسه تیم نیاز سنجی توسط رئیس تیم نیاز سنجی.
گام های اجرائی مرحله اول:
اسلاید 9 :
آگاهی اعضاء تیم نیاز سنجی از :
شاخصه های جمعیتی
ساختارها و سازمانهای اجتماعی مستقردر منطقه که در بحث بهداشت و سلامت دخیل اند.
ظرفیتهای جامعه از جهت انجام کارهای گروهی جهت حل مشکلات جامعه.
محیط فیزیکی
محیط اجتماعی
وضعیت اقتصادی
مراکز ارائه دهنده خدمات بهداشتی
پوشش خدمات بهداشتی
منابع مالی ، تجهیزاتی و پرسنلی در دسترس جهت حل مشکلات بهداشتی
مرحله دوم : ارائه اطلاعات وآمار سلامت منطقه به اعضاء تیم نیازسنجی و تصمیم گیری درمورد دیگراطلاعات مورد نیاز وروشهای جمع آوری آنها
اسلاید 10 :
بررسی نظرات عموم مردم جامعه
مصاحبه با افراد کلیدی جامعه
بررسی نظرات کارشناسان
مشاهده مستقیم محیطی
بررسی گزارشات فنی در مورد وضع موجود مانند آمارها و شاخصها و یا گزارشات بازدیدهای صورت گرفته
بررسی ارزیابی های قبلی صورت گرفته و نتایج مداخلات صورت گرفته در گذشته و یا در حال اجرا
بحث های گروهی متمرکز
بررسی طغیانهای رخ داده بیماریها
انجام پژوهشهای کوچک و سریع
جمع آوری این اطلاعات با استفاده از روشهای گوناگون :
اسلاید 11 :
1- جمع آوری اطلاعات در مورد اطلاعات موجود بهداشتی و سلامتی جامعه توسط رئیس تیم نیازسنجی با همکاری مجموعه تحت نظر خود.
2- ارائه اطلاعات اولیه تهیه شده را در اولین جلسه توسط رئیس تیم نیاز سنجی .
3- ضمن بیان اطلاعات تکمیلی جهت نیازسنجی مشکلات بهداشتی تصمیم گیری نهائی در خصوص تقسیم وظایف و روشهای جمع آوری اطلاعات .
4- ارائه یک نسخه از کاربرگ 1 به اعضاء تیم جهت ثبت نیازهای استخراج شده.
5- تصمیم گیری اعضاء در خصوص تاریخ بعدی جلسه و زمان تحویل کاربرگ های تکمیل شده به دبیر تیم نیازسنجی (حداکثرظرف پنج روز ) .
گام های اجرائی مرحله دوم:
اسلاید 12 :
معیارهای این برنامه عبارتند از:
وسعت مشکل (بروز و شیوع مشکل )
مرگ و میر و ناتوانی
عوارض اجتماعی و اقتصادی مشکل
مقبولیت اجتماعی و سازمانی حل مشکل
سایر معیارها : معیارهای دیگری نیز می تواند برای اولویت بندی کردن نیازهای بهداشتی - سلامت مورد استفاده قرار گیرد مانند:
موثربودن مداخله آموزشی در حل مشکل
فوریت حل مشکل
قابلیت انجام مداخله در حل مشکل
مرحله سوم : تعیین و اولویت بندی نمودن مشکلات بهداشتی منطقه
اسلاید 13 :
اقدام هریک از اعضاء تیم نیازسنجی با توجه به اطلاعات تکمیلی مورد نیاز وروشهای جمع آوری آنهانسبت به برنامه ریزی و تعیین افراد،گروه ها،اسناد و گزارشات و مناطقی .
اقدام هریک از اعضاء تیم نیازسنجی به تجزیه و تحلیل داده ها پس از مراجعه به منابع اطلاعاتی و کسب اطلاعات تکمیلی مورد نیاز و ثبت آن در کاربرگ 1 و منابع و مصادیقی که در تعیین آن نیاز، مورد استناد قرار گرفته است.
تحویل کاربرگ های تکمیل شده هر یک از اعضاء تیم نیازسنجی 2 روزقبل از جلسه دوم به دبیر تیم.
جمع بندی نیازهای ذکر شده توسط دبیر تیم نیاز سنجی و ثبت عناوین کلیه مشکلات در کاربرگ 2 وتکثیر کاربرگ تکمیل شده را به طریق مقتضی به تعداد اعضاء. و ثبت عناوین در کاربرگ .
دعوت از اعضاء جهت جلسه دوم توسط دبیر تیم نیاز سنجی با هماهنگی رئیس تیم.
توضیح مراحل آتی نیاز سنجی منجمله معیارهای اولویت بندی توسط رئیس تیم نیاز سنجی .
نمره دهی هریک از اعضاء به هر یک از مشکلات بهداشتی از1 تا 5 در کاربرگ 2 .
ثبت و جمع بندی نمرات مکتسبه در کاربرگ 3 توسط رئیس تیم نیازسنجی .
انتخاب واعلام 5مشکل با نمره مکتسبه بیشتر به عنوان مشکل بهداشتی و ثبت در کاربرگ 4 .
ارسال فرم 1به سطح بالاتر توسط دبیر تیم نیاز سنجی .
گام های اجرائی مرحله سوم:
اسلاید 14 :
عنوان نمودن گروه / گروه های هدف بالقوه می تواند بر اساس میزان آگاهی، نگرش و رفتارافراد باشد یا بر اساس مکان جغرافیائی ، تعلق به گروه های جمعیتی یا سنی خاص و یا افراد با رفتار ویا وضعیت بیولوژیک ویژه صورت گیرد.
مرحله چهارم : تعیین گروه/ گروه های هدف بالقوه و علل رفتاری و غیررفتاری مشکلات بهداشتی اولویت دار
اسلاید 15 :
اندازه گروه : به این معنا که کدام دسته از افراد از نظر تعداد بیش از بقیه تحت تاثیر مشکل است.
بروز مشکل: به این معنا که در کدام دسته از افراد بروز مشکل بیشتر دیده میشود.
شدت مشکل: به این معنا که در کدام دسته از افراد بروز مشکل شدیدتر و با مرگ و میریا ناتوانی یا بار مالی بیشتری همراه است.
بی پناهی: به این معنا که کدام دسته از افراد توسط سازمانهای مشابه در خصوص آن مشکل حمایت کمتری می شوند.
قابلیت دسترسی : به این معنا که کدام دسته از افراد تحت تاثیر مشکل جهت انجام مداخله در دسترس ترند و دستیابی به آنها آسانتر است.
دسته بندی کردن گروه / گروه های هدف به قرار زیر است :
اسلاید 16 :
ناشی از نبود امکانات،دسترسی، تجهیزات یا قوانین و مقررات است.
علل رفتاری :
علل غیر رفتاری :
عللی که از رفتار افراد در معرض خطر نشات گرفته و باعث بوجود آمدن مشکل شده اند.
اسلاید 17 :
ابلاغ اولویتهای بهداشتی خانه های بهداشت / پایگاه های بهداشتی به واحد های مرتبط در مرکز بهداشت شهرستان توسط دبیر تیم نیاز سنجی شهرستان .بدین ترتیب آمادگی لازم جهت تعیین علل رفتاری و غیررفتاری هر یک از اولویتها ونهایتا تعیین گروه های هدف اختصاصی فراهم می شود.
ثبت 5 اولویت بهداشتی تعیین شده در یک صفحه از کاربرگ 4 (5 کاربرگ برای 5 اولویت).
تشکیل جلسه تیم نیازسنجی مرکزبهداشت شهرستان داده و بررسی اولویت های بهداشتی اعلام شده از سوی خانه های بهداشت / پایگاه های بهداشتی.
تعیین گروه / گروه های هدف بالقوه توسط اعضاء با هدایت رئیس تیم و از طریق بارش افکار و درج در کاربرگ4 توسط دبیر مربوط به هر اولویت.
تهیه لیست علل بوجود آمدن مشکل با هدایت رئیس تیم نیاز سنجی و از طریق بارش افکار و دسته بندی علل در دو دسته "علل رفتاری" و " علل غیررفتاری” و درج در کاربرگ 4 هر اولویت.
فقط در خصوص اولویتهای خانه های بهداشت و پایگاه های بهداشتی مرکز بهدشت شهرستان این وظیفه را به عهده خواهد داشت . بقیه سطوح خودشان انجام می دهند .
گام های اجرائی مرحله چهار:
اسلاید 18 :
معیارهای تعیین گروه / گروه های هدف :
نوع رفتار و نگرش مشکل زای افراد.
دارا بودن کمترین اطلاعات درباره پیشگیری از مشکل.
درمعرض بیشترین خطر بودن ایشان به دلیل شیوه زندگیشان.
مرحله پنجم : بازنگری گروه هدف بالقوه و تعیین گروه/ گروه های هدف اختصاصی
اسلاید 19 :
مشخص نمودن هدف نهائی و اهمیت این مرحله توسط رئیس تیم .
اقدام مجددتیم نیاز سنجی شهرستان به بررسی گروه/گروه های هدف بالقوه و باتوجه به گروه / گروه های هدف بالقوه و علل رفتاری هر یک از اولویتهای بهداشتی آورده شده در کاربرگ های 4 و تعیین گروه / گروه های هدف اختصاصی توسط دبیر تیم و ثبت در آن کاربرگ.
دبیر تیم نیاز سنجی شهرستان با نظر به علل رفتاری تعیین شده برای هر یک اولویتهای بهداشتی و گروه های هدف اختصاصی تعیین شده آنها نسبت به تکمیل فرم 2 با توجه به علل رفتاری تعیین شده و ارسال به خانه های بهداشت وپایگاه های بهداشتی بر اساس زمانبندی فرایند (پیوست 6).
اعلام اولویت های تعیین شده شهرستان و استان به سطح بالاتر توسط دبیر تیم نیازسنجی شهرستان و استان در قالب فرم شماره.
گام های اجرائی مرحله پنجم
اسلاید 20 :
اقدام به برنامه ریزی فعالیتهای آموزشی و غير آموزشي به عنوان مداخلات مناسب آموزشی برای حل مشکل سلامت و با تمرکز بر گروه / گروه های هدف اختصاصی و در نظر گرفتن علل رفتاری و غير رفتاري بوجودآورنده مشکل بهداشتی نمود.
مرحله ششم : اقدام برای برنامه ریزی مداخلات مناسب برای گروه های هدف اختصاصی
