بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
نظام نوین درمان پیشگیری هاری در ایران
اسلاید 2 :
احتمال بروز هاری پس از گزش توسط حیوان هار
در ناحیه سر بیش از ۵5 درصد
اندام فوقانی 22 درصد
تنه 9 درصد
اندام تحتانی 12 درصد
اسلاید 3 :
خطر انتقال هاری (ادامه)
عفونت هاری در جوندگان بسیار نادر است
تا بحال مورد انسانی مبتلا به هاری به دنبال گزش جوندگان گزارش نشده است
انتقال انسان به انسان
ویروس هاری از بزاق، اشک، ادرار و بافت عصبی افراد مبتلا به هاری جدا شده است
از نظر تئوری تماس با آن ها می تواند بیماری را منتقل کند
ویروس هاری در خون وجود ندارد
انتقال انسان به انسان بسیار نادر است
اسلاید 4 :
تنها راه انتقال انسان به انسان از طریق پیوند بافت یا پیوند عضو می باشد و یک مورد انتقال مادر به نوزاد گزارش شده است
تا بحال موردی از انتقال توسط خوردن گوشت خام حیوان مبتلا به هاری ثابت نشده است.
ویروس تا بحال از شیرگاو مبتلا به هاری جدا نشده است و موردی پس از مصرف شیر خام ثابت نشده است
موارد نادر تنفسی در آزمایشگاه که با مواد با تعداد بسیار ویروس کار می کردند همچنین در غارهایی که خفاش آلوده شده اند ، گزارش شده است
اسلاید 5 :
اقدامات لازم پس از گزش :
1- از بين بردن و خارج كردن ويروس از محل زخم
2- دبريدمان كامل قسمتهاي له شده و نكروزه
3- ضد عفوني زخم با محلول بتادين يا الكل اتيليك 40 تا 70 درصد
4- عدم بخيه زدن محل جراحت
5- تزريق سرم و واكسن ضد هاري و تکمیل دوره واکسیناسیون
6- تزريق سرم يا واكسن ضدكزاز
7- درمان آنتي بيو تيكي
8- تحت مراقبت قرار دادن حيوان مهاجم
9- نمونه برداري از حيوان مهاجم مشكوك
اسلاید 6 :
درمان موضعی زخم
کمک های اولیه در موارد زخم
بلافاصله شستن هر زخم با صابون یا هر شوینده دیگر و آب پرفشار حداقل به مدت 15 الی 20 دقیقه،
استفاده از ضدعفونی کننده ها مانند پویدین آیوداین و یا با سایر ترکیباتی که بتواند ویروس را بکشد ،
اسلاید 7 :
برنامه واکسیناسیون ضد هاری براساس نوع مواجهه:
اقدامات درمانی پس از مواجهه
شستشو با آب و صابون حداقل 15 دقیقه
درمان موضعی زخم، تزریق بلافاصله واکسن
طبقه بندی انواع مواجهه با حیوان مشکوک به هاری
گروه I: لمس کردن یا غذادادن به حیوان مشکوک، لیسیدن پوست سالم توسط حیوان مشکوک
گروه II: گازگرفتن پوست، خراشیدگی کوچک و کم ساییدگی بدون خونریزی
اسلاید 8 :
برنامه واکسیناسیون ضد هاری براساس نوع مواجهه (ادامه):
اقدامات درمانی پس از مواجهه
درمان موضعی زخم،
تزریق بلافاصله واکسن و ایمونوگلوبولین اختصاصی ضد هاری
طبقه بندی انواع مواجهه با حیوان مشکوک به هاری
گروه III: گزیدگی و خراشیدگی منفرد یا متعدد عمیق پوستی،
لیسیدن پوست آسیب دیده (قدیم و جدید) به هر دلیل (آلودگی پوست صدمه دیده با بزاق از طریق لیسیدن)
آلودگی غشاء مخاطی (چشم، پلک، دهامن، بینی، ناحیه تناسلی و مقعد) با بزاق مانند لیسیدن
مواجهه با خفاش، گزش یا خراشیدگی با خفاش
هر نوع جراحت در سر، گردن، صورت و دست (نوک انگشتان تا مچ دست) و ناحیه تناسلی
هر نوع گزش توسط حیوان محتمل و قطعی مبتلا به هاری
افراد مبتلا به ضعف شدید سیستم ایمنی
اسلاید 9 :
روش های تزریق واکسن هاری
الف) روش های تزریق داخل عضلانی واکسن هاری:
تزریق داخل عضله دلتویید
در مورد کودکان کمتر از 2 سال و در صورت تحلیل شدید عضله دلتویید در بالغین تزریق در قسمت قدامی خارجی ناحیه فوقانی عضله چهار سر ران انجام می شود
هرگز نبایستی واکسن هاری را درعضله سرین تزریق کنید.
در عضوی که سرم ضد هاری تزریق می شود واکسن هاری تزریق نمی گردد
اسلاید 10 :
الف) روش های تزریق داخل عضلانی واکسن هاری:(ادامه)
روش 5 نوبتی دیگر کاربرد ندارد
1- روش خلاصه شده چندجایی Abbreviated multisite، روش 3 نوبتی و 4 تزریق
به دلیل عدم توجه تزریق واکسن در عضوی که سرم تزریق شده است و ابتلا موارد حیوان گزیده به هاری در سال 97 و 96 کمیته کشوری کنترل هاری از فروردین 98 ذ مصوب نمود که این روش در کشور اجرا نگردد
در عضوی که سرم ضد هاری تزریق می شود واکسن هاری تزریق نمی گردد
اسلاید 11 :
الف) روش های تزریق داخل عضلانی واکسن هاری:(ادامه)
روش 5 نوبتی دیگر کاربرد ندارد
2- روش 4 نوبت عضلانی (تنها روش عضلانی توصیه شده توسط کمیته کشوری)
به صورت روش 1- 1 –1-1 نمایش داده می شود که در روزهای صفر، 3 و 7 و 14
که در هر نوبت یک تزریق عضلانی در یک عضله دلتویید انجام می شود
یک تزریق عضلانی واکسن روز صفر
یک تزریق عضلانی واکسن روز 3
یک تزریق دیگر واکسن در روز 7
بالاخره یک تزریق آخر واکسن در روز 14
در عضوی که سرم ضد هاری تزریق می شود واکسن هاری تزریق نمی گردد
اسلاید 13 :
ب- تزریق واکسن هاری به صورت
تزریق میان پوستی (اینترادرمال) Interadermal
-اثر بخشی واکسیناسیون هاری به صورت میان پوستی در بعضی رفرانس ها بیشتر از عضلانی است -به طور جدی توسط سازمان بهداشت جهانی توصیه می شود
- تا 70% موجب صرفه جویی در مصرف واکسن می گردد
اسلاید 14 :
ب) روش تزریق میان پوستی واکسن (ادامه):
الباقی واکسن باقیمانده در ویال را می توان به مدت 8 ساعت در 2 تا 8 درجه نگهداری کرد
محل تزریق اینترادرمال در دلتویید، بالای کتف، و ران می باشد
2 تزریق داخل میان پوستی 0/1 میلی لیتر واکسن در روزهای صفر، 3 ، 7 می باشد
اسلاید 15 :
ج) روش تزریق توام واکسن و سرم ایمونوگلوبولین هاری:
تزریق همزمان واکسن و سرم در مورد زخم های گروه III کاربرد دارد.
ایمونوگلوبولین با منشاء انسانی حداکثر به میزان 20 واحد بین المللی به ازاء هر کیلوگرم وزن بدن استفاده می شود.
تزریق سرم ضد هاری باید در اطراف و داخل زخم ها بطور عمقی تزریق شود
مهم: الباقی سرم ضد هاری بطور عضلانی تزریق نمی شود.
اسلاید 16 :
نکته مهم
در عضوی که سرم ضد هاری تزریق می شود واکسن هاری تزریق نمی گردد
اسلاید 17 :
حدود 80% گزش ها در دست اتفاق می افتد
بیش از 20 % موارد گزش در اطراف ضایعه سرم تزریق می کنند
مشاهده شده در همان دستی که سرم تزریق شده واکسن نیز تزریق شده است
مشاهده شده در دستی که سرم تزریق شده واکسن تزریق نشده و در قسمت قدامی خارجی ناحیه فوقانی ران مخالف واکسن تزریق شده،
ولی باقیمانده سرم نیز در باسن همان پا تزریق شده است
اسلاید 18 :
در صورت تاخیر در برنامه درمان پیشگیری
در شروع واکسیناسیون
در طی واکسیناسیون
در هر موقع که فرد مراجعه کرد برنامه واکسیناسیون طبق زمانبندی قبلی شروع و یا ادامه پیدا می کند.
نیازی به اضافه کردن دوزهای واکسن هاری نیست
اسلاید 19 :
در برخی موارد به دلیل نیاز به انجام اقدامات و مراقبت های خاص لازم است بیمار به بیمارستان ارجاع داده شود که شامل موارد زیر می باشند:
تزریق سرم در اطراف جراحت در موارد خاص (پلک، بینی، گوش و .) و یا در بیهوشی
خونریزی غیر قابل کنترل
کاهش فشارخون (فشار خون سیستولیک کمتر از 100 میلیمتر جیوه) یا کاهش فشار خون وضعیتی
خواب آلودگی و اختلال هوشیاری به دلیل صدمه یا ضربه به سر
احتمال صدمه به اعضا خاص مانند چشم و صدمه شدید به قفسه سینه و . و شکستگی استخوان، پارگی عضله و عصب
نیاز به دبریدمان وسیع
اسلاید 20 :
ارجاع به بیمارستان (ادامه)
احتمال صدمه شدید به صورت و قفسه سینه و شکم و ..
به صلاحدید بهورز و کارشناس مراقب سلامت و یا پزشک در صورت لزوم بیمار به بیمارستان ارجاع گردد
در موارد فوق حتی الامکان شستشو داده شود و تزریق سرم و واکسن در بیمارستان انجام گیرد.
در صورت بروز حساسیت به واکسن در طی واکسیناسیون به منظور تزریق نوبت های بعدی واکسن
حتی الامکان از بخیه زدن خودداری گردد مگر با صلاحدید پزشک متخصص و در شرایط ویژه ضمنا در این چنین موارد حتما قبلا سرم ضد هاری در زخم تزریق گردد و حتی الامکان بخیه ها سل زده شود.
