بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بسم الله الرحمن الرحیم
اسلاید 2 :
اكتشاف منطقه اي
نقشه ها
حفريات معدني
اسلاید 3 :
مقدمه
پس از اينكه در نتيجه فعاليت هاي مرحله پي جويي ( اكتشاف ناحيه اي )، مناطق اميد بخش ناحيه مشخص گرديد ، عمليات اكتشاف منطقه اي شروع مي شود.
اين عمليات در منطقه اي كه در مقايسه با نواحي مورد پي جويي كوچك است، متمركز مي شود و بدين ترتيب، انتخاب مركز عمليات آسان تر مي گردد.
هدف از اكتشاف منطقه اي، بررسي و شناسايي مسائلي است كه براي تعيين مشخصات صنعتي يك كانسار لازم است. اولين هدف اكتشاف منطقه اي، تعيين مشخصات كمي و كيفي توده معدني و شناسايي شرايط طبيعي و اقتصادي و نحوة پيدايش آن است.
اسلاید 4 :
به منظور ارزيابي توده كاني، مشخصات زير را نيز بايد تعيين كرد :
عمق و وضعيت تمام قسمت هاي كانسار
مشخصات فيزيكي كانسار و سنگ هاي درونگير( وزن مخصوص ، مقاومت ، دوام ، رطوبت ، درصد گاز محتوي و.)
شرايط آب شناسي از قبيل نحوه جريان آب
بررسي امكانات حمل و نقل و راه هاي ارتباطي موجود
منابع نيرو و سوخت موجود در محل جهت دستگاههاي مختلف
مصالح ساختماني قابل دسترس جهت ساختمان هاي مسكوني و صنعتي
وضعيت جامعه شناسي و نحوه زندگي مردم منطقه …
اسلاید 5 :
اصول زير بنايي اكتشاف منطقه اي
اصل تعديل هاي متوالي Principle of successive approximation
اصل تكميل كردن تحقيقات : The principle of completeness of investigation
اصل تغييرات يكنواخت: The principle of uniform reliability
اصل صرف حداقل هزينه و زمان
اسلاید 6 :
اصل تعديل هاي متوالي Principle of successive approximation
اين اصل(شامل پيش بيني ها و تحقيقات زمين شناسي) يعني اينكه طرح تدريجي و مرحله اي پروژه اكتشاف كانسار مي باشد زيرا هر پديدة اكتشافي جديد، اطلاعات تازه اي از كانسار به دست مي دهد و با استفاده از اين اطلاعات جديد ، بايد ساختمان ، ابعاد و مشخصات پيش بيني شده كانسار را تعديل كرد.
پس در شروع كار اكتشافي با توجه به اطلاعات خام موجود بايد جهت كانسار مدل فرضي را انتخاب كرد و بر مبناي آن كارهاي اكتشافي را به مرحلة اجرا در آورد كه نتايج حاصل از مرحلة اول ، خود باعث مي شود كه در روند و ادامة اكتشاف اطلاعات مفيد تري جهت كار داشته باشيم . و از هزينه هاي اضافي جلوگيري شده و نيز در تأييد يا تكذيب مدل فرضي مي توان استفاده كرد.
اسلاید 7 :
اصل تكميل كردن تحقيقات :The principle of completeness of investigation
ضمن اين اصل، نه تنها بايد هدفهاي اساسي اكتشاف نظير تعيين عيار و كميت كانسار را مشخص ساخت، بلكه اطلاعاتي را كه براي طراحي و تجهيز معدن مورد نياز است، نيز بايستي تعيين كرد.
در اين راستا لازم است كه مقاطع متعددي در امتداد عمود بر لايه يا رگه، تهيه كنيم. در اين رابطه بايد از حفر گمانه ها و تونل هاي اكتشافي و نيز حفريات معدني جهت تكميل اطلاعات كمك گرفت.
اسلاید 8 :
اصل تغييرات يكنواخت: The principle of uniform reliability
اجسام طبيعي از نظر فرم و شكل متغير بوده و تغييراتي را شامل مي باشند. طبق اين اصل فرض بر اين است كه تغييرات ابعادي كانسار يكنواخت و تدريجي بوده است. بنابراين در صورتي كه كارهاي اكتشافي و نقاط نمونه برداري را بطور يكنواخت و بر اساس قوانين احتمالات در منطقه توزيع كنيم، با اطمينان بيشتري موفق به اكتشاف خواهيم شد.
اسلاید 9 :
اصل صرف حداقل هزينه و زمان :
اين اصل نه تنها در بخش اكتشاف معدن، بلكه در تمام كارهاي صنعتي و كشاورزي بايد رعايت شود. مسأله وقت را بايد از نظر اقتصادي مورد توجه قرار داد زيرا در بعضي موارد مصلحت ايجاب مي كند كه سرعت بيشتري به كارها داده شود.
با توجه به اين اصل و اصل تكميل اطلاعات، امكان منافات داشتن اين دو اصل در بعضي موارد وجود دارد، كه بايد مناسبترين روش اكتشافي را انتخاب كرد كه بيشترين اطلاعات ممكن و حداقل هزينة ممكن را داشته باشد.
اسلاید 10 :
مراحل اكتشـاف منطقه اي
تهية مقاطع اكتشافي
نمونه گيري از كاني
ارزيابي و تعيين ذخيره
اسلاید 11 :
1. تهية مقاطع اكتشافي
تهية مقاطع اكتشافي كمك موثري جهت تعيين شكل، ساختمان داخلي و موقعيت كانسار است. مقاطع ممكن است افقي يا قائم باشند و بنابر اين برحسب نوع مقطع، سه حالت مقاطع افقي، قائم و تركيبي از هر دو وجود داشته باشد.
تهيه مقاطع اكتشافي كم و بيش تنها روش تعيين شكل، ساخت داخلي و موقعيت توده كاني است. مطالعة شكل كانسار از طريق خطوط تراز سطحي زياد مناسب نيست زيرا ساخت داخلي و مشخصات زمين شناسي و نيز ارتباط كانسار را با سنگ هاي درونگير روشن نمي كند. براي رسم مقاطع اكتشافي از داده هاي سطحي، گمانه ها و به ندرت از اطلاعات ژئوفيزيكي مي توان استفاده كرد. از اطلاعات تونل هاي اكتشافي نيز ميتوان استفاده كرد.
اسلاید 12 :
2. نمونه گيري از كاني
نمونه گيري تنها روش تعيين كيفيت مادة معدني است. اطلاعات ناشي از روشهاي مختلف ژئوفيزيكي (گاما گاما، راديواكتيويته، مغناطيس سنجي، لومينسانس) در تعيين كيفيت كانسار بسيار مفيد است.
3. ارزيابي و تعيين ذخيره
تخمين ذخيره در تمام مراحل اكتشافي امكان پذير است و طبيعي است كه در هر مرحله هر نوع كار اكتشافي جديد، اطلاعات جديدي راجع به اندازه و عيار توده كاني بدست خواهد داد.
اسلاید 13 :
الف- مرحله اكتشاف مقدماتي
هدف از اكتشاف مقدماتي در اكتشاف منطقه اي، بدست آوردن شناخت كلي از شكل تقريبي و تخمين كميت كلي آنست. در اين مرحله نقشه زمين شناسي بزرگ مقياس منطقه تكميل و نقشه برداري دقيق سطحي آن ، انجام مي شود. در اين مرحله نقشة زمين شناسي بايد با دقت بالا و با استفاده از لوازم نقشه برداري در مقياس هاي 1:10000 تا 1:5000 تهيه شود.
تقسـيم بندي مراحل بر مبنـاي دقت عمليـات
اسلاید 14 :
ب- مرحله اكتشاف منطقه اي تفضيلي
اكتشاف تفضيلي هنگامي شروع مي شود كه لازم باشد در آينده نزديك از كانسار بهره برداري شود. در اين مرحله، حدود و حالت تودة كاني و مشخصات ساختماني آن به طور دقيق تري بررسي مي شود و نتيجه، روي نقشة زمين شناسي كه قبلاً تهيه شده، منتقل مي شود. سپس تودة كاني بر مبناي مشخصات طبيعي، صنعتي، كاني شناسي و عيار به بخش هاي كوچك تري تقسيم مي شود. لزوم كسب اطلاعات بيشتر و دقيق انجام عمليات كارهاي اكتشافي عمقي نظير گمانه ها و تونل هاي اكتشافي ضروري مي باشد لذا تجديد نظر و تعديل شبكه اكتشاف لازم مي باشد.
تقسـيم بندي مراحل بر مبنـاي دقت عمليـات
اسلاید 15 :
ج- مرحله اكتشاف معدني
اين مرحله همزمان با شروع عمليات استخراجي معدن آغاز مي گردد و تا زماني كه استخراج كامل مادة معدني به پايان نرسيده، ادامه مي يابد. در اين مرحله كار بايد به دقت انجام شود زيرا در اين مرحله كار هاي اكتشافي قديم و جديد و كار هاي معدني مثل استخراج، تونل هاي اصلي، موازي لايه ها، ميان بر ها، دويلها و دساندري (پايين رو ) بايد مورد مطالعه قرار گيرند. در اين مرحله كميت، كيفيت مادة معدني، گسل هاي فرعي و جابجايي هاي كوچك، وضعيت آبهاي زير زميني و نيز وضعيت استحكام سنگهاي دربرگيرندة كانه و نقشه برداري معدني بزرگ مقياس زيرزميني بررسي مي گردند. با استفاده از اكتشافات معدني مي توان ذخيره و كيفيت قطعه هاي مجزاي معدني را بطور دقيق تر محاسبه كرد و برنامة آينده استخراجي را طراحي كرد.
تقسـيم بندي مراحل بر مبنـاي دقت عمليـات
اسلاید 16 :
روش مشـخص كردن محدودة كانسـار
الف) تعقيب مداوم مرزها (در سطح زمين و كارهاي اكتشافي كه در امتداد آنها حفر شده است)
ب) درون تخميني مرزها (Interpolation borders ) (هنگامي كه بين كارهاي اكتشافي نزديك ، خطوط تراز موقتي رسم شده است)
ج) برون تخميني مرزها (Extrapolation borders) (هنگامي كه خطوط تراز خيلي تقريبي است)
اسلاید 17 :
شبكة اكتشـاف
بديهي است كه نمي توان از تمام نقاط كانسار اطلاعات بدست آورد بلكه بايستي بر مبناي اطلاعاتي كه در نقاط محدودي از كانسار در دست است، دربارة مشخصات كيفي و كمي آن قضاوت كرد. پس بايد نقاط اطلاعاتي را به گونه اي در سراسر وسعت كانسار توزيع كرد كه بر اساس اطلاعات ناشي از آنها بتوان قضاوت درستي را انجام داد. براي اينكه اطلاع دقيقي از مشخصات كانسار به دست آوريم، بايد نقاط اطلاعاتي را مثل ترانشه، گمانه ها، تونل ها و ساير حفريات معدني در تمام سطح كانسار به طور يكنواخت گسترش دهيم. نحوة قرار گرفتن كارهاي اكتشافي را شبكة اكتشاف مي خوانيم.
اسلاید 18 :
انـواع شـبكة اكتشـاف
درمورد كانسار هايي كه شيب و امتداد مشخصي ندارند مثل لايه هاي افقي يا توده هاي هم بعد، شبكة اكتشاف به طور منظم طراحي مي شود و در مورد ساير كانسارها، حفريات اكتشافي در طول خطوطي كه عمود بر امتداد كانسار و يا بعد بزرگتر توده هستند، احداث مي شود. معمولاً شبكة اكتشاف مربعي شكل مي باشد كه از دو سري نيمرخ عمود بر هم تشكيل شده و شبكة مناسبي براي كانسارهاي صفحه اي شكل افقي و رگه هاي مركب متجانس مي باشد.
در مورد كانسار هايي كه داراي درجة تغييرات متفاوتي در دو امتداد اصلي مي باشند، شبكه مستطيل شكل مناسب تر است. شبكة لوزي معمولاً براي كانسارهايي كه حد وسط دو حالت متجانس و غير متجانس باشند مناسب است و از نظر اقتصادي نيز شبكه لوزي مقرون به صرفه است، زيرا در آن نسبت به شبكه مربع، به كار اكتشافي كمتر با همان فاصله نياز است.
اسلاید 19 :
چـگالي شـبكه اكتشـاف
طبق تعريف، ساخت كانسار به ازاي واحد كار اكتشافي كه كاني را قطع كرده باشد، به نام چگالي شبكة اكتشاف خوانده مي شود.
S: سطح كانسار در صفحه افقي ، قائم و يا مايل
n: تعداد كار اكتشافي است
اسلاید 20 :
توسـعة شـبكة اكتشـاف
الف ) نصف كردن فاصله بين نيمرخ هاي اكتشافي موجود
به فاصلة مساوي از نيمرخ هاي موجود، نيمرخ هاي جديدي طرح و كارهاي اكتشافي جديد را در امتداد آنها حفر مي كنند.
