بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
موضوع سمينار:مكانيسم هيستوپاتولوژي در نماتد
اسلاید 2 :
نماتد انار
انار يكي از گياهان بسيار حساس نسبت به گونههاي
مختلف نماتدها مولد گره ريشه Meloidogyne spp.
ميباشد. بافت سبك تا نيمه سبك خاكهاي اكثر
باغهاي انار نيز از عومل تشديد كننده خسارت اين
نماتدهاي ميباشد.
اسلاید 3 :
بنابراين چنانچه نماتدهاي ريشه گرهي ، ميزبان حساس يعنيانار و بافت سبك خاك وجود داشته باشد، شرايط براي ايجاد خسارت قابل توجه، فراهم است.
تا كنون گونههاي M. javanica ، incognita M. (نژاد دو و چهار)، M. arenaria و M . hapla از درختان انار نقاط مختلف ايران گزارش گرديده است. خسارت اين نماتدها در روي درختان انار به صورت توقف رشد، ضعف عمومي، زردي برگها، ريزش برگهاي فوقاني ، لخت و خشك شدن تدريجي سرشاخهها و غدهاي شدن ريشههاي انار است كه خود باعث بروز و افزايش پوسيدگيهاي ريشه ميگردند و موجبات زوال و مرگ تدريجي درختان را فراهم ميآورند.
اسلاید 5 :
يكي از مهمترين راههاي آلودگي باغهاي انار ، احداث باغ در زمينهاي آلوده و يا استفاده از نهالهاي آلوده است. آلودگي نهالهاي جوان انار به نماتدهاي مولد غده، از توسعه و نفوذ ريشه نهالها به عمق مناسب جلوگري و با افزايش تدريجي جمعيت نماتد در خاك ، موجبات زوال و مرگ گياه را فراهم مينمايد.
بنابراين احداث باغهاي انار در زمينهاي عاري از آلودگي به نماتد ريشه گرهي و مراقبت از باغ جهت جلوگيري از آلودگيهاي بعدي ، حداقل بين 5 تا 7 سال و قبل از استقرار درختان ضروري است.
اسلاید 7 :
از طرفي پرورش و توليد نهالهاي انار در زير زمينهاي آلوده و عرضه اين نهالها به بازار جهت احداث باغهاي جديد منجر به گسترش آلودگي در منطقه از طريق ريشه آلوده و آلودگي باغهاي جديدالاحداث ميگردد كه در چنين مواردي وجود جمعيتهاي اندك نماتد و حتي يك تخم و نوزاد سن دوم در خاك نمونهبردار شده ميتواند دليلي بر عدم كشت و توليد نهال انار در زمين مذكور باشد بنابراين قبل از احداث باغهاي جديد انار و همچنين نهالستانهاي انار، آزمايش و تشخيص آلودگي به نماتد مولد گره ريشه ضروري است كه در اين صورت ميبايست با نمونهبرداري ، استخراج و تشخيص نماتدهاي موجود در خاك ، تشخيص آلودگي احتمالي خاك و تعيين ميزان آلودگي، به صورت دقيق صورت پذيرد.
اسلاید 8 :
اين اقدامات به همراه بررسيهايي پيرامون وضعيت باغهاي اطراف از لحاظ آلودگي به نماتد مذكور ، بررسي ريشههاي علفهاي هرز موجود در خاك ، بافت خاك ، كشت قبلي و معاينه ريشه نهالهاي انار قبل از كاشت از لحاظ آلودگي به نماتد مولد گره ريشه ميتواند كشاورز را به طور دقيقتري از ريسك احداث باغ يا نهالستان انار از لحاظ آلودگي به نماتد مولد گره ريشه آگاه سازد.
اسلاید 9 :
نماتد سیست چغندر قند Cyst nematode
چغندر قند ابتدا در آلمان در سال 1859 توسط Hermans Schact در مزارع چغندر كاري كشف شد و بعداً در سال 1871 اشميدت Schmidt اين انگل را تحت نام Heterodera schachtii نامـگذاري كرد. اين نماتد علاوه بر چغندر قند به سبزيهاي مختلف مثل چغندر لبويي ، كلم بروكلي ، كلم ، گل كلم ، شاهي ، ترب،مارچوبه،تربچه، اسفناج، گوجه فرنگي ، و شلغم حمله ميكند در حال حاضر در اروپاي شمالي ،انگلستان ، امريكا ، كانادا و ژاپن گزارش شده است .
اسلاید 10 :
اين نماتد اولين بار در ايران در سال 1348 توسط شفر و اسماعيل پور از مزارع چغندر قند تربت حيدريه استان خراسان جمع آوري گرديده است . علاوه بر استان خراسان ،اين نماتد در آذربايجان ، اصفهان كرمانشاه ، و فارس شيوع دارد . در ايران انواع كلم ، ترب ، تربچه ، شلغم ، و شاهي و اسفناج نيز از ميزبانهاي آن تعيين و شاخته شده است .
اسلاید 12 :
بر اساس مطالعات كلاكلي و فريور ميهن (1358) نماتد Heterodera schachtii شكل جنسي ماده و نر
مي باشد ماده هاي جوان و كامل به طور طبيعي ليموئي شكل و در ابتداي امر رنگ آنها سفيد شيري است كه به آساني و با چشم غير مسلح بر روي ريشه گياه ميزبان ديده مي شود و معمولاً بين 0.6 تا 0.8 ميليمتر طول و 0.4 تا 0.5 ميليمتر عرض آنها مي باشد .
اسلاید 13 :
رنگ سفيد ماده هاي جوان پس از افتادن در خاك بدون گذراندن مرحله زرد رنگشان از سفيد تبديل به قــهوهاي ميگردد. در اين مواقع به آنها سيست اطلاق مي شود . هر سيست محتوي تعداد 5 تا 300 تخــم ( لارو سن يك داخل تخم مي باشد ) و لارو سن دوم مي باشد كه بسته به شرايط اين تعداد متفاوت است نماتد نر بر خلاف ماده كرمي شكل مي باشد و طول آنها بين 1.3 تا 1.6 ميليمتر و اسپير spear آن گره دار و قوي است.
اسلاید 14 :
چرخه زندگي نماتد شامل تخم ، لارو نر و ماده كه قبل از بلوغ داراي چهار مرحله لاروي بوده و سرانجام سيست ماده مي باشد تخم كوتاه ، استوانه اي ، دو طرف گرد و تعداد كمي فقط در سيست ماده مي باشند تعدادتخم از 50 تا 600 عدد تغيير ميكند آنها در داخل سيست مادر تفريخ مي شوند و يا اينكه در داخل ماده ژلاتيني چسبيده به بدن مادر كه از بدن مادر به خارج هدايت شده است تفريخ مي گردند.
اسلاید 15 :
نماتدها در خاك آلوده گسترش يافته و همچنين نشاهاي آلوده ، وسايل كشاورزي و ماشين آلات براحتي بيماري را انتقال مي دهند.Globodera در يك طيف درجه حرارت نسبتاً محدود تكثير ميكند . تفريخ تخمها و نفوذ لارو بداخل ميزبان در پايين تر از 14 درجه ساتيگراد بندرت اتفاق بيافتد . تفريخ و نفوذ در دماي 16 درجه شروع شده و دماي بهينه آن 25 درجه سانتيگراد مي باشد و تقريباً در بالاتر از 29.5 درجه هيچ تفريخ يا نفوذ صورت نميگيرد. رطوبت زياد و دماي بالا سيست ها را به آساني از بين مي برد . بيشتر آنها در آب 54 درجه سانتيگراد به مدت 5 دقيقه از بين مي روند.
اسلاید 16 :
علائم و نشانههاي خسارت :
علائم اندام هوايي گياه ارتباط به سن ، فصل و دما دارد . اولين علائم بيماري در روي چغندر قند در اوايل فصل تابستان و در هنگام تابش آفتاب به صورت پژمردگي برگهاي بوته چغندر بروز مي كند و در هنگام شب ودر هواي خنك برگها مجدداً حالت عادي و شادابي خود را باز مي يابند .شكل عمومي بوته عقب افتاده و زرد و كم رشد است . بعد از حمله Globodera roostochiensis ريشه اصلي كوچكتر از معمول ولي داراي ريشكهاي فرعي زياد از حد و افشان ميباشند.
اسلاید 17 :
تقريباً در همه موارد بعد از نفوذ نماتد قارچها حمله كرده و سبب سياهي بافت ريشه ميشود. اگر تعداد زيادي لارو به ريشه حمله كند، سبب از بين رفتن ريشهها ميگردد. مهمترين علائم حمله نماتد وجود سيست (Cyst)هاي سفيد رنگ به اندازه حدود يك ميليمتر يا ته سنجاق است كه با چشم عادي و غير مسلح قابل رؤيت هستند. اگر چه بافت مورد حمله نماتد قدري ضخيم ميشود اما هيچ برآمدگي يا غدهاي در درون بافت گياه مانند نماتد مولد غده بوجود نميآيد.
اسلاید 19 :
روش مبارزه با نماتد چغندر قند
رعايت تناوب زراعي 3 تا 5 ساله با گياهان غيرميزباني چون يونجه، شبدر، سيب زميني و سورگوم، بهترين روش مبارزه با نماتد چغندرقند است.
براساس بررسي هاي انجام شده توسط پژوهشگران نماتدها جانوران ريزميكروسكوپي كرمي شكلي هستند كه با چشم غيرمسلح ديده نمي شوند و وجود آنها از روي علائم خسارت ايجاد شده بر ريشه قابل تشخيص است.
اسلاید 20 :
نماتد كيستي چغندرقند داراي نام علمي Heterodera schachtil بوده كه علاوه بر چغندرقند به چغندر علوفه اي، لبويي، اسفناج، شلغم و كلم نيز آسيب مي رساند و از مناطقي چون خراسان، اصفهان، فارس، آذربايجان و كرمانشاه گزارش شده است.
نماتد چغندرقند باعث كاهش محصول به ميزان 25 تا 50 درصد و يا بيشتر بخصوص در آب و هواي گرم و در گياهاني كه ديركشت شدند، شده است.
