بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
روابط بین سازمانی
تئوری های مدیریت پیشرفته
اسلاید 2 :
مقدمه:
موفقیت شرکت کرایسلر با داشتن رابطه ی مبتنی بر مناقصه با تامین کنندگان مواد اولیه
پیدایش بحران در 1989
تجدید نظر در روابط با عرضه کنندگان مواد اولیه
رابطه ی شخصی و مبتنی بر تشریک مساعی و همکاری با عرضه کنندگان
قراردادهای بلند مدت با عرضه کنندگان، رضایت و سود دو طرف
موفقیت دوباره ی شرکت
امروزه سازمان ها در یک سیستم زیست محیطی سیر تکاملی خود را ادامه می دهند که سیستم مذکور به وسیله ی رابطه ی متقابل بین جامعه، سازمان و محیط به وجود می آید و خطوط و مرزهای سنتی را قطع می کند .
برای مثال شرکت ها به فعالیت در سایر صنایع و ارتباط و همکاری با رقبا و همچنین عرضه کنندگان مواد اولیه مبادرت می ورزند.
رقابت، شکل جدیدی به خود گرفته است و از مفهوم فعالیت جدا از سایر شرکت ها و به تنهایی فاصله گرفته است. مدیریت نیز دگرگون شده و به جای تمرکز بر حفظ نظم و هماهنگی، بر نوآوری و ارتباطات افقی با سایر سازمان ها، مشتریان و عرضه کنندگان تاکید می کند.
اسلاید 3 :
چارچوب روابط سازمانی
وابستگی به منابع
شبکه ی همکاری
نهادینه کردن سازمان
بوم شناسی جمعیت
رقابتی
همکاری
متفاوت
مشابه
اسلاید 4 :
چارچوب روابط سازمانی
تئوری وابستگی به منابع
بیانگردیدگاه سنتی از روابط بین سازمان ها.
کوشش سازمان ها در جهت کاهش وابستگی به سایر سازمان ها (تلاش در جهت اعمال نفوذ بر محیط برای دسترسی به منابع).
استراتژی هایی در زمینه ی منابع: گزینش استراتژی هایی در جهت خرید یا سرمایه گذاری در شرکت های عرضه کننده مواد اولیه یا بستن قراردادهای بلند مدت و مشارکت خصوصی با آن ها .
استراتژی های مبتنی بر قدرت: کنترل و اعمال قدرت بر شرکت های کوچک و عرضه کنندگان مواد اولیه.
شرکت های کوچک عرضه کننده نباید خود را به یک شرکت بزرگ وابسته کنند.
تقسیم بندی منابع بر اساس دو میزان حیاتی بودن و کمیاب بودن.
بکارگیری استراتژی ادغام یا سرمایه گذاری مشترک در سیستم های به هنگام که هزینه ی تغییر عرضه کنندگان بالاست.
توسعه ی روابط شخصی با اعضا شرکت هایی که به آن ها وابسته اید و برقراری روابط رسمی مثل عضویت در هیئت مدیره آن ها.
نفوذ در نهادهای قانونی – نظارتی به کمک دلالان سیاسی(رایج در آمریکا).
کاهش وابستگی به نیروی کار و دانش از طریق جذب و به کارگیری پرسنل رقبا.
تاکید بر ضرورت رابطه ی فعال سازمان به محیط به علت نیاز به تامین نیازهایش.
این الگو موید آن است که سازمان می کوشد بر محیطش اثر بگذارد.
عامل اصلی الگوی وابستگی به محیط انتخاب مسیر استراتژیک است. یعنی راه های استراتژیک متعددی پیش پای سازمان است که بتواند ازآن ها بیشترین استفاده را ببرد.
سه راه برای انتخاب مسیرهای استراتژیک(از نظر عوامل محیطی ) : 1- آزادی عمل تصمیم گیرندگان سازمانی برای برخورد با محیط است(فعالیت در چند صنعت). 2- انتخاب مسیر استراتژیک مربوط به محیطی است که سازمان درصدد بر می آید از آن استفاده کند(همکاری برای تضعیف رقبا). 3- این که افراد می کوشند به شیوه های گوناگون شرایط محیطی را بررسی کنند(دو سازمان در شرایط یکسان محیطی ممکن است واکنش مختلف نشان دهند).
این الگو به موضوع اهداف سازمانی توجهی نمی کند.
اسلاید 5 :
شبکه ی همکاری
دیدگاهی جدید و جایگزین الگوی وابستگی به منابع.
همکاری شرکت ها برای قدرت بیشتر در رقابت و سهیم شدن در منابع کمیاب.
مشارکت در خطر و سهیم شدن در پاداش های حاصل از این ائتلاف ها.
منشاء بین المللی: همکاری پیش نیاز نوآوری است.
کی یرتسو ها در ژاپن: مجموعه ای از شرکت ها که در دارایی های یکدیگر مشارکت می کنند، اعضای هیئت مدیره یکسان دارند و به صورت بلند مدت مشارکت خصوصی تشکیل می دهند(مثل میتسوبیشی با 28 شرکت در هسته ی مرکزی و صدها شرکت دیگر در زمینه های پتروشیمی، مالی، ساختمان سازی، بیمه، شرکت نفتی، اتومبیل و ..).
تبدیل دشمنی ها به دوستی: شرکت ها در راهی گام بر می دارند که منافع طرف های قرارداد تامین شود نه این که نفع یکی از شرکت ها به ضرر دیگری باشد
تئوری اقتضایی
سازمان های ماشینی و ارگانیکی
سازمان ها بسته به این که در چه محیطی(ثابت یا در حال تغییر) باشند، رابطه شان با یکدیگر متفاوت است.
در محیط های در حال تغییر، سازمان ها به انعطاف پذیری نیاز دارند و کارکنان تشویق می شوند تا مهارت های خود را در جاهایی که نیاز است به کار برند(سازمان های ارگانیک).
در محیط های پایدار، سازمان ها به صورت تخصصی به فعالیت های عادی و یکنواخت می پردازند(سازمان های ماشینی).
هرکدام از انواع مذکور سازمان ها در شرایط مربوطه ، مناسب اند و بر یکدیگر برتری ندارند.
تعیین این که چه زمان سازمان ماشینی و چه زمان سازمان ارگانیکی استفاده شود، جوهری تئوری اقتضایی است.
تئوری مذکور بخردانه و شالوده شکن بوده و مبنای تئوری های دیگر در این زمینه است.
چارچوب روابط سازمانی
اسلاید 6 :
بوم شناسی جمعیت
تفاوت با بقیه دیدگاه ها: به نا همگونی سازمان ها و سازشکاری سازمان درون یک جمعیت توجه دارد.
مقصود از جمعیت مجموعه ای از سازمان هاست که به فعالیت های مشابه مشغول اند، الگوهای مشابه دارند و محصولات مشابه تولید می کنند.
سازمان های درون یک جمعیت برای کسب منابع مشابه یا جلب نظر مشتریان با یکدیگر رقابت می کنند.
استفاده در عمل : سازمان های بزرگ(مانند جنرال موتورز)، پا برجا و با سابقه به علت رشد و گسترش به اندازه ای بزرگ شده اند که سازگاری با محیط برای آن ها دشوار شده است. بنابراین سازمان های منعطف تر(مثل تویوتا) پدیدار می شوند که نیازهای خاصی را تامین می کنند و کار را از دست شرکت های بزرگ می گیرند.
علل پیدایش مورد فوق : به علت سرمایه گذاری های سنگین در واحدهای مختلف محدودیت ها به وجود آمده است، اطلاعات محدودی به دست می آورند، تکیه بر تاریخ موفق شرکت و نداشتن توانایی تغییر فرهنگ دیرینه.
اساس این الگو : علوم طبیعی و زیست شناسی؛ شکل هایی از حیات بقا می یابند که نسبت به بقیه با محیط خود سازگارترند.
توجه ویژه به شکل سازمان(شامل تکنولوژی ویژه، نوع ساختار، محصول، هدف و کارکنانی که محیط می تواند آن ها را بپذیرد یا نپذیرد).
تلاش یک سازمان تازه تاسیس برای دست یابی به یک منبع خاص(در صورت طی درست مسیر پیروزی سازمان بزرگ تر می شود وگرنه نابود می شود).
جمعیت سازمان بر اساس سه اصل تحول(پیدایش شکل های جدید سازمانی)، گزینش(بعضی سازمان ها بهتر از بقیه خود را وفق می دهند) و بقای اصلح (ادامه ی حیات و نهادی شدن آن هایی که محیط دست چینشان کرده است).
اصل تلاش برای بقا: سازمان ها (به خصوص تازه تاسیس ها) برای بقا خود می جنگند(استراتژی های عمومی(دامنه وسیع منابع و حوزه ی گسترده) و خصوصی(دامنه ی محدود کالا و خدمات)).
بوم شناسی جمعیت
در این تئوری فرض می شود که محیط یک سازمان دارای قدرتی است که می تواند از بین سازمان های رقیب، سازمانی را انتخاب کند که نیاز محیط را به بهترین وجه برآورده سازد.
محیط به عنوان یک کل مطالعه نمی شود بلکه حوزه های خاصی درون محیط که جایگاه محیطی اکولوژیک نامیده می شوند، بررسی می شود. جایگاه اکولوژیک شامل مجموعه منابعی است که گروهی از رقبا به آن وابسته اند.
اصل بقا و فرایند تکاملی شکل گیری، گزینش و حفظ، در این تئوری ارائه می شود(مانند قبل).
محدودیت های تئوری مذکور: 1- تعریف تناسب، نوعی مساله است. بقا بر اساس تناسب محیطی تبیین می شود، اما تناسب به عنوان بقا تعریف می شود(نوعی گزافه گویی در هسته مرکزی این تئوری و اینکه نمی توانیم بقا را براساس ارزیابی مستقل از تناسب محیطی، پیش بینی کنیم. تنها زمانی بقا را می فهمیم که آن را ببینیم!).
این تئوری برای آن دسته از جمعیت های سازمانی به کار می رود که بسیار رقابتی اند. صنایعی مثل خودرو سازی که با هزینه های هنگفت راه اندازی و داروسازی که با مقرارت حقوقی سنگین رو به رو هستند را درست حمایت نمی کند.
بوم شناسی جمعیت
معایب نظریه ی بوم شناسی جمعیت:
توجه به منابع ویژه این تصور را ایجاد می کند که منابع دست نخورده و کافی(مثل بازی های کامپیوتری و ماشین حساب ها به عنوان کالاهای مصرفی!) در محیط وجود دارند و در انتظار شکل مناسبی از سازمان به سر می برند.
منشا تغییرات اصلی، ناشناخته باقی می ماند، فرایند های مدیریت در درون سازمان نادیده انگاشته می شود و از آنجا که سازمان های موفق، در بلند مدت بقا می یابند، فرایندی که نشان دهنده ی تناسب سازمان با محیط باشد، نادیده انگاشته می شود.
تئوری مذکور بیش از حد بر جنبه ی مقایسه ای با سیستم زنده توجه می کند. این مقایسه پایه ی محکمی ندارد، زیرا با انگیزه ها و تصمیمات انسان سر و کار ندارد.
در این الگو به اخلاق توجه نمی شود و تصویری ارائه می گردد که گویا کل فرایند ضروری یا اجتناب ناپذیر است.
الگوی بوم شناسی جمعیت، روش های راهبردی را که سازمان انتخاب می کند مورد توجه قرار نمی دهد در صورتی که سازمان ها توده های غیر متحرک نیستند.
در نظر نگرفتن فشارهای قانونی و دولتی در ایجاد برخی سازمان ها.
طرفداران آن به تاکید این روش بر جامعه ی سازمانی توجه دارند اما مثال های آن ها بر سازمان ها، به صورت انفرادی است.
تئوری بوم شناسی برای آزمون نهایی اثربخشی(بقا یا دوام نشانه ی مثبت و فنای سازمان نشانه ی منفی است) مفید است.
چارچوب روابط سازمانی
اسلاید 7 :
چارچوب روابط سازمانی
نهادی کردن سازمان
سازمان ها باید بر اساس دیدگاه گروه های ذینفع، مشروعیت داشته باشند. هنجارها و دیدگاه های گروه های ذینفع(مشتریان، سرمایه گذاران، همکاران، هیئت مدیره، دولت و سازمان های همکار) محیط سازمان را تشکیل می دهد. ارزش ها و هنجارهای نامحسوس رفتار درون سازمان را تعیین می کنند و این مغایر با ارکان محسوس مثل تکنولوژی و ساختار است.
مشروعیت: دیدگاه کلی که ار آن زاویه، کارهای سازمان،در سیستم هنجاری، ارزشی و اعتقادی محیط ذی ربط، مطلوب و درست است.
این تئوری پاسخ این سوال را می دهد که «چرا سازمان ها، از نظر شکل و شیوه ی کار تا این اندازه همگون، مشابه و حتی همانند هستند».
بر اساس این دیدگاه سازمان دو بعد نهادی(بازتاب انتظارات محیط از سازمان) و فنی(تکنولوژی روزمره و شرایط عملیاتی) دارد.
هم شکل بودن سازمان ها در این دیدگاه: تلاش سازمان ها در جهت حفظ مشروعیت ، با تنظیم جنبه های ساختاری و رفتاری خود به گونه ی قابل قبول برای محیط با استفاده از 3 روش شکل پذیری تقلیدی (تقلید مدیران از سایر سازمان ها)، شکل پذیری اجباری (فشار از طریق دولت و نهادهای قانون گذاری مثل محیط زیست) و شکل پذیری دستوری(رعایت روش ها و معیارهای استاندارد مورد تایید جامعه ی حرفه ای مثل اصول حسابداری و بازاریابی).
نهادی کردن سازمان
نهادینه شدن:فرایندی که از طریق آن کنش ها تکرار می شوند و از جانب کنشگران و دیگران، معانی مشترک به خود می گیرند. این امر تعریف نهاد ها را در کنش های تکراری و برداشت های مشترک از واقعیت بنا می نهد.
در نگاه نهادی، محیط به عنوان بستری تصور می شود که دیدگاه کم و بیش مشترکی از آن چه سازمان ها باید به آن شباهت داشته باشند و چگونه باید رفتار کنند، ارائه می دهد.
یکی از نقش های نظری دیدگاه نهادی، افزودن مشروعیت اجتماعی به فهرست منابع ورودی در مدل سیستم های باز سازمان است.
در به کارگیری تئوری نهادی در تحلیل یک سازمان خاص، باید چگونگی سازگار شدن سازمان با بستر نهادی مورد توجه قرار گیرد و انواع فشارهای نهادی(اجباری، هنجاری و تقلیدی) که از محیط به سازمان وارد می شود، تحلیل شود.
نهادی کردن سازمان
با توجه به این دیدگاه، سازمان هایی که در یک جرگه ی سازمانی قرار گرفته اند، همگون یا متجانس اند. بنابراین دانشگاه ها، فروشگاه های بزرگ، شرکت های هوایی و. با هم مشابهت دارند.
سازمان ها بر اساس فشارهای قانونی و مقرارت دولتی(مثل رعایت بهداشت در رستوران ها)، تقلید از یکدیگر(مثل تقلید ژاپنی ها از غرب در دادگاه ها،ارتش، بانک و..)، و آموزش تخصصی،رشد و شبکه ی کاری متخصص ارائه شده در درون حوزه ی سازمانی.
دیدگاه مذکور سبب می شود سازمان ها بر اساس یک فرایند معقول و بخردانه طرح خود را تهیه نکنند بلکه فشارهای داخلی و خارجی آن ها را به همانند شدن در دوره های بلند مدت مجبور می کند.
این دیدگاه در مورد مسائلی مثل نرخ بهره و تغییرات آن برای موسسات مالی، عدد هیجده برای سن خریداران سیگار از فروشگاه ها و . می تواند مفید واقع شود.
محدودیت های الگوی نهادی:
این تئوری بیان نکرده است که چه چیز یک نهاد است و چه چیز یک نهاد نیست.
تئوری مزبور بیش از حد بسط و گسترش یافته است و در دامنه ی وسیعی از شرایط و موقعیت ها از آن استفاده شده است.
فرایند غیر نهادی بودن را در نظر نگرفته است. مثلا به مسائلی چون کارایی توجه نشده یا آن را کم اهمیت جلوه داده است.
اسلاید 8 :
همه ی روش های ارائه شده از اعتبار کافی بر خورداند و موافقین و منتقدین خاص خود را دارند و در واقع هرکدام از آن ها به زاویه ی نگاه خاصی به روابط سازمانی اشاره دارند.
آن چه که مهم است تشریک مساعی و همکاری سازمان ها در محیط پر تلاطم امروزی است. با ظهور شرکت های بزرگ و چند ملیتی، با فرهنگ ها و هنجار های متفاوت، ایجاد روابط خوب بین سازمان ها، سخت تر می شود. این امر مستلزم مطالعه و بررسی دائمی و آگاهانه ی روابط بین سازمانی است.
نتیجه گیری
