بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
گزینش موضوع
نخستین گام در امر نگارش علمی انتخاب موضوع است.
اسلاید 2 :
شرایط گزینش موضوع
١. موضوع حائز اهمیت و شایسته بررسی و مطالعه باشد.
٢. طرح مطلب به گونهای باشد که مخاطبان خود را در عرصه آگاهی و معرفت گامی به بیش ببرد.
٣. گشاینده بحثی نو و دارای هدفی جدی و قابل اعتنا باشد.
اسلاید 3 :
اشراف بر موضوع با استفاده از فنونی حاصل می شود که بر آیند آنها را میتوان در سه مقوله زیر گردآورد:
دانش تخصصی
استفاده از منابع
مشورت با اهل نظر
اسلاید 4 :
1. دانش تخصصی
تجربه شخصی از شرایط بسیار با اهمیت در گزینش موضوع است. فردی که در عرصهای آگاهی و تخصص نسبی نداشته باشد ممکن است حتی قادر به درک اصطلاحات و مفاهیم موضوع متعلق به آن حوزه نیز نباشد.
اسلاید 5 :
2. استفاده منابع
مراجعه به متون و منابع از این جهت ضروری است که آگاهی گستردهتر و عمیقتری نسبت به موضوع پدید می آورد و در ضمن مشخص میکند که درباره موضوع مورد علاقه نویسنده، دیگران در گذشته چه کردهاند و چه راههایی هموار گردیده و چه مسیرهایی هنوز به درستی پیموده و کوبیده نشده است.
اسلاید 6 :
3- مشورت با اهل نظر
برای مشورت با اهل تخصص میتوان سه فایده را بر شمرد :
1. متخصصان برحسب ضرورت شغلی و حرفهای خود ممکن است منابعی را بشناسند که گاهی از انها برای نویسنده جستوجو گر حائز اهمیت بوده ولی در منابعی که جستوجو شده منعکس نگریده باشد.
2. متخصصان موضوعی بیش از دیگران آگاهند که چه کارهای جدی در دایره تخصص آنان صورت گرفته و چه خلاء هایی برای ادامه کار مانده است . حتی ممکن است توصیه هایی ارائه کنند که در شکل گیری مسئله ای خاص برای آغاز نگارش مفید باشد، یا مسئله ای را در ذهن داشته باشند که پیگیری آن را به فرد جستوجو گر واگذارند.
3. مشاوره با اهل تخصص سبب می شود که کاری که در حال انجام است به وسیله شخص دیگری آغاز نشود. زیرا اگر در میانه کار، نتیجه پژوهش انجام یافته در منبعی درج شود، راهی جز توقف کار آغاز شده نیست و این به معنای هدر دادن وقت و نیرو است.
اسلاید 7 :
محدود کردن موضوع
هر چه دامنه موضوع محدودتر شود، تخصص مورد نیاز برای انجام آن ضروریتر می نماید.زیرا از کلی نگری دور و به ژرفبینی نزدیک می شود.
اسلاید 8 :
محدودکردن موضوع
محدود کردن ممکن است به دلایل زیر باشد :
محدودیت حجم نوشته:
میزان محدودیت تابع شرایطی است که سفارش دهنده نوشته قائل می شود، یا ناشری است که می بایست اثر را منتشر کند ، و یا مجله ای است که قرار است نوشته در آن درج گردد
محدودیت منابع:
منابع اعم از مکتوب یا غیر مکتوب – تامین کنند ه اطلاعات هستند و نبود یا کمبود منابع به معنای خلل در گردآوری اطلاعات مربوط به نوشته است. بخشی از تصمیمگیری و برنامهریزی مربوط به تهیه مواد نوشتاری موکول و متکی به میزان حضور متون و منابع مورد نیاز است.
اسلاید 9 :
محدود کردن موضوع (ادامه)
محدودیت مخاطبان
گروه سنی خاص، رشته یا رشتههای مشخص، نوع و میزان تخصص موضوعی افراد، همگی میتوانند در تعیین حدود موضوعی موثر باشند.
نویسنده با توجه به ویژگی های گوناگون سنی، تخصصی، و حرفهای مخاطبان ، پیشاپیش برای دامنه موضوعی کار خود محدودیت قائل می شود تا بتواند موثرترین ارتباط را با آنان بر قرار کند.
محدودیت زمان
پیش بینی زمان لازم برای انجام هر یک از بخشهای کار روشن می کند که دامنه آن را به چه شیوهای باید محدود کرد با اتمام کار در زمان مقرر امکان پذیر باشد .
اسلاید 10 :
تدوین طرح یا رئوس مطالب
طرح به نوشته سامان می دهد و سبب جامعیت و انضباط اثر میشود.
طرح این امکان را فراهم میسازد که اگر فاصلهای در تدوین اثر رخ داد؛ بتوان آن از همان نقطهای که ناتمام مانده است پی گرفت. بنابراین، تدوین طرح یکی از مراحل مهم نگارش است.
اسلاید 11 :
برای طرح مزایایی بر می شمارند که عمده ترین انها به شرح زیر است :
1. گستره کار را برای پژو هشگر روشن می سازد، و همین امر ممکن است وی را وا دارد که با توجه به زمان پیشبینی شده و سایر عوامل کار خود را محدود کند.
2. گاه پیش میآید که یکی از سر فصلهای پیشبینی شده در طرح، نظر پژوهشگر را به عنوان موضوعی مستقل جلب کند و علاقهمند شود که کار خود را تنها به همان موضوع محدود کند.
3. زمان بندی انجام کار از مراحل مهم برنا مهریزی برای تدوین هر نوشته علمی است .این زمان بندی خود در گرو آگاهی از حجم و گستره کار است، با داشتن طرح میتوان چشم انداز نسبتا قابل پیشبینی برای اجرای یکایک بخشْها و در نتیجه زمان اتمام کار ترسیم کرد.
اسلاید 12 :
طرز تدوین طرح
پژوهشگر نباید انتظار داشته باشد که درابتدای کار به طرح نهایی و قابل ارائه دست یابد، بلکه این امر ممکن است پس از چندین بار نوشتن و بازنویسی حاصل گردد.
اسلاید 13 :
در تدوین طرح باید نکات زیر را مورد توجه قرار داد:
1. نخست آنچه به ذهن پژوهشگر میرسد و آنچه را که قرار است انجام دهد بنویسد و در این مرحله چندان پایبند تقدم و تاخر آنها نباشد.
2. کارهایی را که قرار است انجام دهد به صورت عبارت و هر عبارت را در سطری مستقل بنویسد.
3. کارها را در ذهن خود مرور کند و آنها را با عبارات نوشته شده بسنجد تا اطمینان یابد که موردی را از یاد نبرده است.
4. آنها را به ترتیب اهمیت مرتب کند.
اسلاید 14 :
در تدوین طرح باید نکات زیر را مورد توجه قرار داد (ادامه)
5. در این مرحله هر عبارت به منزله سر فصل مقدماتی هر بخش از کار تحقیق است، بنابراین لازم است زیر بخش ها یا سرفصلهای فرعی هر یک از فصول نیز ذیل انها منعکس شود.
6.سر فصل های فرعی نیز با توجه به اولویت هر یک مرتب گردد.
7. با استفاده از نشانه گذاری، هر یک از فصول اصلی و فرعی مشخص شود.
اسلاید 15 :
نشانه گذاری طرح
معمولا برای نشان دادن روابط سر فصل های اصلی و فرعی از دو نوع نشانه گذاری استفاده می شود:
الف. نشانه گذاری حرفی – عددی در این روش نشانه گذاری به ترتیب از اعم به اخص و با استفاده از عدد و حرف صورت می گیرد.
ب. نشانه گذاری عددی
نوع دیگر نشانه گذاری تنها با استفاده از اعداد و تقسیم شبه اعشاری صورت می گیرد و بیشتر در گزارش های فنی به کار می رود .
اسلاید 16 :
نشانهگذاری حرفی- عدد
1. نخستین موضوع اصلی
الف. یکی از زیر بخشهای 1
یک. یکی از زیر بخشهای الف
دو. یکی از زیر بخشهای الف .
سه. یکی از زیر بخش های الف
ب. یکی از از زیر بخشهای 1
یک. یکی از زیر بخشهای ب
دو. یکی از زیر بخشهای ب
سه. یکی از زیر بخشهای ب
2. دومین موضوع اصلی
الف. یکی از زیر بخشهای 2
اسلاید 17 :
نشانهگذاری عددی
1. نخستین موضوع اصلی
1-1 یکی از زیربخشهای 1
1-1-1. یکی از زیربخشهای 1-1
1-1-2 .یکی از زیربخشهای 1-1
1-1-3. یکی از زیربخشهای 1-1
1-2. یکی از زیر زیربخشهای 1
1-2-1 .یکی از زیربخشهای 1-2
1-2-2 یکی از زیربخشهای 1-2
1-2-3 یکی از زیربخشهای 1-2
2. دومین موضوع اصلی
2-1 یکی از زیربخشهای 2
2-1-2 یکی از زیربخشهای 2-1
اسلاید 18 :
شرایط طرح
سر فصلهای طرح ممکن است به ترتیب توالی تاریخی، روابط علت و معلولی، یا اهمیت مطالب تنظیم شود. نکاتی را باید در تدوین طرح مد نظر داشت.
اسلاید 19 :
نکاتی در خصوص تدوین طرح (ادامه)
1. سازگاری طرح با نوشته اصلی .
هیچ جزئی در طرح نمیآید مگر آنکه در نوشته اصلی جایی داشته باشد. میان طرح و نوشته باید تناظر یک به یک بر قرار باشد؛ به گونه ای که بتوان با مطالعه طرح، تصویری کلی ولی جامع در ذهن ترسیم کرد. مجموعه اجزاء طرح باید معادل تمام مطالب و اندیشههایی باشد که قرار است در اصل نوشته بیاید.
اسلاید 20 :
نکاتی در خصوص تدوین طرح (ادامه)
2. همبستگی اجزاء طرح.
اجزاء اصلی و فرعی طرح باید از نظر اهمیت و گستره مطالب پبش بینی شده با یکدیگر همخوان باشند. به طور مثال، در طرح فرضی زیر همبستگی لازم رعایت نشده است:
مجموعه سازی
الف .کتابها
ب. پایان نامهها
ج. نسخههای خطی سده گذشته