بخشی از مقاله

آبياري سطحي

توضيح :
آبياري سطحي كه گروه بزرگي از روشهاي آبياري كه آب بوسيله نيروي ثقل برزمين توزيع مي‌شود وابسته است. آب بطور كلي در نقطه بالايي يا درلبه بالايي مزرعه وجود دارد اجازه داده مي‌شود كه توسط جريان بالادست سطح مزرعه را بپوشاند.
تأثير يكنواختي آب آبياري كه به يكنواختي خاك بالا دست، كيفيت تسطيح، توپوگرافي زمين ، و كنترل
يك تعريف ار روش آبياري سطحي اين است كه خاك به عنوان يك عامل انتقال دهنده‌ برخلاف (يك لوله يا مسبر هوا در آبياري باراني ) مي باشد. خاك همچنين عمق نفوذ در زمان را كنترل مي‌كند. (برخلاف ميزان كارايي كه توسط قطره‌چكان با آبپاش كنترل شده است) با وجود اين، نفوذپري و خصوصيات پيشروي مزرعه آبياري شده سطحي با زمان تغيير مي‌كند، و آن را براي پيش‌بيني و

پيشنهاد مديريت‌‌ها غيرممكن مي سازد.) آبياري كه توسط مديريت مزرعه كنترل مي شود ، براي آبياري سطحي نسبت به سيستم‌هاي مكانيزه كه با مديريتهاي پيچيده تجهيز و طراحي شده ‌اند بسيار مهم تر است.
روشهاي آبياري سطحي به 2 گروه كلي تقسيم مي‌شوند:
آب حركتي و درياچه‌اي(pond)و غرقابي
آب حركتي احتياج به مقدار رواناب براي اطمينان از كفايت نفوذ د رانتهاي پاييني مزرعه دارد. سيستم‌هاي جريان برگشتي آب اضافي كه اغلب مورد نياز هستند، توسط قانون در مقابل رواناب از مزرعه ها ممنوع شده‌اند.
آنها همچنين لوازم باارزشي براي كاهش كارگران و افزايش يكنواختي فراهم مي‌آورند در صورتي كه به درستي طراحي شده باشند . جد.ول 1-3 ليستي از روشهاي آبياري سطحي كه دراين فصل شرح داده مي‌شود را توضيح داده است.
انواع روشهاي آبياري سطحي
كرت:
آبياري كرتي يك نوع روش غرقاب آبياري است كه آب را در زمين‌هاي مسطح كه توسط ديواره‌هايي محصور شده است بكار مي برد (شكل 1-3) . سطح خاك هميشه غرقاب نگه داشته مي شود. . روانابي وجود ندارد زيرا آب در سطح آنقدر نگه داشته مي شود كه نفود كند. مناطقي كه بارندگي دارند بايد توسط زهكشيهايي كه آب اضافي را خارج مي كنند مود حمايت قرار گيرند.
آبياري كرتي با نامهاي مختلفي شناخته مي شوند، مانند level border , chech flaod- chech basin , check irr –dead - level irrو level – basin irr اين روش از آبياري مي تواند براي محصولات رديفي و زراعي استفاده شود، كه اغلب قابل عوض شدن هستند، بابسته صاف و پهن . همچنين براي درختان و باغ مو نيز استفاده مي شود. ميزان نفوذ در خاك بايد با هركرت يكسان باشد

همانگونه كه يكنواختي نفوذ بسيار حساس به تغييرات ميزان نفوذ است كه تنها لازم نيست كه مستطيلي يا مستقيم باشند و ديواره‌ها لازم نيست كه دائمي باشند ، تحت يك مديريت خوب، حجم قابل تعييني از آب مي تواند به سرعت به كرت تخليه شود.
1-3 tabale
تغييرات اين روش شامل بستر گياهي و صاف كرت مي باشد. (جويچه‌ها و كانالها) محصولاتي

كه با موفقيت رشد كرده‌اند كرتهاي تسطيح شده، تقريبا نامحدودند بجز مواردي كه به خاك بستگي دارد. بستر كرتها بطور معمول براي محصولات رديفي كه حتما بايد از آب گرفتگي اجتناب شود، استفاده مي شود، با زماني كه عملكرد پايين براي شرايط بحراني مورد نياز است. بسترهاي باريك و سخت يا بسترهاي پهن اغلب براي محصولاتي چون سبزيجات ، خربزه ، پنبه، غلات، سيب‌زميني، چغندرقند و بسياري ديگر از محصولات رديفي استفاده مي شود.
كرتهاي صاف مناسب ترين براي زراعت و محصولات رديفي كه به آب رفتگي براي مدت كم حساس نيستند ، مي باشد. محصولات زراعي مانند يونجه ، گندم، نورگوم، پنبه و ... معمولا با اين روش آبياري مي شوند. اين گياهان به خذف عناصر نمك و مشكلات شوري و سادگي كاربرد آبياري سنگين كمك مي كنند. محصولات باغي و باغستان مو، مي تواند روي بسترها كشف شود. بستر كرت آبياري بندي محصولات رديفي كه نياز به كنترل رطوبت در داخل بسترها دارد مناسب است. براي مثال، بسترهاي تسطيح شده به راحتي مي توانند بطور يكنواخت مرطوب شوند و جوانه بزنند كه ممكن است با روش جويچه ها بسيار سخت باشند. با وجود اين اگر كرتها بسيار بزرگ باشند. ميزان جريان زيادي در فاز پيشروي بايد وارد شود كه ممكن است ، باعث آبرفتگي محصولات و يا دانه ها شود.
محصولات در اثر آبگرفتگي آسيب مي بينند، با استفاده از تسطيح خوب زيانشان كمتر مي شود، آب باران و بارندگي اضافي بطور يكنواخت باعث ويران شدن كل منطقه مي شوند و باعث زيان به محصول مي گردد. با اين وجود اگر رواناب نباشد، آب اضافي يا باران اضافي باعث آسيب به گياه مي شود. د رمناطقي كه بارندگي زياد است و نقوذ پذيري خاك كم مي باشد سيستم سطحي بايد مورد بررسي قرار گيرد.
كرتهاي مزيتهايي در مقابل ساير روشهاي آبياري دستي دارند، سادگي وسايل ، نياز به كارگر كم و توانايي استفاده درجريانهاي ثابت، اين روش عملكرد بالايي باخاكهاي يكنواخت ، تسطيح دقيق، جريانهاي بادي ؟ هيچ يك از موارد بالا لزوما مورد نياز نيست اما باعث كارايي بهتر در كرتها مي شود.
آبيار با ناظر بايد مقدار جريان ورودي بداند، و عملكرد موردنياز را بداند ، و از يكنواختي كه با تعيين دور دقيق آبياري بدست مي‌آيد و در دسترس است آگاه باشد. 6 دقيقه اشتباه در مدت 1 ساعت باعث ايجاد و 1% خطا مي شود. يكنواختي به اندازه جويچه‌ها بستگي دارد، سرعت پيشروي و نامنظمي سطح خاك ، و ميزان نفوذپذيري . ميزان پيشروي با رابطه زير تعريف مي شود.

 


زمان آبياري / زمان پيشروي= AR
«زمان آبياري » فرصت زمان لازم براي نفوذ SMD مي باشد. در عمل، بعنوان كمترين زمان در كرت يا جويجه مي باشد. « فرصت نفوذ» زماني است كه آب با سطح خاك در يك نقطه مزرعه تماس دارد.
نياز به كارگر براي آبياري كه جريان زياد است بسيار كم است. با اين وجود، كارگر نوبتي براي بعضي مكانهاي ديگر قابل استفاده است. كار فيزيكي شامل باركردن دريچه‌ها بدون تنظيم جريان است. براي سيستم طراحي شده خوب، مقداري مهارت و دانش توسط آبيار مورد نياز است. اما ناظربايد دقيقا مراقب ارتباط بين ميزان جريان، مدت و رطوبت حد كفايت خاك باشد.


با سيستم هاي كرتي مسطح، مخصوصا روي محصولات رديفي با پشته و بستر سخت، كانالها ممكن است باز و از دو انتها با نهرهاي درجه 2 به هم پيوسته باشد. حركت آب در جويچه‌ها باسرعت پيشروي بالا در نهرهاي درجه 2 جمع مي شوند و در كانالهاي با جريانهاي پيشروي آهسته باز مي گردند. اين مورد غيريكنواختي زمان آب‌گرفتگي را كاهش مي دهد. آب همچنين مي تواند از 2 انتهاي كرت مسطح تامين شود.
- آب مي‌تواند در چندين كرت از يك گوشه توزيع شود. اين موضوع براي عملكرد آسان و پخش راحت‌تر آب در 2 طرف فراهم مي كنند. اين عامل باعث كاهش طول نهرهاي كشاورزي موزد نياز مي شود. در عوارض مسطح، كرتها معمولا در محورهاي منظم با مرزهاي مشخص و تغييرات بافت خاك ايجاد مي شوند. در زمينهاي شيبدار، كرتها معمولا با طولهاي موازي با كنترهاي زمين و منابع تامين كننده آب روي شيب اصلي زمين ايجاد مي شوند.
آگر كانال تامين كننده آب زير سطح زمين باشد و زير منابع آب تحويل‌دهنده به زمين، يك كانال مشابه مي ‌تواند براي آبياري كرت و همچنين براي زهكشي سطحي مورد استفاده قرار گيرد.
- زماني كه از پشته استفاده مي‌كنيم در كرتها، نهر درجه 2 آب را به كالهاي مشخصي توسط نيروي ثفلي توزيع مي كند . لازم نيست كه جريان ورودي كرتها را تقسيم بندي كنيم، جريان آبياري مي تواند تنها از يك ورودي وارد زمين شود . هيچ مداخله كارگري نياز نيست اگر عمليات فرهنگي به خوبي صورت گرفته باشد.
تعدادي از روشهاي كنترل فرسايش در صورتي كه جريان آب بزرگ باشد در ورودي حوضه مورد نياز مي باشد. به هر حال، ساختمان‌هاي استاندارد كنترل فرسايش موجود است. هنگامي كه منبع كانال زير سطح زمين است هيچ فرسايشي رخ نخواهد داد .


براي آبياري كردن سطح آب در كانال به آساني بازرسي مي ‌شود تا آب شروع به جريان يافتن در كانال ياحوزه نمايد. آب ممكن است به سرعت به كار رود بنابراين حوزه فوران با يكنواختي زيادي از آب پوشيده مي شود.
اگر زمان مورد نياز براي پوشش حوزه با آب در مقايسه با زمان آب گرفتگي كوتاه باشد(نسبت پيشروي كوتاه 4/1 تا 2/1 ) ، بنابراين حوزه بايد يكنواختي نفوذپذيري خوبي در عين محدوديت‌هاي شيب‌بندي زمين و يكنواختي خاك داشته باشد. هر شيبي در حوزه باعث مي شود آب در پايين دست حوزه براي زمان نسبتا طولاني باقي بماند. تسطيح ناكافي يا تسطيح بعضي از شيب‌ها ممكن است هزينه احداث را كاهش دهد اما عموما يكنواختي كاربرد آب را كاهش مي دهد. موكت موجي كوچك 1 ، حتي با كنترل كننده شيب نيروي ، مي تواند باعث عمق غيريكنواخت نقوذ آبگير

مشابه گردد. روش هاي سنتي مي تواند درهر مسيري درون حوضه اجرا شود . يك؟ آبياري مي تواند حوضچه‌هايي در طرف ديگر فراهم كند. بنابراين طول ندهاي مورد نياز را كاهش مي دهد. هنگامي كه لوله‌هاي زيرزميني استفاده مي شود، روشهاي سنتي بوسيله طول حوضه مهار نمي شوند. ساختار حوضه‌هاي بزرگ با همراه قطع و وصل‌هاي زيادبه طور كمي غيرلازم و به ندرت اقتصادي هستند.
حوضه‌هاي كوجك مي توانند روي خطوط تراز يا حتي روي زمين‌هاي نسبتا شيب‌دار كشيده شوند، اما هزينه‌هاي رو به افزايش و مساحت غيرقابل استفاده بيشتري را به همراه خواهد داشت.
نيازبه تسطيح يك عامل در مورد اندازه حو.ضه و توپوگرافي مي باشد. هر چه حوضه كوچك‌تر باشد به هواسازي كمتري نياز دارد اما كاربرد تجهيزات هموارسازي ليزري سخت تر است.
اندازه حوضه‌ها از چند مترمربع (شكل 2-3)تا 10 الي 15 هكتار (40 – 25 ؟) مي باشد.
اندازه حوضه اغلب بوسيله توپوگرافي ، تغييرات بافت خاك، نقوذ، عمق خاك سطحي(هنگامي كه تسطيح گسترده ‌اي صوت گرفته باشد) مقدار ندهاي قابل دسترس، درجه تسطيح زمين، و قابليت تجهيزات كشاورز محدود مي شود. از يك نقطه استقرار دلخواه ، طول حوضه بوسبله يكنواختي خاك، سرعت نقوذ و اندازه‌ رودهاي در دسترس همانند پتانسيل فرسايش محدود مي شود . درحوضه‌هاي بزرگ باد انحناي زمين در هموار سازي موردتوجه قرارگيرد. همان ‌طور كه در پلان افقي به انحناي زمين توجهي نمي‌شود. به طور كلي، سيستم‌هاي حوضه براي يك عمق كاربرد حداقل طراحي شده اند. به موازات آن كه سرعت پيشروي افزايش مي يابد ، كاربرد مقدار آب كمتر راندمان را كاهش مي دهد.
در بعضي موارد، نمي تواند بوسيله مقدار آب كم پوشيده شود. اعماق ويژه آبياري براي محصولات زراعي 100 – 70 mm (M4-5- 2) آب است. كاربردهاي كمتر ممكن است نيازبه حوضه‌هاي كوچكتر براي به دست آوردن سرعت پيشروي قانع ‌كننده داشته باشند. كاربردهاي بيشتر باعث پخش يكنواخت تر آب مي شوند اما موجب نفوذ عمقي بيشتر و زمان هاي آب گرفتگي طولاني تر مي شوند. اعماق كاربرد كم 50- 30 mm (in2- 1) در بعضي خاكهاي باه حوضه‌هاي لايه‌لايه كه از كانالهاي كوچكتر و بسترهاي پهن تر استفاده مي ‌كنند يا بوسيله‌ استفاده از غرقاب كه در رو

ش غرقابي توضيح داده شده ممكن مي باشد.
طول حوضه بايد مطابق با سرعت نفوذ خاك و اندازه نهرهاي در دسترس طراحي شود. رشد محصول ، عمق كاربرد آب، يكنواختي دلخواه ، سايز ندها، و ديگر ملاحظات عملي ممكن است باعث محدوديت هاي بيشتر اندازه و طول حوضه شود . براي بافت هاي درشت ، خااكهاي با سرعت ن

قوذ بالا، طول حوضه بايد تا M100 (ft 330 ) محدود شود. باخاكهاي متوسط تا زير بافت ، طول حوضه m 400 (ft 1320) اغلب به كار مي رود.
براي خاكهاي بايد سرعت نهايي نفوذ پايين ، زهكشي سطحي براي كابردهاي اضافي مورد نياز مي باشد. روش غرقابي براي اين خاكها مناسب تر است. حوضه‌هاي كوچك سرعت هاي نقوذ پايين را آسان مي كند(بين 25% تا 35%) كه يكنواختي همانند طول آن تأثير مي گذارد.
آبياري نواري
آبياري نواري (ترازبندي شده، شيب بندي شده و هدايت شده) شامل يك نوار شيبدار از زمين كه لزوما در طول نوار تسطيح شده و بوسيله كنار‌ه‌ها براي جلوگيري از پخش جانبي آب محصور شده است(شكل 3-3) كناره‌ها معمولا موازي هستند براي سهولت كشت، اما اين موضوع براي آبياري به خصوص براي نوارهاي در امتداد خطوط تراز لازم نمي باشد. جريان نسبتا بزرگي از آب به انتهاي بالايي وارد مي شود و در طول نوار پخش مي گردد و به سمت پايين نوار پيشروي مي كند.

هنگاهي كه همه موارد مربوط(اندازه جريان ، كمبود رطوبت خاك، سرعت نقوذ، كنيد جريان و طول) ارتباط مناسبي دارند، جريان هنگامي كه آب پيشرونده به 6/0 طول براي خاك با نفوذپذيري كم و تا 9/0 طول براي خاكهاي نقوذپذير اگر ميزان آب انتهايي كم مطلوب باشد قطع مي‌گردد.
انتهاي پايين نوار بوسيله منبع آب موقت ذخاير سطحي در انتهاي بالايي آبياري مي شود. اين مكان وجود دارد كه مقدار كمي رواناب داشته باشيم (10%) و انتهاي بالايي و پاييني عموما به تناسب قسمت مياني تحت آبياري قرار گيرند.اين روش نياز دارد كه يك تركيب بخصوص بين معرف رطوبت خاك و سرعت جريان وجود داشته باشد.
روش هاي مختلفي در زمينه روش نواري وجود دارد كه به صورت خلاصه در زير تشريح مي شود:
آبياري نواري در امتداد خطوط تراز:
آبياري نواري در امتداد خطوط تراز در طول يك شيب با شيب گراوياني طول كوچك ادامه مي‌يابد. آنها معمولا باريك هستند تا شيب زمين را كاهش دهند و در هر نواري تراس‌هاي كوچكي تشكيل دهند. آن ها به طور خاص مستقيم نيستند ولي خط تراز رادنبال مي كنند.
نوارهاي شيب ‌بندي شده:
نوارهاي شيب‌بندي شده با يك شيب يكنواخت در طول شيب بندي شده و معمولا در زواياي مستقيم مسيرجريان تسطيح شده است. اين روش شامل فرسايش بيشتري نسبت به ساير روشها مي باشد.
تغييرات كوچك در شيب طولي و جانبي زياد زيان‌بخش نيست. اين روش معمولترين روش مدرن آبياري نواري است و شيب‌بندي زمين با تجهيزات ليزري راهنما ممكن است.
نوارهاي هدايت شده:
نوارهاي هدايت شده نيازمند شيب كمتر روي خاك سطحي و توپوگرافي غيريكنواخت مي باشند. آنها درست در طول شيب در امتداد توپوگرافي با مقطع و وصل‌هاي كوتاه پيش مي روند و معمولا نوارهاي باريك هستند تا شيب راستا را تخمين بزنند ياكاهش دهند.
طول ها اغلب به صورت تشكيل مي‌شوند وبيشتر شبيه به ناروهستند تا نوارهاي با منحني‌هاي پيشروي همه انواع آبياري نواري سطح زمين را غرقاب مي كنند و باعث تشكيل همه در بعضي

خاكها مي گردند. اين سله ها باعث جلوگيري از جوانه زدن بذرها مي شوند، براي بعضي محصولات فروش رطوبت گياه ممكن است زيان‌بخش باشد زيرا قارچ و بيماريها در محيط هاي با رطوبت مناسب يافت مي شوند. اين موضوع بيشتر در خاكهاي زيربافت باعث مشكل مي شود كه رطوبت براي دوره بيشتري باقي مي‌ماند. تطابق پيدا كنند. محصولات زراعي كه در رديف ها مي رويند: گندم، علوفه‌ي خشك، مرتع، محصولاتي كه در سطح مي رويند: باغ ميوه و تا كتان‌ها بعضي اوقات در روي نوار يا در ميان يا لبه نوار مي رويند، به راحتي به اين روش آبياري مي شوند. غرقاب شدن در انتهاي پاييني نوار به صورت مداوم براي محصولات زيان‌بخش است، به خصوص اگر اين غرقاب شدن به مدت طولاني تر از چند ساعت ادامه يابد، چنانچه در خاكهاي ريز‌بافت اتفاق مي افتد.
محصلولات سالانه با ناحيه ريشه تغييرپذير و كمبود رطوبت خاك مجاز مي توانند بوسيله آبياري نواري رشد كنند تنا با داشتن حد متوسط راندمان كاربرد يا استفاده از منابع اضافي . زيرا تغيير در SDM و دوره آبياري در طول فصل زياد مي باشد.
آبياري نواري براي مراتع، جوف باغات ميوه و تاكستان ها و ديگر محصولات كه نياز MAD ثابتي دارند مناسب‌ت است. آبياري نواري از ديگر روش هاي آبياري پيچيده تر است . هنگامي كه روش توانايي ايجاد راندمان كاربرد بالايي دارد، راندمان بالا به ندرت مشاهده مي شود. اين به خاطر اطلاعات ناكافي از نيلزبراي توافق هاي عملي مديريت است كه اجازه مي دهد كمبود رطوبت خاك MAD (نقطه كنترتي) به كمبود رطوبت واقعي خاك و زمان وقوع آبياري برسد و اندازه مطلوب ند و فاصله و زمان قطع جريان را تعيين مي كند. كم شدن محصول و سرعت نفوذ در طول فصل تغيير مي كند همان طور كه سرعت نفوذ نهايي و منحني پسروي تغيير نمي كنند. طول، عرض، مدت و سرعت جريان موارد قابل كنترل مديريت هستند يكنواختي پخش بلا تقريبا هميشه با استفاده از يك ند كه منحني پيشروي را ضرورتا موازي با منحني پسروي واحد كنترل هر نوار مي سازد قابل دست يافتن است ، اما توجه به جزئيات بلاي اجرا كردن اين موضوع لازم است. تا زماني كه سرعت نفوذ در طول مدت هاي متفاوت نياز مي باشد.از بزرگ اجازه مي دهد تا مساحت بزرگي توسط تعداد زيادي نوار در يك زمان پوشيده شود و راندمان كار افزايش يابد. اين نيازمند سيستم پخش بزرگ تر با هزينه عمده بالاتر است. نيروي كاري كه براي سيستم سنتي آبياري نواري كه از سيفون يك ند استفاده مي كند قابل ملاحظه است. دريچه هاي ند به صورت عمده اي كار را كاهش مي دهد اما آبيار بايد براي هر نوبت به مزرعه برود. اگر يك ند بزرگ موجود باشد كه اجازه دهد دوره‌هاي طولاني و كنترل آب به راحتي و به علت كنترل هاي طراحي كافي انجام شده باشد نيروي كار كمي نياز مي باشد . خطوط لوله ممكن است مطلوب و اقتصادي باشد. عملي است كه يك نفر آبياري را در 250 تا 40 ha كنترل كند و دريچه يا شيرهاي كمي را بازو بسته نمايند.
اگر يك منبع مهار شده واقع شده باشد زمان و مدت كاربرد مي‌تواند با توجه به راحتي‌ آبيار تعيين شود و جريان‌هاي بزرگ به آساني در دسترس مي باشد. زراعت ‌هاي گوناگون به ترتيب به طور همزمان اجرا شود هنگامي كه جريان ‌هاي ثابت و بزرگ موجود است . توپوگرافي موجدار و خاكهاي سطحي به شيب‌بندي به خوبي پاسخ نمي دهد . براي اين شرايط ، آبياري نواري هدايت شده در سراشيبي يا آبياري نواري در خطوط تراز (تراس‌ها) در طول شيب ممكن است عملي باشد. فرآيند شيب يك طرفه خط شكستن نوارها را ايجاد مي كند مخصوصا در خاكي كه به علت خشكي يا با خاكهاي فرسايش پذير شني ترك مي خورد . فرآيند سراشيبي ممكن است علت فرسايش در اثر آبياري يا بارندگي باشد تازماني كه محصول مناسبي قرار داشته باشد يا طول نوار ها كوتاه باشد.
نوارها شيب سطحي را در انتهاي پاييني كاهش دهند يا حتي تسطيح مي كنند، يا ممكن است

انتها براي كاهش يا تخفيف رواناب بسته شود. به هر حال ممكن است اغلب تنها به تلفات علمي تبديل شده باشد. بايد اطمينان حاصل كرد كه آب براي مدت طولاني به صورت زيان بخش روي زمين جمع نشده باشد. شيب‌بندي سطح زمين با شيب متفاوت در دو طرف ممكن است وقتي گياهان رديفي ويا مرتع به صورت چرخشي مي باشند مطلوب باشد.
محصولات سخت يا ظريف مي توانند در شيب تندتر آبياري شوند و محصولات رديفي با جويچه ها در شيب ملايم تر آبياري شوند. چنين طراحي نيازمند دريافت آب از دو طرف زمين است كه هزينه ها

را افزايش مي دهد.
نيازهاي شيب‌بندي در آبياري نواري كمتر از حوضه است و به اندازه زمين و طراحي بستگي دارد . اجازه مي دهد در طول شيب حجم آب در حال حركت كاهش يابد. همان‌طور كه در نوارهاي هدايت شده استفاده مي‌شود. شيب‌هاي مشابه با شيب توپوگرافي نسبت به شيب‌هاي از پيش تعيين شده اقتصادي تر مي ‌باشند.
تفاوتهاي جزئي در توانايي بين شيبهاي 002/0تا 003/0 وجو.د دارد . علاوه بر اين تراس ها تراز باريك يانوارها فرسايش كمتري نسبت به تراس هاي بلندتر و پهن تر دارند. شيب طولي متغير خيلي زيان بخش نيست اگر تغييرات متعادل باشد(002/0 تا 003/0) همان‌طور كه منحني پيشروي و پدوي تمايل دارند موازي باشند و هزينه‌هاي بسته زمين ممكن است كاهش يابد. براي خاكهاي غيريكنواخت دوميان اندازه زمين مطلوب ، برش بالايي و جايگزيني خاك سطحي برا ي بدست آوردن شرايط سطحي يكنواخت تر راندمان را افزايش خواهد داد . به هر حال، در نظر گرفتن ديگر روش هاي آبياري اگر حجم كارخاكي زياد باشد اين گزينه را غير اقتصادي مي سازد.
مشكلات طراحي طول نوارها براي مطابقت با محدوديتهاي سرعت نفوذ، اندازه جريان، كمبودمجاز رطوبت خاك MAD ، پسروي جريان و شيب با وجود ندهاي ثابت مزرعه تركيب شده است. تغييرات محسوس در طول مي تواند انجام شود اگر كاهش مجاز مديريتي (MAD) بتواند تغيير ايجاد كند يا راندمان پايين تري پذيرفته شود.
طول كوتاه مي تواند براي آبياري هاي سبك و طولاني براي كاربردهاي سنگين استفاده شود، اما هردو در راندمان هاي بالاي روي نوارهاي يكسان نمي توانند اجرا شوند . يك منبع مكمل در نيمه زمين ممكن است به صورت مؤثر يك نوار بلند را كاهش دهد. اگر نوارهاي خيلي كوچك به صورت فيريكي مورد نياز باشد، بهتر است از آبگير يا روش آبياري فارويي استفاده شود. درغير اين صورت مقادير زيادي رواناب ايجاد مي شود.
براي خاكهاي با سرعت نفوذ بالا، نوارها ممكن است تنها m100 طول داشته باشند . براي شرايط نفوذ آرام تر كه طول نوار نياز دارد بين 800 تا m 1000 باشد تا زمان لازم براي نفوذ فراهم شود.
همچنين اندازه جريان نياز دارد تغيير كند . طول ها و اندازه‌ جريان ها به صورت غيرايده‌آل عملي هستند ولي راندمان كاهش مي يابد. تغيير شيب با مسير ممكن است عملي باشد. سرعت نفوذ يكنواخت و قابليت نگهداري آب در فاصله ريشه در هر واحدي كه نيازمند مديريت مشابه به خصوص در مسير شيب پاييني مي باشد بسيار مطلوب است.


درخاكهاي ترك خورده كه تركها قبل از اين كه جريان پيش رود بايد پرشوند، عمق اندكي بيشتر از آن كه ترك‌ها را پر كند حداقل بايد به كار رود. تغيير كمبود رطوبت خاك و سيستم تركها در زمان آبياري تأثير زيادي دارد. بعد از آن كه تركها پر شوند، سرعت نفوذ خيكي كم خواهد شد. آب كمي ، كه حتي ممكن است به بزرگي نصف هم نباشد مي تواند نقوذ كند ونوار مي تواند به طول 1000 متر باشد و نياز نيست منحني پسروي و پيشروي موازي يكديگر باشند.
ساختمان هاي ابگذرهاي نواري ممكن به صورت قصلي انجام گيرند، با به صورت ثابت نصب مي شوند. فضاي آنها و هزينه به روش هاي سنتي مثل فضاي بين محصلولات ، پهناي تجهيزات و انداز

ه جريان موجود مربوط است.
غرقاب مداوم(مزارع شاليكاري)
آبياري غرقابي روش آبياري است كه بوسيله آن آب به صورت مداوم غرقاب مي شود، اگر چه زمين آب را به صورت غيردائمي يا مداوم مي تواند فراهم كند. زمين شامل سطح يا مناطق تقريبا مسطح محصورشده با خاكريزهايي مي باشد كه آب را به صورت غرقاب نگه مي دارد و اغلب روي شيب‌ها تراس بندي شده است . آبياري غرقابي مخصوصا براي برنج به كار مي رود كه نياز داردبا مي تواند به شرايط اشباع و خاكهاي پوشيده ازآب تطابق پذيرد. محصول معمولا به صورت مسطح كشت مي شوند.
در بسياري مناطق سيستم غرقابي با آب جريان يافته از زمين‌هاي بالاتر انجام مي شود تا تفاوت آب بوسيله نفوذ و تبخير تعرق زمين‌هاي پايين تر را جبران كند. كنترل بستر آب ممكن است هنگامي كه يك نهر جدا برا هر زمين به كار رود. اين زماني مهم است كه در طول فصل خشك محصولات گوناگوني در زمينهاي متفاوت رشد كند و نياز آبي براي هر زمين متفاوت باشد. سيستم دريافت آب بايد قابليت فراهم كردن و كنترل سرعت هاي جريان متفاوت در زمين‌هاي متفاوت كه در تاريخ هاي متفاوت آماده غرقاب مي شوند را داشته باشد. سرعت‌هاي جريان بالا در اين زمان مهم است تاهنگامي كه سرعت نفوذ در طول غرقاب اوليه بسيار بالا باشد.
غرقاب در خاكهايي به كار مي رود كه سرعت نفوذ پايين دارند. نفوذ نيز بوسيله لايه محدود كننده يا (كفه شخم) محدود مي شوند كه اين سايه ها در طول سالها كه روش هاي سنتي در شرايط اشباع به كار رفته ايجاد شده‌اند. يكنواختي خاك عموما مشكلي نيست هنگامي كه كفه شخم گسترش يافته باشد يا سطح آب برقرار باشد.
آب براي زمينهاي غرقاب معمولا درسرعت مداوم و پايين ، كافي براي نگهداري نيازهاي آب ، بعد از غرقاب اوليه به كار مي‌رود. در بعضي مناطق، آب به صورت دوره‌‌اي فراهم مي شود. اين موضوع تا زماني كه آب در عمق كافي بين دريافت ها غرقاب باشد تأثير كمي دارد . براي آبياري مداوم، سرعت نگهداشت جريان آب كوچك است. آبياري ادواري (نوبتي) جريان بزرگ تررا براي زمانهاي كوتاهتر استفاده مي كنند. آبياري نوبتي با عمق آب نوساني اجازه مي‌دهد كه آب بارا ن در زماني كه هنوزغرقاب ادامه دارد ذخيره شود.
حوزه و زمينهاي غير مسطح مي توانند در انواع شكل ها و وضعيتها براي غرقاب مداوم طرح بندي شوند.


اندازه هاي زمين يه صورت ابتدايي با توپوگرافي و ديگر شرايط عملي نه يكنواختي خاك محدود شوند. خاكريزهاي طولاني به صورت موازي ساخته مي شوند تاجايي كه همكف باشد كه تسطيح ليزري و مكانيزاسيون را فراهم مي كند. براي برقراري خاكريزها و ساختمان‌هاي كنترتي مهارت‌هاي مديريتي مورد نياز مي باشد. خاكريزهاي در مكان نامناسب وياساختمان كنترتي نامناسب اجر

اي سيستم را كاهش مي دهند. خاكريزها به صورت ثابت ساخته مي شوند يا به صورت سامانه شكسته مي‌شوند تا امكان برداشت محصولي فراهم شود. در بعضي مناطق ممكن است با نوارهاي پلاستيكي براي حفاظت از فرسايش، نفوذ و كنترل علف هاي هرز پوشيده شوند. عمليات موجي ايجاد شده بوسيله با دما ممكن است بايد فرسائيدن خاكريزها و نياز به نگهداري بيشتر باشد.
شيب سازي بسيار خوب زمين بسيار مهم است. زمين ممكن است شيب بندي شود و يا به صورت مسطح تسطيح شود و يا در طول زمين تفاوتهاي تراز كوچكي باشد تا اطمينان داده شود كه يك عمق آب غرقاب كافي (نه خيلي عميق و نه خيلي كم عمق) مي تواند نگهداري شود و زمين براي برداشت محصول خشك مي شود. شكل 4-3 مقياس كوچكي از آبياري غرقابي در زمين برنج را كه به وسيله ليزر تسطح شده است نشان مي دهد. در وسعتهاي بزرگتر با شيب كمتر ، تسطيح ليزري اغلب به كار مي رود و در بعضي موارد كه ترازبندي مورد نياز است. خاكريزها با كنترل ليزري نصب مي‌شوند.
اگر چنين تجهيزاتي به كار رود ، مهارت نگهداري مورد نياز مي باشد. فرسايش خاكي همراه با غرقاب مداوم معمولا بيشتر از 200 m3/ha نيست. هنگامي كه در حوضه شيب نداشته باشيم ياخاكريزها در روي خطوط تراز قرار داشته باشند فرسايش خاكي بسيار كوچك نياز است.در جايي كه حوزه هاي بزرگ تر براي كشت آسانتر مطلوب است نياز شيب بندي افزايش مي يابد. سطوح مسطح ممكن براي بعضي فرآيندهاي بند شدن و براي چرخش ديگر محصولات علاوه بر برنج ضروري باشد.
ارتفاع تراس بايد پايين نگه داشته سود تا آب به آساني بتواند از يك حوضه به حوضه ديگر منتقل شود و شستشو حداقل گردد/اين ممكن است مكان هايي را كه اين روش مي تواند به صورت اقتصادي به كار رود محدود كند.بسياري از زمين هاي قديمي كه تراس هاي بلند روي شيب هاي زياد دارند و مناسب نيروي كار جاري و شرايط مكانيزاسيون نيستند.
مديريت آبياري غرقابي شامل تسطيح قبل از فصل زمين ، به كارگيري اوليه خاكريزها و ساختمان هاي كنترل اّب ، غرقاب اوليه زمين و در انتها نگهداري تراز مناسب آّب در مناطق غرقاب شده و اطمينان از منبع آب كافي با تلفات كم مي باشد. بعضي روش هاي زهكشي سطحي بايد موجود باشند تا اجازه برداشت محصول را بدهند و ضروري است اگر بارندگي در طول فصل رشد روي خاك سنگين و خشك (غير از مزرعه برنج) اتفاق بيفتد.
غرقاب (پر وخالي كردن)
اين روش نوعي از آبياري غرقابي مداوم مي باشد كه قابل انطباق با شرايط يكسان زمين مي باشد اما سطح خاك به صورت نوبتي در معرض قرار مي گيرد. غرقاب سازي مي تواند براي هر گياهي كه قابليت پوشيده شدن به طور موقت براي دوره لازم آبياري را داشته باشند به كار رود.
آبياري بوسيله پر كردن منطقۀ خاكريزها با آب و نگهداشتن آب تا زماني كه عمق نفوذ مطلوب اتفاق بيفتد صورت مي گيرد اين روش با خاكهاي با سرعت نفوذ پايين و زمين هاي با شيب بندي ضعيف قابل تطبيق مي باشد. روي زمين هاي به بزرگي ha 16 با 13 تفاوت در تراز مي تواند به كار گرفته شود.
كنترل رواناب براي زهكشي آب غرقاب ضروري است. زهكشي آب اضافي در دريچه هاي خروجي مقدار آب مطلوب آبياري را كنترل مي كند. مدت آبياري براي راندمان كاربرد بالا بحراني مي باشد و مانند آبياري نواري منحني پيشروي و پسروي بايد براي يكنواختي بالاتر تقريبا موازي باشند. براي يك دورۀ غرقاب طولاني اين مورد نهايي اهميت ندارد ، اما با دوره هاي كوتاه مورد استفاده با كاربرد سبك در حوضه هاي بستر سازي شده بحراني مي باشد.
غرقاب سازي با آبياري سنگين تطابق داده شده است. اين روش براي آبشويي روي شيب ها يا زمين هاي كوچك كه به صورت ضعيفي تسطيح شده اند قابل اندازه گيري است.


فاروها
فاروها كانالهاي شيب دار شكل گرفته در خاك هستند. آب به سمت پايين فاروها حركت مي كند و نفوذ مي كند براي مدت زمان بيشتري در انتهاي بالايي(زمان كاربردآب Ta ) نسبت به انتهاي پايين (زمان نفوذ در انتهاي پايين ) بوسيله زمان پيشروي ، زمان پسروي كمتر ، زمان پسروي در زمين هاي شيبدار نسبتا كوچك است ، اما مي تواند در زمين هاي با گراديان كوچك و خاكهاي با سرعت نفوذ پايين نسبتا كوچك است. به منظور اطمينان از آب و زمان كافي در انتهاي پايين، رواناب ممكن است اتفاق بيفتد، بنابراين سيستم جريان برگشتي ممكن ضروري باشد. نفوذ تقريبا سك فرآيند آرام است كه به صورت جانبي و عمودي در محيط خيس شده اتفاق مي افتد. فرض كنيد كه خاك يكنواخت باشد و زمين خوب شيب بندي شده باشد، سه مورد ؟ مهم كه آبياري فارويي را مؤثر و ساده اي را فراهم مي كند
.1) سيستم جريان برگشتي پاياب كه به يك منبع ملحق مي شود
2) فاروهاي كوتاه براي به دست آوردن سرعت پيشروي قابل قبول

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید