بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
- استامینوفن یک داروی سنتتیک و غیر مخدر می باشد که از P-امینوفنل مشتق می باشد .
- استامینوفن (Paracetamol, tylenol)در سال 1877در دانشگاه جان هاپکینز کشف شد.
- در سال 1950 در امریکا به جای انالوگ نفروتوکسیک ان (فناستین) به کار رفت.
- در سال 1966نخستین caseهپاتیک نکروزیس متعاقب overdoseاستامینوفن گزارش گردید.
اسلاید 2 :
- یک داروی ضد درد وتب ولی فاقد خاصیت ضد التهابی وضد پلاکتی می باشد.
- این دارو یک مهار کننده ضعیف سیکلواکسیزناز در بافت های محیطی است و لذا فاقد اثر ضد التهابی می باشد.
- استامینوفن ممکن است مهار کننده قوی تر پروستاگلندین درCNS باشد که سبب اثر ضد درد وضد تب ان می شود.
- به عنوان جانشین اسپرین به خصوص در بیماران مبتلا به عفونتهای ویروسی (مصرف اسپرین توام با خطر سندرم ری است)و بدون عوارض تحریکات GI و بدون اثر بر کواگولاسیون اسپرین می باشد.
اسلاید 3 :
pathophysiology
- عمل ان از طریق مهار سنتز پروستاگلندین می باشد.
- استامینوفن به سرعت و به طور کامل از دستگاه گوارش جذب می شود و پیک درمانی ان طی 1ساعت رخ می دهد و در overdose طی 4ساعت در پلاسما به پیک می رسد .
- نیمه عمر دفعی دارو در دوز درمانی 2تا 3ساعت ولی درoverdose به بیش از 12ساعت هم می رسد.
اسلاید 4 :
- پلاسما پروتئین باندینگ :25% تا 50%
حجم توزیع ان:0.75 تا 1.0 L/Kg
- به طور طبیعی حدود 90% از دارو توسط کبد به متابولیت های غیر توکسیک سولفات یا گلوکورونید تبدیل می شود.
- مسیر سولفات شدن در کودکان زیر 12 سال غالب است ولی در بالغین مسیر تبدیل ابتدا گلوکورونید است (60%)
- مقدار دفع شده ادراری بدون تغییر ان کمتر از 5% می باشد.
اسلاید 5 :
- مقدار کمی(حدود 10%)بوسیله سیتوکروم P450 به
متابولیت سمی N-actyl-parabenzoquinonemine
(NAPQI)تبدیل می گردد.
- در دوزهای درمانی این متابولیت توکسیک توسط گلوتاتیون سریعا دتوکسیفیه و خنثی می شود.
اسلاید 6 :
- در اوردوز ذخایر گلوتاتیون بدن کاهش می یابد وقادر به خنثی کردن کامل NAPQI نمی باشد لذا این متابولیت سمی منجر به اسیب هپاتوسیتها ونکروز مرکز لبولی کبد می شود.
- ریسک فاکتورهایی که باعث افزایش توکسیسیتی کبدی میگردد:
- مصرف طولانی مدت داروهای القا کننده انزیمی کبد مثل :ایزونیازید – ضد تشنج ها
- افراد الکلی
- بیماران با ذخایر پایین گلوتاتیون (اختلالات تغذیه ایی-سوجذب-HIV-CF)
اسلاید 7 :
- حداقل دوز توکسیک در اطفال 150 mg/kg ودر بالغین 7.5g ذکر شده است ولی در اغلب بیماران دوز هپاتوتوکسیک که مبنای شروع درمان واستفاده از انتی دوت می باشد 150mg/kgمی باشد.
- در بیماران با ریسک فاکتورهای ذکر شده دوز توکسیک پایین تر و 75mg/kg در نظر گرفته می شود.
اسلاید 8 :
علایم مسمومیت حاد
در مسمومیت حاد با استامینوفن بر اساس مدت زمان سپری شده از مصرف دارو مسمومیت به چهار مرحله تقسیم می شود:
- مرحله اول(نیم تا 24ساعت بعد از مصرف):LFT نرمال است و علایم شامل بی اشتهایی-استفراغ- تعریق – احساس ناخوشی(Malaise)
- مرحله دوم(24تا72ساعت):تندرنس بر روی کبد و درد شکمی –ممکن است تست های کبدی غیر طبیعی باشد.
اسلاید 9 :
- مرحله سوم(72تا 96 ساعت بعد از مصرف):حداکثر ابنرمالیتی در تست های فانکشن کبدی معمولا در روز سوم دیده می شود(NAPQI باعث سنتری لوبولار هپاتیک نکروزیس می شود .)
- نکروز کبدی واختلال انعقادی مستقر می گردد.
- تهوع و استفراغ مجددا ظاهر می شود.
- زردی و انسفالوپاتی –نارسایی کبدی ممکن است ایجاد گردد و نارسایی کلیه و اسیب میوکارد غالبا وجود دارد.
- کما و مرگ ناشی از نارسایی کبدی ممکن است ایجاد گردد.
اسلاید 10 :
- وقتی ذخیره گلوتاتیون پایین بیاید:(30% ذخیره نرمال)
NAPQIبا سلولهای هپاتیک باند شده ونکروز بافتی می دهد.
سن- وضعیت تغذیه ایی- و همراهی با داروهای دیگر بر روی اثرات سیتوکروم اکسیدازP450 تغییرات ایجاد کرده و سبب ظهور
هپاتوتوکسیسیتی می شود.