بخشی از مقاله

خاكبرداري

خاكبرداري به 2 روش انجام مي شود : يكي خاكبرداري سطحي و ديگري خاكبرداري عميق .
خاكبرداري سطحي بيشتر به منظور حفظ تعادل ساختمانهاي ( بلند ) انجام مي شود كه در اين روش ، حداقل 40 تا 50 سانتيمتر از خاكهاي دستي روي سح زمين را بر مي دارند .
اما خاكبرداري عميق با توجه به خواست كارفرما در احداث زيرزمين براي بنا صورت مي پذيرد .


وقتي عمليات خاكبرداري انجام مي شود محل تماس بل لودر با خاك . دست خورده مي شود كه براي تراكم اين خاك ، از غلطك محلي استفاده مي‌شود كه البته بهتر است قبل از آن ، از آب استفاده شود .
ـ جهت تعيين مقدار آب قبل از كوبش خاك ، بدين طريق عمل مي كنيم : با داشتن سطح زمين و ضخامت 15 تا20 سانتيمتر خاك ، حجم خاك را بدست مي آوريم . بعد با وزن مخصوص خاك ، وزن خاك را بدست آورده ، 20 درصد اين وزن را‌ آب مي زنيم .( غلطك 10 تا 15 سانتيمتر متراكم مي كند .)
ـ خاكبرداري در عمق به دلايل زير انجام مي شود :
1) به عمق رفتن باعث رسيدن به مقاومت بهتر و بيشتر مي شود .
2) سربار باعث افزايش ظرفيت باربري است .


3) طول گيرداري بيشتر ، باعث واژگوني كمتر مي شود .
4) قرار گرفتن پي رد عمق باعث مي شود كه تحت تأثير يخبندان تخريب نشود .
5) از فضاي معماري زير رمين هم استفاده مي شود و..
ـ در خاكبرداري عميق بايد مواظب ريزش خاك بود .


چنانچه خاك بسيار ريزشي باشد و ساختمان همسايه هم وجود داشته باشد ، حدود يك تا 5/1 متري از ديوار همسايه خاكبرداري بايد شود و خاك باقيمانده را بصورت شيارشياري يعني يك در ميان خالي مي كنيم . هر قسمت را كه خالي مي كنيم ، مهار مي زنيم و بعد خاكهاي بعدي را بر مي داريم ومهار مي زنيم .
البته يك در ميان يا چند در ميان بودن خاكبرداري : بستگي به نوع خاك و تشخيص مهندس مربوطه دارد .
در خاكبرداري عميق ، براي مهار كردن ترانشه هاي خاكي ، يا از سپرهاي مشبك و يا غير مشبك استفاده مي شود يا به تنهايي از المانهاي افي و مايل
استفاده مي توان كرد .


اگر از المانهاي افقي و مايل استفاده شود اين المانها مي تواند چوبي يا فلزي ( پروفيل ) باشد .
در المانهاي چوبي براي گيردار كردن المانهاي افقي و مايل از گچ استفاده مي شود و در المانهاي فلزي ، از جوش مي توان استفاده كرد .
ـ در خاكبرداري نقطة شروع مهم است . اين نقطه بهتر است از جايي شروع شود كه سرباري وجود نداشته باشد . ضمن اينكه در موقع خاكبرداري در شروع كار ، جهت بيل نبايد به سمت منزل همسايه باشد .


« در تصوير فوق نمونه اي از خاكبرداري نشان داده شده است . ضمن اينكه عمليات پي ريزي و اجراي ستونها نيز ديده مي شود . درتصوير فوق ، از مهار ترانشه ها و نيز مهار ديوار همسايه بدليل ريزشي نبودن خاك . اثري ديده نمي شود كه البته بهتر است در جهت اطمينان ديوار همسايه و خاك اطراف ، مهار شود .»

« در تصوير بالا ، مهار ديوار همسايه فقط با استفاده از المانهاي عمودي چوبي و بوسيله گچ كاري انجام شده است . البته مهار كامل با استفاده از المانهاي مايل كه به المانهاي افقي و عمودي تكيه مي كند ، صورت مي پذيرد .»

« پي ريزي »
پي انواع مختلفي دارد كه از آن جمله است پي گسترده و پي نواري .
براي پي هاي گسترده فقط بايد 30 تا40 سانتيمتر از كل خاك را بايد برداشت ولي در پي هاي نواري 30 تا 40 سانتيمتر از محل پي نواري را فقط كمي مي كنيم و سعي مي كنيم كه ازخاك اطراف به عنوان قالب پي استفاده كنيم . اما گاهي اوقات به قالب نواري احتياج است .


قالب بندي در پي ريزي بخاطر شكل دادن بتن و عدم اختلاط بتن با مصالح مجاور و جلوگيري از فرار آب بتن پي ( ايزوله كردن پي ) انجام مي شود .
قالب هاي مورد استفاده عبارتند از : قالبهاي چوبي ، فلزي ، قالب با مصالح بنايي و استفاده از جدارة خاكي پيرامون پي كني .
در قالبهاي چوبي به روغن كاري احتياج است تا آب بتن جذب چوب نشود و نيز قالب بعداً راحت تر جدا شود .
براي راحت تر جدا شدن قالب هاي فلزي از بتن ، حتماً بايد روغن كاري نمود . قالب هاي فلزي راحت تر تنظيم مي شود . در قالبهاي فلزي نياز به استفاده از مشمع براي جلوگيري ازنفوذ آب بتن به فلز نيست ؛( ولي گاهي اوقات در قالبهاي چوبي از مشمع استفاده مي شود .)


« در تصوير مقابل نمونه اي از قالب چوبي و قالب بندي ستونك ديده مي شود .)
« در تصوير زير ، قالب بندي راه پله با استفاده از قالب هاي چوبي مشاهده مي شود . با دقت درتصوير قالبهاي فلزي را نيز مي توان مشاهده نمود .»

قالب هاي با مصالح بنايي محاسني دارد و معايبي . از محاسن اين قالب به موارد زير مي توان اشاره كرد : پايداري قالب ، جدا كردن آجرها بعد از گرفتن پي ، تنظيم راحت تر اين نوع قالب ها نسبت به قالبهاي چوبي و فلزي . از معايب قالبهاي با مصالح بنايي يكي اين است كه آب بتن توسط آجر فشاري جذب مي شود . البته راه حلي كه دارد استفاده از مشمع است . عيب ديگر ، اشغال فضاي زياد است .
قبل از بتن ريزي پي : بتني روي سطح خاك به ضخامت 5 الي 15 سانتيمتر ريخته مي شود كه به بتن مگر معروف است كه عيار سيمان آن كم است .


« در تصوير فوق ، اجراي قالب پي با مصالح بنايي ( آجر ) مشاهده مي شود .»
عيار سيمان بتن مگر kg/m3 150 تا kg/m3 200 است ، يعني مقاومت فشاري بتن مگر 100 تا kg/m3 150 است . اجراي بتن مگر با نظافت بدلايلي صورت مي پذيرد : عدم اختلاط بتن پي با كف ( خاك ) و جذب آب بتن توسط خاك ، ايجاد سطحي صاف و هموار جهت اتكاي قالبها در صورت وجود قالب ، ايجاد سطحي هموار جهت اتكاي قفسة آرماتور پي ها .
پس از اجراي بتن مگر درون پي . نوبت به آرماتور گذاري مي رسد .


قفسة آرماتور از زير بايد يك پوششي داشته باشد و با بتن مگر فاصله داشته باشد . از نظر اجرايي پوشش زيري براي آرماتورهاي پاييني از cm 7 تا cm 10 در نظر گرفته مي شود .
پوشش از بالا هم مي تواند cm 10 باشد .
براي ايجاد فاصله 10 سانتيمتري در پايين ، مي توان از خرده آجر ، موزائيك و يا پايه هاي پلاستيكي كه مخصوص اين كار است و به شكل Y مي باشد . استفاده كرد .
گاهي نيز از آرماتورهاي 10 ( ) بدون آن ، كه cm 10 ، cm 10 بريده شده ميس توان استفاده كرد كه اين ميلگردها را بطور عمودي به شبكه زيرين قفسة آرماتور جوش مي دهند .
براي مستقر كردن شبكة ميلگرد ، آنها را در محل قرار داده و با سيم به هم وصل مي كنند .


براي وصل كردن آرماتورهاي بالايي به پاييني ، يكي از راهها استفاده از آرماتورهايي به شكل Z ( كه به خرك معروف است ) مي باشد . البته كمتر استفاده مي شود . به عكس دقت كنيد .

« آرماتورهاي انتظار »
همانطور كه ميدانيم آرماتورهاي انتظار در ساختمانهاي مورد استفاده است.

« در تصوير بالا قفسة آرماتور پي ديده مي شود . در اينجا جهت وصل آرماتورهاي بالايي به آرماتورهاي پاييني از خرك استفاده نشده است . با دقت درتصوير مشاهده مي شود كه خاموتها بصورت دوبل در راستاي هم بسته شده است . از مشمع نيز جهت جلوگيري از جذب آب بتن توسط قالب آجري و ديواره ها استفاده شده است.»
ما هميشه به تعداد آرماتورهاي ستون ، آرماتورهاي انتظار قرار مي دهيم . سطح مقطع آرماتورهاي ستون بيشتر از آرماتورهاي انتظار است .
درآرماتورهاي انتظار مواردي كه بايد رعايت شوند عبارتند از : 1) طول مهاري كه بيشتر بر اساس كشش طراحي مي شود و 2) طول وصله كه عبارتست از طولي كه براي اورلب شدن با آرماتورهاي ستون ، بيرون از پي مي ماند . اين طول 4/1 تا 3/1 طول ستون است . ( حداقل 80 سانتيمتر ) ضمناً مي دانيم كه طول مهاري عبارتست از مقدار طولي از آرماتور كه در داخل بتن قرار مي گيرد تا به حد جاري شدن برسد .
در اجرا براي تعيين جاي آرماتورها از شابلونهاي چوبي سوراخ دار مي توان استفاده كرد . نيز مي توان از خاموتهاي اجرايي براي مورد فوق استفاده كرد .


گاهي اوقات ارتفاع سقف تا پي كم است كه مي توان از آرماتورهاي انتظار استفاده نكرد . ( تا ارتفاع 2 تا 3 متر مي توان آرماتورهاي ستون را يكجا به جاي آرماتورهاي انتظار قرارداد .) مشكلاتي كه ممكن است دراين مورد پيش ايد عبارتند از : دست و پا گير شدن درموقع بتن ريزي . سخت شدن كار جابجايي قفسه براي قراردادن در اكس خودش ؛ و..


« در تصوير مقابل و همچنين در تصوير صفحة قبل ، آرماتورهايي كه مشاهده مي شود آرماتورهاي ستون است . يعني بجاي استفاده از آرماتورهاي انتظار مستقيماً ، آرماتورهاي ستون قرارداده شده است . »
در تصوير زير آرماتورهاي ستون و قفسة آرماتورهاي قبل از بتن ريزي ديده مي شود.»

« در اين تصاوير ، آرماتورهاي انتظار ( ستون ) و نيز قفسه آرماتور پي ، به ترتيب قبل از بتن ريزي و هنگام بتن ريزي و بعد از بتن ريزي مشاهده مي شود .


« اسكلت بتني »
از جمله اجزاي اسكلت ، ستون است . در ستون بتني ، چنانچه از آرماتورهاي انتظار استفاده شده باشد ،جهت وصل آرماتورهاي ستون به آرماتورهاي انتظار ، مي توانيم آرماتورهاي ستون را خم بزنيم . اين خم به نسبت 1 به 6 ( افقي به قائم ) مي باشد . مي توانيم هم خم بزنيم و بدون خم آرماتورهاي ستون را به آرماتورهاي انظار وصل نمائيم .
براي بتن ريزي ستونها ، بهتر است از قالبهاي فلزي استفاده شود . قالب هاي ستونها را مي توان با يك ريسمان در يك امتداد قرارداد . قبل از قرار دادن قالب ها ، حتماً بايد آنها را روغنكاري نمود . طول قالب ستون از 3 متر نبايد بيشتر شود . و اين به خاطر آن است كه عمل ويبره راحت تر انجام شود. چنانچه دستگاه ويبراتور نبود ، مي توانيد از ميلگرد استفاده كنيد . براي ستون 3 متري بوسيله ويبراتور 2 بار ويبره بايد زد و بوسيله ميلگرد 3 بار بايد ميلگرد زد . قالبها توسط شمع هايي مهار مي شود .


چنانچه از قالب هاي چوبي استفاده شود جهت قراردادن اين قالبها براي ستون . احتياج به يك پاشنه بتني است . قالب چوبي را به اين پاشنة بتني تكيه مي دهند و بتن ريزي مي كنند . براي محكم كردن قالبهاي چوبي در كنار پاشنه بتني ، مي توان از گچ و خاك استفاده كرد . و يا مي توان از چهار تراش يا قوطي استفاده نمود كه دو چهار تراش يا قوطي روبروي هم در دو ستون را بهم گير مي دهند . براي دور نشدن قالب ها در بالا از هم مي توان از شمع يا پاية مايل استفاه كرد . براي نزديك نشدن قالب ها به هم ، از آرماتورهاي اضافه اي استفاده مي شود كه دور تا دور داخل قالب را مي گيرد و اين آرماتورها را به آرماتورهاي عرضي ( خاموت ياتنگ ) جوش مي دهند ( البته بوسيلة آرماتورهاي كوچك اضافي ).
قالب ها حتماً بايد شاقول شده و قبل از كار روغن كاري شوند .

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید