بخشی از مقاله
عارضة افزايش قوس پا
عارضه «گودي پا» يا «افزايش قوس»، به ناهنجاري اطلاق مي شود كه در آن قوس طولي پا از افزايش غيرطبيعي برخوردار بوده و همراه با چنگالي شدن انگشتان پا مي باشد. عارضه مذكور از نظر علّت شناسي به انواع مادرزادي، اكتسابي و با علّت نامعلوم تقسيم مي شود. همچنين برخي از منابع از پاي گود نرم، كه به وسيله حركات و ماساژ قابل درمان است و پاي گرد تغيير شكل يافته نام برده اند.
در نوع اكتسابي، اين عارضه مي تواند ناشي از كوتاهي نسوج نرم و كف پا، ضعف عضلات كوچك شست، عضلات بين استخواني، ضعف عضله بازكننده دراز انگشتان باشد. همچنين ضعف عضله درشت ني قدامي و نيز فعّاليت بيش از اندازه عضلات ريز داخل كف پائي كه گاه در اثر كوتاهي تاندون آشيل به وجود مي آيد از جمله عوامل ديگر بروز اين عارضه است.
روش ارزيابي عارضه مذكور نيز ترسيم نقش پا است. هرگاه نقش داخلي كف پا از خط فرضي كه از مركز وتر آشيل و در امتداد كف به طرف انگشت دوّم مي رود، فاصله زيادي داشته باشد مي توان عارضه مذكور را مشاهده نمود و در مراحل شديدتر انگشتان به صورت چنگالي درآمده و نقش لبة خارجي پا، محو مي گردد. در برخي موارد شديد نيز، عارضه گودي كف پا، با چرخش داخلي پاشنه همراه است.
علائم
پائين افتادن استخوان هاي مچ به همراه كوتاهي وتر آشيل، محدوديّت حركت در عمل خم شدن مچ را به همراه دارد. زاويه دار شدن قوس عرضي و وضعيّت انگشتان چنگالي نيز موجب محدوديّت در عمل خم شدن مفصل كف پائي و بند انگشتي شده كه كاهش دامنه حركتي در مفصل بند انگشتي مياني را به دنبال خواهد داشد. همچنين ممكن است در موارد شديد پاشنه مختصر چرخشي به داخل داشته باشد.
افزايش قوس طولي پا كه همراه با عارضه انگشتان چنگالي مشاهده مي شود، موجب كوتاهي و انقباضات اسپاستيك عضلات ريز كف پائي مي شود. كوتاهي نيام كف پائي و رباط ناوي پاشنه اي (فنري) همراه با كوتاهي وتر آشيل در موارد شديدتر ملاحظه مي شود. همچنين كشيدگي و ضعف عضلات قدامي ساق،
به ويژه ضعف عضلات دودي و بين استخواني كه به عنوان يك گروه عضلات كمكي در حين عمل عضلات تاكننده دراز دخالت دارند و به عنوان يك گروه عضله مخالف از خم شدن مفاصل بين انگشتي كه در موقع راه رفتن توسط عضله خم كننده ايجاد مي شود جلوگيري به عمل مي آورد، نيز ديده مي شود. ضعف عضلات دودي و بين استخواني موجب بروي انگشتان چنگالي مي شود. در اين وضعيّت مفصل كف پائي بند انگشتي به حالت باز شدن بيش از حدّ و بند مياني به حالت خم در مي آيد. كاهش تعادل، برخورد پاها با موانع كم ارتفاع و سقوط هاي مكرّر، احساس درد و خستگي در عضلات جلوي ساق،
وجود پينه هاي دردناك در روي مفاصل خم شده، كاهش استقامت و احساس خستگي در راه رفتن ها و ايستادن ها و در مراحل پيشرفته، راه رفتن سخت، دردناك و غيرموزون و پاره شدن سريع كفش ها از علائم اين عارضه است.
حركات بايد بر كشش عناصر كف پائي، كشش وتر آشيل و تحرّك بخشيدن به مفاصل محدود شده مبتني باشد. جلوگيري از خم شدن بند مياني و سوّم انگشتان و باز شدن بند اوّل انگشتان پا در اجراي حركات ضروري است. انجام حركات به صورت چرخش به خارج براي كشيده شدن نيام كف پائي، چرخش به خارج پاشنه و تقويت عضلات نازك نئي نيز مناسب است. تقويت عمل عضلات ريز داخل كف پائي و ساير عضلات ضعيف شده، انعطاف عضلات كوتاه شده و بهبود دامنة حركتي مفاصل، از جمله اقدامات درماني ممكن است كه مي تواند از سوي معلّمات ورزش و مربّيان اصلاحي، صورت گيرد و نتايج ثمربخشي را به همراه داشته باشد.
حركات اصلاحي
الف) حركات تقويتي
1) در وضعيت نشسته زانوها خم، پاشنه ها بر روي زمين پا را به حالت چرخش به خارج برده و سعي در دور كردن انگشتان از هم نمائيد.
2) در وضعيّت نشسته با دست و يك حوله كه از زير كف پا گذاشته است، سعي در كشش كف پا نمايد. پا مقاومتي در مورد خم شدن به پشت و چرخش خارجي نمي كند.
3) در وضعيّت نشسته مانند تمرين قبل با استفاده از دست يا حوله سعي كنيد بند انتهائي و مياني انگشتان را به حالت باز شده درآوريد. توجّه شود بند ابتدائي باز نشود.
4) در وضعيّت ايستاده شيئي را با ارتفاع كم زير بندهائي ابتدائي انگشتان بگذاريد. روي پاي ديگر را زير پاي اوّلي قرار دهيد. همزمان با فشاري كه انگشتان پاي اوّل به لبة شي وارد مي كند، سعي در باز كردن بندها نمائيد. پاي دوّم را با فشار به ناحيه زير مفصل انگشتي كف پائي مانع از باز شدن و بالا آوردن آن مي شود.
5) در وضعيّت ايستاده پنجه ها را به صورت بادبزني از يكديگر باز نمائيد.
ب) حركات كششي
1) در وضعيّت نشسته با كمك دست ها بند اوّلي را به پائين، بندهاي ديگر را به بالا فشار دهيد.
2) در وضعيّت نشسته به حالت استارت دوهاي سرعت، سعي در رساندن پاشنه به زمين و كشش ناحيه كف پا نمائيد.
3) در وضعيّت خوابيده با پاهاي مستقيم پنجه را به ديوار گذاشته، پاشنه ها را آرام به ديوار نزديك كنيد.
4) در وضعيّت ايستاده با زانو مستقيم فرد براي گرفتن پاشنه به طرف پائين مي رود و همزمان چرخش داخلي به پاها مي دهد.
5) در وضعيّت ايستاده سعي در بلند كردن پنجه ها و نزديك كردن پشت پا به ساق نماييد.
6) براي تحرّك بخشي به مفاصل مچ پا را به طرف بالا و داخل حركت داده و همراه با حركت انگشتان اوّلين حركت انعطافي را تكرار نمائيد.
ج) پيشنهادات و ملاحظات كلّي
1) به علّت كاهش تعادل در اين گونه افراد لازم است تا حدّ امكان از حركت بر روي ارتفاع و معابر خطرناكي كه احتياج به تعادل دارد، پرهيز شود.
2) به علّت ايجاد پينه هاي دردناك و عفوني، رعايت بهداشت كفش، جوراب و پا ضروري است. استفاده از يك تكّه پارچه بر روي مفصل و محلّ پينه مفيد است.
3) پوشيدن كفش هاي پاشنه بلند براي اين گونه افراد مناسب نيست. همچنين كفش ها و جوراب هاي تنگ و پنجه باريك و به ويژه كوتاه مضر است.
4) استفاده از حمّام و وان آب گرم و شنا در استخرهاي آب گرم همراه با كشش قوس طولي و انگشتان مناسب است.
5) به نظر مي رسد نشستن به صورت دو زانو به نحوي كه كف پا جمع شده و قوس كف پائي افزايش مي يابد، مناسب نباشد.
*****************************************************
كف پاي گود يا پاي طاقديسي
شروع پاي طاقديسي نسبت به صاف كمتر است ولي در بچه ها شاهد اين تغيير شكل پا هستيم ابتدا يك تعريفي از پاي گود را ارائه مي دهيم و بعد سراغ عوامل عارضه كننده و ناشي از آن براي اينكه وضعيت پاي صاف وطاقديسي وضعيت پاي طبيعي را نشان مي دهيم ارتفاع قوسي ما چقدر است استخوان كف پاي ما وضعيت به اين حالت است امّا اين پا از حالت طبيعي خارج شده و به يك پاي طاقديسي تبديل شد، ايجاد كف پا به سمت پايين منحرف شد كج شد و شيب افزايش پيدا كرده
