بخشی از مقاله
چکیده
تجزیه و تحلیل آمار تصادفات و حوادث رانندگی در ایران نشان می دهد که عوامل انسانی اصلی ترین و مهم ترین علت در ایجاد حوادث و سوانح رانندگی کشور می باشند؛ لذا ضروری است این عوامل را شناخته و برای کمتر کردن ویا از بین بردن اثر آنها تلاش کنیم. درتحقیق موجود، هدف اصلی درواقع یافتن راهی جهت چگونگی افزایش ایمنی و کاهش نرخ تصادفات با توجه به ارتباط بین عوامل انسانی و هندسه جاده می باشد که بیشتر بر پایه تحقیقات پیشین و تحلیل آنها استوار می باشد.
همگان می دانند که طراحان هندسه راه میتوانند با به کارگیری قوس های ترکیبی، جاده را با محدودیت های جغرافیایی وفق دهند؛ اما راحتی طراحی در این حالت قربانی ایمنی راه می گردد. در جاده های دوطرفه دو خطه، قوس های چپ گرد فاصله دید را افزایش می دهند زیرا راننده وسیله نقلیه پشت سر کامیون میتواند جلوی کامیون را بدون نزدیک شدن به خط مقابل جهت دیدن وسایل نقلیه نزدیک شونده، ببیند.
نتایج بدست آمده حاکی از آن است که قوس چپ گرد از یک جهت، جریان قوسی راست گرد در جهت مخالف جریان میباشد؛ در نتیجه راننده هنگام سبقت در قوس راست گرد نیازمند نزدیک شدن به سمت چپ و حتی وارد شدن به خط مخالف جهت بررسی فرصتی برای عبور میباشد و در قوس هایی با شعاع کوچک احتمال تصادف شاخ به شاخ خیلی بالاست.
-1 مقدمه
تصادفات جادهای از عوامل مهم مرگومیر در کشور بوده و صدمات شدید جانی و مالی و آثار سو و سنگین اجتماعی و اقتصادی آن، جامعه ما و جوامع بشری را بهشدت مورد تهدید قرار داده است. ایمنی در تردد وسایل نقلیه یکی از اصولیترین مبانی در مهندسی ترافیک و برنامهریزی حملونقل در جهان است. هزینه بسیار زیاد تصادفات جادهای در اکثر کشورها، بهبود وضع ایمنی جادهها را به هدف بسیار مهم در مهندسی حملونقل تبدیل کرده است؛ بهنحویکه مطالعات زیادی در ارتباط با عوامل اصلی مربوط به تصادفات جادهای صورت گرفته است.
مهندسین حمل ونقل میبایست به تشخیص عواملی که به فراوانی تصادفات و یا شدت آنها مربوط میشود توجه خاصی داشته باشند تا ضمن بررسی طرحهای بهبود ایمنی، محیط ایمنتری را برای رانندگان فراهم سازند. بهطورکلی عوامل مؤثر بر تصادفات به گروههای مختلفی تقسیم می شوند؛ که از جمله مهمترین آنها می توان به جاده - ویژگی هندسی راه، خصوصیات روسازی و همچنین جریان ترافیکی - و عوامل انسانی - خصوصیات راننده، رفتار و حالت روحی راننده - اشاره کرد.
قوسهای افقی از جمله نقاط بحرانی جاده هاست که در این نقاط عوامل متعددی باعث بروز تصادفات مختلف بهخصوص واژگونی و سرخوردگی وسیله نقلیه میشود که در این نقاط رانندگان با توجه به راستگرد یا چپگرد بودن رفتار مختلفی از خود نشان می دهند. هدف اصلی درواقع یافتن راهی جهت چگونگی افزایش ایمنی و کاهش نرخ تصادفات با توجه به ارتباط بین عوامل انسانی و هندسه جاده و به خصوص در قوس های افقی می باشد که سعی شده است با استفاده از مطالعات پیشین و ایده های جدید راه حل مناسبی بدست آورد.
-2 مطالعات پیشین
علیرضا جمالی - 1393 - در تحقیقی، شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر برتصادفات جاده های استان بوشهر با تمرکز بر نقش عوامل سه گانه، عوامل انسانی، جاده و وسیله نقلیه را مدنظر قرار داد و با توجه به یافته های تحقیق، به این نتیجه رسید که سهم عامل انسانی در تصادفات جاده ای استان بوشهر با 75 درصد در رده نخست بوده، درحالی که نقش عامل جاده با 17 درصد و وسیله نقلیه با 8 درصد در رتبه های بعدی قرار می گیرد
همچنین زیر معیارهای عجله و شتاب بی مورد در عامل انسانی، نقص علایم عمودی در عامل جاده و بالاخره سایر نقایص - مانند نقص در کمربند ایمنی، نقص یا فقدان آینه ها، نقص شیشه های خودرو، نقص علایم هشدار دهنده، نقایص فنی موتوری خودرو - در عامل وسیله نقلیه دارای بیشترین سهم در ایجاد تصادفات جاده ای در محورهای ارتباطی استان بوشهر بوده اند
در تحقیق شوکار و همکاران - 2012 - 4 بر روی روشهای جدید طراحی هندسی راه جهت افزایش ایمنی مطالعاتی صورت گرفت. این روش کمبودهای ایمنی در طراحی هندسی استاندارد با توجه به سطوح مختلف ریسک کردن در نظر گرفته شد. این روش مبتنی بر محدودیت مسافت دید و کاهش برخورد و ثابت قرار دادن سطح ریسک، استوار است. هدف این تحقیق در واقع کاهش سطح ریسک رانندگان با توجه به محدود کردن مسافت دید و متعادل کردن سطح ریسک در سراسر بزرگراه های دوخطه و کاهش نرخ تصادفات می باشد.
واتلینگ و همکاران - 2015 - 5 بر روی نرخ تصادفات ناشی از خواب آلودگی و راه های جلوگیری از آن تحقیقاتی انجام دادند. هدف این تحقیق در واقع نشان دادن علامت های خواب آلودگی رانندگان و همراه با رفتارهای خوابیدن در حین رانندگی و عوامل فردی مرتبط با آن و همچنین استفاده از حاشیه امن کناره جاده می باشد. برای این کار از نمونه هایی متشکل از 1518 راننده استرالیایی استفاده شد و محققان در آخر دریافتند که خواب آلودگی اغلب به دلیل رانندگی پیوسته به وجود می آید و بیشتر عوامل فردی مرتبط با خواب آلودگی رانندگان در حین رانندگی و همچنین استفاده از حاشیه امن کناره راه به مقدار زیادی با سن، سواد و قدرت تحمل نخوابیدن شخص بستگی دارد.
-3 اقدامات متقابل جهت بهبود هدایت و کنترل وسیله نقلیه در طول قوس
هدایت موفق در قوس ها به راندن دقیق و کنترل سرعت جهت کاهش شتاب جانبی در داخل خط بستگی دارد. طراحی مسیرهایی که از انتظارات رانندگان و رفتارهای معمول پیروی میکند توانایی راننده را در کنترل وسیله نقلیه افزایش میدهد. عملیات کنترل راندن به عنوان یک فرایند دو بخشی ترکیب شده از یک جزء تخمینی حلقه باز - نمای نزدیک - جهت پیش بینی انحنا و زاویه راندن و یک جزء تصحیحی حلقه بسته - نمای دور - جهت تصحیح انحراف از مسیر مطلوب، مدل شده
