بخشی از مقاله
چکیده
بهسازي خاکهاي سست یکی از دغدغه هاي مجریان پروژه هاي عمرانی در مناطقی است که با این خاکها سر وکار دارند. براي این منظور از مواد مختلفی استفاده می شود. یکی از این مواد ضایعات غیر بازیافت پسماندهاي مختلف می باشد. تراشه هاي پلاستیک پلی اتیلن ترفتالات (پت) بدست آمده از آسیاب بطري هاي نگهداري مواد و نوشیدنی ها و فیبر لاستیک ایجاد شده از لاستیک هاي فرسوده ي وسایل نقلیه حاصل از بازیافت، از جمله ي مواد افزودنی به خاك می باشند. که جهت بهبود ویژگی هاي مهندسی خاك ها مورد استفاده قرارمی گیرند. در این مقاله ویژگی هاي تراکمی ماسه و تاثیر مواد افزودنی تراشه هاي پت و فیبر لاستیک با هم مقایسه گردیده است.
افزایش این دو ماده به یک نوع خاك ماسه اي باعث تغییردر ویژگی هاي تراکم پذیري ماسه می شود. افزایش این مواد، وزن واحد حجم مخلوط به دست آمده را کاهش می دهد، که تراشه هاي پت به سبب پایین بودن وزن واحدحجم، به تولید مخلوطی سبک تر نسبت به مخلوط فیبرلاستیک - ماسه می شود. درصد مواد افزودنی یک عامل تعیین کننده در وزن واحد حجم مخلوط ایجاد شده می باشد. که هرچه درصد مواد افزودنی بیشتر باشد وزن واحد حجم مخلوط ایجاد شده کمتر خواهد بود.این موضوع می تواند علاوه بر بهسازي خاك تولید مصالحی سبک تر را بدنبال داشته باشد.
کلید واژه: پت، فیبر لاستیک، پلی اتیلن ترفتالات، ماسه، تراکم، تراشه، فرسوده.
دیباچه
بدلیل نیاز روز افزون بشر به گسترش سازه هاي عمرانی و استفاده از زمین هاي سست براي ساخت این سازه هادر آنها، افزایش توان باربري و پایداري این زمین ها از اهمیت خاصی برخوردار می باشد. عملیات بهسازي زمین که این وظیفه را بر عهده دارد به طرق مختلفی صورت می گیرد. یکی از روشهاي بهسازي استفاده از افزودن مواد مختلف به خاك است که می تواند مشخصات مهندسی خاك را بهینه نماید. استفاده از ضایعات غیر قابل بازیافت در بهسازي خاك علاوه بربهبود و یژگی هاي مهندسی خاك، به تمیزي محیط زیست نیزکمک می نماید. با پیشرفت تکنولوژي و فرآوري مواد نفتی در صنایع پتروشیمی، سالانه میلیون ها تن پلیمر، الیاف مصنوعی و مواد پلاستیکی تولید و روانه بازار می گردد. این مواد که به صورت مصنوعی تولید و در دسترس قرار می گیرد.
در کشورهاي مختلف به ویژه کشور هاي در حال توسعه و جهان سوم بعد از استفاده نخست، مواد بدون کاربرد باقی می مانند که به صورت آلاینده هاي زیست محیطی در پیرامون ما رها شده و چهره محیط زیست را زشت
می گردانند. این فراورده هاي نفتی متاسفانه داراي مقاومت بالایی در برابر تجزیه شدن توسط عوامل محیطی و طبیعی هستند.
برخی از این پلیمر ها و مواد پلاستیکی به شوند کاربرد گسترده نخست، در حجم بالایی تولید می شوند، لاستیک ماشین و پلیمر پلی اتیلن ترفتالات یا همان مواد پلاستیکی پت (pet) از این گروه هستند. مواد پلیمري پلی اتیلن ترفتالات، موادي تجزیه ناپذیرند که مشکلات زیادي از لحاظ زیست محیطی ایجاد می کنند. استفاده از این مواد جهت تولید ظرف هاي نگهداري سیالات، سبب تولید آنها به شکل هاي حجمی مختلف می شود. این ویژگی سبب شده است که با وجود وزن پایین از حجم بالایی برخوردار باشند. حجم بالاي آنها سبب پر شدن زود هنگام محل دفن زباله ها می شود. مشکلات سیستم هاي بازیافتی و حجم بالاي تولید سبب گردیده است که مقدار زیادي از این مواد از چرخه بازیافت دور بماند و در محیط زیست رها شوند.
در صورت وجود تکنولوژي و فرهنگ سازي جهت جمع آوري و بازیافت این مواد، صرفه جویی اقتصادي قابل توجهی ایجاد می گردد. اما در کشور چنین تکنولوژي فراگیر نشده است و مواد پت در حجم بالایی وارد محیط زیست می شود.
- در صورت ارایه راهکار هایی براي مصرف مجدد این مواد، مزایاي زیر ایجاد می شود:
- حجم زباله هاي ورودي به محیط زیست کاهش می یابد.
- نیاز به محیط دفن و سوزاندن از بین می رود.
- از ورود گاز هاي سمی ناشی از سوختن، به محیط زیست جلوگیري می شود.
- از آلودگی و زشت شدن چهره محیط زیست جلوگیري می شود.
بنابراین ارایه ي راه کار هاي جدید، جهت استفاده از این مواد می تواند به پایین آوردن مقدار آنها در طبیعت کمک کند. با توجه به ویژگی هایی مانند وزن واحد حجم پایین و تجزیه ناپذیري بودن این مواد می توان کاربرد هاي جدیدي را براي آنها شناساند.
از سویی دیگر تثبیت و بهبود مصالح خاکی به کمک مواد افزودنی از دیرباز مرسوم بوده است. ترکیب کاه و گل توسط نیاکان ما یکی از راه حل هاي بهبود ویژگی هاي خاك بود، که آنها به طور تجربی به آن دست یافته بودند. این تجربه امروزه اساس پژوهش هاي بسیاري است که در آنها پژوهشگران توانسته اند ویژگی هاي مهندسی خاك را با توجه به الیاف و پلیمر هاي مصنوعی باطله بهبود بخشند.
مقاومت برشی، تراکم پذیري، نفوذ پذیري، ظرفیت باربري خاك و... از ویژگی هاي قابل بهبود به وسیله مواد افزودنی است که پژوهش هاي مختلفی در این زمینه نیز صورت گرفته است 4]،3،.[1
در این مقاله نیز پژوهشگر بر آن است که تاثیر دو نمونه از مواد پلیمري و لاستیکی را بر خواص تراکمی یک نوع خاك ماسه اي مورد بررسی قرار دهد. لازم به یادآوري است که ویژگی هاي تراکمی بدست آمده از افزایش فیبر لاستیک که در این مقاله مورد مقایسه قرار گرفته است بر گرفته از نتایج پژوهش سلیمانی و همکاران (1389) می باشد .[1]
