بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
نمونه برداري از هوا
با توجه به حدود مجاز تعيين شده براي يك ماده شيميايي مي توان به روشهاي جامع يا قرائت مستقيم اقدام به نمونه برداري كرد:
ارزيابي TWA: كل شيفت كاري
ارزيابي STEL: دوره هاي 15 دقيقه اي
ارزيابي Celling: دوره هاي كمتر از 5 دقيقه
اسلاید 2 :
نمونه برداري توسط پمپ نمونه برداري
پمپ هاي دبي بالا(5 -1 ليتر) قادر به تامين افت فشار حداقل 3 كيلو پاسكال)
پمپ هاي دبي پايين(2/0- 01/0 ليتر در دقيقه) مناسب براي لوله اي جاذب
مكانيزم عمل پمپ هاي نمونه برداري
ضربه اي يا جريان نوساني (مبتني بر پيستون)
ديافراگمي يا جريان دائم
پمپ هاي ديافراگمي داراي فلومتر هستند.
اسلاید 3 :
تعريف چند واژه
حد تشخيص (LOD):
حداقل مقدارماده قابل تشخيص توسط روش آناليز كه به طور صحيح قابل اندازه گيري نيست.
حد تعيين مقدار كمي (LOQ):
حداقل مقدارماده قابل تعيين مقدار كمي با درجه صحت قابل قبول توسط روش
اسلاید 4 :
نحوه تعيين حداقل حجم نمونه هوا (ادامه)
پس از محاسبه حداقل حجم نمونه هوا با در نظر گرفتن زمان نمونه برداري قابل اجراء و تغيير در دبي پمپ مي توان نمونه اي متناسب با حساسيت روش جمع آوري كرد.
در نمونه برداري هاي كوتاه مدت زمان نمونه برداري ثابت و كوتاه است از اينرو در قالب زمان تعريف شده ، دبي نمونه برداري افزايش مي يابد.
اسلاید 5 :
تعيين پارامترهاي نمونه برداري
پس از انتخاب روش نمونه برداري و بدنبال آن واسطه مناسب براي نمونه برداري نياز به تعيين دقيق پارامترهاي نمونه برداري است .
در اغلب روشها فلوي نمونه برداري مناسب به همراه زمان نمونه برداري تعريف شده است. مثلا دبي 1 تا 3 ليتر در دقيقه به مدت 8 ساعت براي آئروسل ها و يا دبي 10 تا 200 ميلي ليتر در دقيقه در مدت 8 ساعت براي لوله هاي جاذب
معمولا پارامترهايي كه بايد مورد نظر قرار گرفته و به دقت با آنها برخورد شود عبارتند از فلوي نمونه برداري و حجم كل نمونه بردار و زمان نمونه برداري كه تابع حجم نمونه و زمان نمونه برداري است.
اسلاید 6 :
بسترهاي جذب سطحي(چند اصطلاح)
ظرفيت بريك ترو:
ميلي گرم ماده جذب شده بر سطح جاذب تا قبل از از دست رفتن نمونه
حجم بريك ترو:
حجم هواي قابل نمونه برداري توسط جاذب كه با افزايش غلظت آلاينده ها در محيط كاهش مي يابد.
ظرفيت جذب تعادلي يا اشباعي
Equilibrium(saturation)adsorptive capacity
ظرفيت جذب جاذب بي توجه به فلوي نمونه برداري و رطوبت نسبي .
ظرفيت جذبي يا بريك ترو سينتيكي
kinetic(breakthrough) adsorption capacity
ظرفيت بريك تروجاذب درشرايط نمونه برداري واقعي( تحت تاثير فلوي نمونه برداري و رطوبت نسبي هوا)
اسلاید 7 :
مثال: نمونه برداري از گازها و بخارات با استفاده از بسترهاي جذب سطحي
method 1501 for styrene
Given parameters:
Recommended sample volume: 5l
Useful range method: 85-25 mg/m3 (20-600ppm)
OSHA PEL:850 mg/m (200ppm)- ceilling
245mg/m3 (100ppm)-TWA
Recommended flow rate: 0.2 l/min
Break through time: 111min@ 0.21/min and 1710mg/m3
Break through capacity:38mg/sorbent
اسلاید 8 :
تعيين حد مواجهه سقفي
حجم نمونه درشرايط دبي 200 ميلي ليتر در دقيقه در مدت 30 دقيقه 6 ليتر مي شود كه بالاتر از حجم 5 ليتر توصيه شده از سوي روش است.آيا اين حجم نمونه قابل قبول است؟
فرض كنيد در شرايط تست بر يك ترو غلظتي از ماده در حد 2 برابر استاندارد سقفي يعني 1710 ميلي گرم در متر مكعب هوا تهيه و كل نمونه را در دبي 200 ميلي ليتر در دقيقه از روي جاذب عبوردهيم.
در شرايط محيطي خشك و در حالي كه تنها استرين در محيط حضور داشته باشد. تا پيش از رسيدن به ظرفيت بريك ترو 2/22 ليتر هوا در مدت 111 دقيقه از جاذب عبور و 38 ميلي گرم استرين جمع آوري شده است.
اسلاید 9 :
تعيين حد مواجهه سقفي
در شرايط واقعي با در نظر گرفتن يك فاكتور ايمني %50 جهت لحاظ كردن اثرات رطوبت امكان جمع آوري استرين در غلظت محيطي تا 1710 ميلي گرم در متر مكعب هوا در مدت 55 دقيقه با دبي 200 ميلي ليتر در دقيقه بدون رخداد بريك ترو فراهم مي شود.
درشرايط واقعي كه معمولا تركيبات آلي ديگرهم در محيط حضور دارند در نظر گرفتن يك فاكتور ايمني ديگر ضروري است. براي مثال حضور استن در محيط 200 ppm و اثرات آن بر نمونه برداري با در نظر گرفتن فاكتور ايمني %50 قابل چشم پوشي است. معمولا با در نظر گرفتن فاكتور ايمني %50 ،حجم كل نمونه به حدود 28 دقيقه در دبي 200 ميلي ليتر در دقيقه مي رسد كه همبستگي خوبي با زمان 30 دقيقه توصيه شده در روش دارد.
گزينه ديگر براي رفع اين مشكل استفاده از فلوي 100 ميلي ليتر در دقيقه است به نحوي كه حجم نمونه جمع آوري شده به 5 ليتر برسد.
اسلاید 10 :
تعيين متوسط وزني زمانيTWA
در اين حالت هدف جمع آوري نمونه 8 ساعته به منظور مقايسه با حد TWA ،100پي پي ام است.
اگر نمونه برداري در دبي 50 ميلي ليتر در دقيقه انجام شود نمونه اي به حجم 5/22 جمع آوري خواهد شد كه بيشتر از حجم توصيه شده 5 ليتر است.
اگر فلوي نمونه برداري را به 20 ميلي ليتر در دقيقه برسانيد حجم نمونه 9 ليتر خواهد بود. اين حجم نمونه در صورتي كه فقط استرين در غلظت 100 ppm در محيط بدون ساير تركيبات آلي وجود داشته باشد مفيد است.
با توجه به اينكه نمي توان از عدم حضور ساير تركيبات مطمئن شد گزينه بهتر جمع آوري دو نمونه متوالي در غلظت 20 ميلي ليتر در دقيقه در مدت 4 ساعت است به اين ترتيب در نمونه به حجم 8/4 ليتر جمع آوري خواهد شد.
