بخشی از مقاله
مقدمه
در سالهای اخیر، کمبود منابع جنگلی و چوبی در ایران، حقیقتی تلخ و انکار ناپذیر است که کاهش ظرفیت تولید و حتی تعطیلی تعدادی از کارخانههای مرتبط با صنایع چوب را به دنبال داشته است. بر اساس مطالعات انجام شده، ارزش محیط-زیستی و اکولوژیکی جنگلها تا 400 برابر ارزش تولید چوب آنها بر آورد شده است. با نگاهی به وضعیت جنگلهای شمال ایران که تنها 7/5 درصد مساحت کشور ایران را در بر میگیرد و به همین شکل، اصلیترین منبع داخلی تأمین چوبآلات و مواد اولیه مصنوعات چوبی و کاغذی است، حساسیت و آسیبپذیری آن بهوضوح نمایان میشود. از اینرو، یافتن جایگزین مناسب و اتکا به سایر منابع و مواد برای صنعت چوب ضرورتی اجتنابناپذیر میباشد. باگاس - تفاله نیشکر - یکی از منابع لیگنوسلولزی تجدید شونده و از ضایعات کشاورزی محسوب میشود، که پس از استخراج قند در دستگاههای پرس از نیشکر بدست میآید . - Madhoushi & Dahmardeh, 2008 - سالیانه حدود 45 میلیون تن باگاس در جهان تولید میشود - Xu et al, 2009 - ، سالیانه حدود 45 میلیون تن باگاس در جهان تولید میشود. در حال حاضر بیش از 2 میلیون تن باگاس در استان خوزستان ایران تولید میشود، که بخش بسیار اندکی در حدود 300 هزار تن به مصرف مفید صنعتی میرسد - حدود - % 15، مابقی این ماده پر ارزش به دلیل نبود امکانات و صنایع مربوطه بدون کمترین بازده اقتصادی از بین میرود. بدهی است در کشوری مانند ایران که همواره با کمبود چوب بهعنوان ماده اولیه صنایع چوب و کاغذ مواجعه است، استفاده بهینه در زمان و دمای پرس ضروری و اجتنابناپذیر است هدف از انجام این تحقیق دستیابی به مطلوبترین زمان و دمای پرس در استفاده از دو نوع چسب ملامین اورهفرمالدهید و اوره-فرمالدهید تختهخرده باگاس بوده است.
تختهخردهچوب یکی از مهمترین فرآوردههای چندسازهچوبی است که به خاطر داشتن ساختار ویژه، بهرهگیری از منابع کم ارزش و ایجاد ارزش افزوده فراوان و به عنوان صنعت صرفهجو در مصرف چوب مورد توجه فراوان قرار گرفته است. کمبود منابع اولیه چوبی، افزایش رشد جمعیت، نیاز جامعه به محصولات مختلف چوبی، محدودیت سطح جنگلها و لزوم حفاظت از منابع طبیعی و تجدید شونده استفاده×از×منابع×اولیه×لیگنوسلولزی×را×تحت×تأثیر×خود×قرار×داده×است. ×در این راستا استفاده از مواد لیگنوسلولزی غیر چوبی به جهت نقش تکمیلی در تأمین مواد اولیه و نیز صیانت از جنگلها میتواند به عنوان یک ضرورت اساسی در توسعه صنایع وابسته به فرآوردههای جنگلی مد نظر قرار گیرد. باگاس - تفاله×نیشکر - یکی× از ×منابع×لیگنوسلولزی تجدید×شونده×و×از×ضایعات×کشاورزی×محسوب×میشود و یکی از مواد لیگنوسلولزی است که ترکیب شیمیایی آن تقریباً مشابه چوب پهنبرگان میباشد - هش . - 1993 بهطور عمده از سلولهای فیبری و آوندهای پارانشیم تشکیل شده است. میزان سلولز آن 53/4 درصد، لیگنین 18 درصد، مواد استخراجی 1/6 درصدمحلول در الکل - بنزن، متوسط طول الیاف 1/5 میلیمتر، جرم ویژه 0/39 گرم بر سانتیمتر مکعب و pH آن 5/6 میباشد - ٌٍُّ×،. - Grasser حبیبی×و×همکاران × - 1382 - در تحقیقی تحت عنوان بررسی تأثیر مقدار رزین و زمان پرس بر کیفیت - MDF - تخته-فیبر نیمهسنگین، عنوان کردند، افزایش رزین و زمان پرس بر ویژگیهای فیزیکی و مکانیکی تختهها معنیدار بوده است. به طوری که در تحقیق حداکثر×ویژگیهای×مقاومتی×تختهها×در×مقدار×رزین11× درصد×و×زمان×پرس×6×دقیقه×بدست×آمد×؟همچنین×در شرایط× فوق×تختهها×دارای×حداقل×خواص×جذب×آب بودند.
مواد و روشها مواد مورد نیاز: باگاس×مغز زدایی×شده×در×دو×اندازه×مختلف - ریز، 0/3 - 0/4 میلیمتر و درشت، 0/8 - 1/2 میلیمتر - از کارخانه تختهخردهچوب کارون با رطوبت 3 در صد تهیه شد. باگاس استفاده شده در این تحقیق×از×گونه×نیشکر Sacchrum officinarum - ٌُّ؛َُ- - L, CP بود؟ چسب×اورهفرمالئید - UF - به صورت پودر از کارخانه چسبساز سامد مشهد ایران و پودر چسب ملامینفرمالدئید - MUF - از کارخانه تختهخردهچوب نکاء ایران از بخش روکش فراهم گردید. چسب ملامینفرمالدئید با چسب اورهفرمالدئید بهصورت 50 به 50 باهم ترکیب شدند. ویژگیهای چسبهای مصرفی در جدول 1 ارائه شده است.
ساخت تختهخرده باگاسْ رطوبت کیک 11 درصد،×تختهخردهلایهای - ×شامل60× درصد×ذرات×درشت×باگاس×در×لایه× میانی×و×40×درصد ×ذرات ریز×باگاس×در×لایههای×رویی - با دانسیته 0/7 گرم بر سانتیمترمکعب و ضخامت 15 میلیمتر از×باگاس با× استفاده×از پودر دو چسب×اورهفرمالدئید و ملامیناورهفرمالدئید به مقدار 10 در صد بر اساس وزن خشک خرده باگاس توسط پرس هیدرولیکی در دو حرارت 155 و 165 درجهسانتیگراد در سه زمان پرس 4، 5 و 6 دقیقه تحت فشار 35 کیلوگرم بر سانتی-مترمکعب ساخته شدند. با×در×نظر×گرفتن×عوامل ×متغیر، ×12تیمار،×برای هر ×تیمار×3×تکرار×و×در مجموع×تعداد×36×تخته×آزمونی ساخته شد. تختهها×به×مدت×2×هفته×در×دمای 20 1 درجه سیلیسوس و رطوبت نسبی 65 5 درصد مشروطسازی شدند.
