بخشی از مقاله
چکیده
در این تحقیق تأثیر دی آمونیوم هیدروژن فسفات برخواص فیزیکی تخته خرده چوب ساخته شده از پوشال صنعتی مورد مطالعه قرارگرفت. بدین منظور از 3 سطح دی آمونیوم هیدروژن فسفات 3,0 - و6درصد - و یک سطح چسب اوره فرمالدئید 10 - درصد - استفاده شد. نمونه های آزمونی برابر استاندارد ملی ایران 9044 مربوط به اندازه گیری خواص فیزیکی تهیه شدند. ویژگی خواص فیزیکی نمونه های مورد بررسی توسط چهار معیار،جذب آب تخته ها پس از 2و 24 ساعت غوطه وری در آب و واکشیدگی ضخامت تخته ها پس از 2و 24 ساعت غوطه وری در آب مورد ارزیابی قرارگرفت. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت دی آمونیوم هیدروژن فسفات خواص فیزیکی در چهار معیار مورد ارزیابی کاهش می یابد ولی تا این سطح اثر معنی داری بر این خواص نمی گذارند.
واژه های کلیدی: تخته خرده چوب، دی آمونیوم هیدروژن فسفات، اوره فرمالدئید، ، خواص فیزیکی.
-1 مقدمه :
تخته خرده چوب به اوراق فشرده ی چوبی گفته می شود که از اتصال ذرات چوب یا سایر مواد لیگنوسلولزی به وسیله ی چسبهای گوناگون و تحت تاثیر حرارت ، فشار و کاتالیزور تولید می گردند.امروزه با توجه به افزایش سریع جمعیت در کشور، تقاضا برای استفاده از فرآورده های مرکب چوبی به ویژه تخته خرده چوب افزایش یافته و این محصول به یکی از پرکاربردترین فرآورده های چوبی در ایران تبدیل شده است. تخته خرده چوب را با توجه به نوع مواد اولیه، نوع چسب مصرفی و تکنولوژی ساخت آن می توان در شرایط مختلف آب و هوایی به کار برد. قسمت اعظم مصرف این کالا به بخش ساختمان سازی تعلق می گیرد که با پیدایش روش های جدید استفاده از این ماده می توان آن را تدریجا" جانشین قسمت اعظم سایر مصالح در ساختمان سازی کرد. در گذشته مصرف آن فقط برای قسمت های داخلی ساختمان بدلیل استفاده از چسب اوره فرمالدئید - مقاومت پایین در برابر رطوبت - بوده است در حالی که امروزه به دلیل افزودن مواد عایق رطوبت و استفاده از چسب های مقاوم به آب - فنل فرمالدئید - استفاده از این کالا در کارهای خارج از ساختمان و حتی در زیرباران و برف امکان پذیر شده است - پارساپژوه، . - 1386متاسفانه فرآورده های چوبی و لیگنوسلولزی دارای ویژگی های نامطلوبی چون عدم ثبات - که از جذب رطوبت ناشی می شود - ، تخریب زیستی،قابلیت اشتعال و تخریب براثر نور فرابنفش، اسیدها و بازها هستند. در نتیجه اگر تحت شرایط نامطلوب به کار روند، کیفیت آن ها کاهش یافته و عمر مفیدشان محدود تر خواهد شد.محققین برای کاهش این معایب و بهبود خواص کاربردی این فرآورده ها پژوهشهای متعددی انجام داده اند - اختری،. - 1385
اختری و همکاران - 1385 - ، در تحقیقی تحت عنوان بررسی کندسوز کردن چوب راش به دو روش لوری و غوطه وری، امکان استفاده از چهارنوع ماده شیمیایی مونوآمونیوم فسفات، دی آمونیم فسفات، سولفات آمونیم و مخلوط مونوآمونیم فسفات و بوراکس - به نسبت 70به - 30 با غلظت 12 درصد به عنوان ماده کند سوز کننده آتش برای کندسوز کردن چوب راش ایرانی در نظر گرفته شده است. از نظر مقاومت مکانیکی و فیزیکی، نمونه های اشباع شده با دی آمونیم فسفات به روش لوری دارای بیشترین مقاومت در برابر فشار موازی الیاف، مقاومت به سختی و نمونه های اشباع شده با سولفات آمونیم به روش غوطه وری دارای کم ترین درصد هم کشیدگی حجمی بوده اند.
اختری و همکاران - - 1383، به بررسی کندسوزکردن مواد بکاررفته درسالن اجتماعات - چوب،پارچه و اسفنج - با استفاده از مخلوط مونوآمونیوم فسفات و دی آمونیوم فسفات - 50:50 - ، مخلوط مونوآمونیوم فسفات و بوراکس 90 - به - 10 و سولفات آمونیوم با غلظت 13 درصددر نظر گرفته شد.به دو روش،غوطه وری و حمام و گرم و سردپرداختند. از نظر مقاومت مکانیکی و فیزیکی ، چوب های اشباع شده با مخلوط مونوآمونیوم فسفات و دی آمونیوم فسفات دارای بیشترین مقاومت در برابر فشارموازی الیاف و نمونه های چوبی شده با سولفات آمونیوم دارای کمترین درصد هم کشیدگی حجمی بوده اند.
اهداف تحقیق حاضر را می توان در موارد زیر ارائه نمود:
-تعیین بهترین درصد استفاده از غلظت ماده کندسوز کننده که اثر نامطلوب کمتری بر خواص فیزیکی تخته خرده چوب داشته باشد.
- 2 مواد و روشها
در این تحقیق ماده دی آمونیوم هیدروژن فسفات تولید شرکت مرک آلمان درغلظت های 6،3،0 درصد بر اساس وزن خشک چسب به صورت محلول به رزین اوره فرمالدئید با سطح 10درصد - تولید شرکت چسب سامد مشهد - افزوده شد سپس به خرده چوبها که بصورت صنعتی مورد استفاده در کارخانه تخته خرده چوب به رطوبت %2 خشک گردیدند به کمک مخلوط کن آزمایشگاهی عمل چسب زنی انجام شد با توجه به فاکتورهای متغیر تحقیق تعداد 9 تخته - هر تیمار 3تکرار - با ابعاد قالب 31*35*1/2 cm و دانسیته 0,72 گرم بر سانتی متر مکعب و توسط پرس آزمایشگاهی با مدل TRANSFER Broni دمای 150 درجه سانتی گراد و فشار 26 بار و زمان 4 دقیقه تولید و بر اساس ابعاد قید شده در جدول برش گردیده است - جدول - 1 و به مدت 20 روزدر شرایط کلیماتیزه - رطوبت %65و درجه حرارت 20درجه سانتی گراد - جهت متعادل سازی نگهداری گردید.در این بررسی خواص فیزیکی بر اساس استاندارد ملی ایران به شماره 9044 و همانند شکل شماره 1 تهیه شدو با ترازوی آزمایشگاهی با دقت 0,001 گرم مورد اندازه گیری قرار گرفته است.
جدول -1 ابعاد وتعداد نمونه های آزمونی در هر تخته و تیمار
-3 نتایج:
نتایج حاصل از اندازه گیری ویژگی ها ی مقاومت فیزیکی در قالب آزمایش فاکتوریل تک متغیره به کمک تجزیه واریانس و گروه بندی میانگین ها با استفاده از آزمون دانکن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. کلیه ی تجزیه و تحلیل های آماری با استفاده از نرم افزار تجزیه و تحلیل آماری Spss16انجام شده است.
جذب آب تخته ها پس از 2 ساعت غوطه وری در آب
همانگونه که در شکل 1 مشاهده می شود، با افزایش میزان دی آمونیوم هیدروژن فسفات از 0 به 3 درصدمیزان جذب آب از 52,38 به 51,59درصدتغییر یافت - به میزان 1,5درصد کاهش یافت - . با افزایش سطح ماده کندسوز کننده تا سطح 6 درصدمیانگین جذب آب از 52,38به 50,65 درصدرسیده است - به میزان 3,3درصد کاهش داشت - و بین میانگین جذب آب تخته های ساخته شده پس از 2 ساعت غوطه وری، از نظر گروه بندی دانکن اختلاف معنی داری مشاهده نمی شود.
