بخشی از مقاله
چکیده
به منظور بررسی وضعیت آلودگی آب و خاك و اثرات آن بر ویژگیهاي خاكهاي منطقه خرمآبادهپس از پردازش مقدماتی تصاویر سنجنده ASTER از باندهاي محدوده مرئی وهمادون قرمز موج کوتاههآن تصاویر رنگی کاذب که اراضی و شبکههاي آبیاري را با وضوح نشان میدهند ساخته شدگهسپس با تفسیر چشمی تصاویر و به کمک اطلاعات میدانی و نقشههاي موضوعی موجود اراضی تحت کشت آبی و انهار و شبکههاي آبیاري شناسایی گردیدگهاز اراضی تحت کشت آبی و شبکه آبیاري، به طور تصادفی طبقهبندي شده تعداد خنهنمونه خاكهو آب تهیه و موقعیت جغرافیایی ههههمحل-هاي نمونهبرداري با دستگاه GPS ثبت گردیدگ نمونهها طبق روشهاي استاندارد تجزیه شدندگهنتایج نشان میدهند آب رودخانه خرمآباد قبل از ورود به شهر کمترین میزان آلاینده را دارد، اما پس از ورود فضلابهاي شهري و خانگی میزان عناصر آلاینده مانند کادمیم و نیکل افزایش یافته استگهنقشه حاصل از پهنهبندي آلودگی منطقه نشان میدهد.
اراضی آبی تحت کشت متراکم خصوصاً شالیزارها داراي بالاترین آلودگی به عناصر سنگین مانند کادمیم و نیکل را دارندگ هنتایج حاصل از آزمایشهاي فیزیکوشیمیایی خاكها و نمونههاي آب نشان میدهد افزایش فاضلابها طی سالیان متمادي موجب افزایش ماده آلی خاكها و کاهش مقدار آهک آنها شده است از طرف دیگر PH وEC خاكها افزایش یافته استگههمچنین مقدار سدیم این خاكها نسبت به اراضی شاهد به نحو چشمگیري افزایش یافته است هخصوصاً در اراضی پاییندستاهکه بایستی به طور جدي از این روند جلوگیري شودگهمقدار Cdههکادمیماهدر خاكها بالاتر از استانداردهاي تعریف شده است و در محصول برنج هم به مرز بحرانی رسیده استگهبنابراین توصیه میشود در این اراضی از کشت غلات و صیفیجات خودداري شود و به جاي آن گیاهان علوفهاي و یا درختان میوه کشت شود.
کلمههاي کلیدي: آلودگی، آب، خاك،GIS، خرمآباد
مقدمه
امروزه اکثر آبهاي طبیعی در معرض آلودگی قرار گرفته یا آلوده شدهاندگهاطلاع از وضعیت کیفیتی آبهاي سطحی و زیرزمینی با استفاده از شاخصهاي کیفیت آب این امکان را فراهم میسازد تا ضمن استفاده از اطلاعات به دست آمده در مواقع لزوم بتوان راهکارهاي مدیریتی را اتخاذ نمود که کمترین آسیب را به این منبع مهم و حیاتی وارد گردداستفاده از تکنولوژي سامانههاي اطلاعات جغرافیاییهGISها براي کنترل و پایش کیفیت آب رودخانهها و مخازن،آبهاي زیرزمینی بسیار مقرون به صرفه بوده، خصوصاً هنگامیهکه نیاز به داشتن اطلاعات از منشاً آلودگیها و توزیع منابع آلاینده مورد نیاز باشدگهویژگیهاي مهم استخراج و در بانکهاي اطلاعاتی GIS جهت پردازش و استخراج نتایج ذخیره میشوندگهوقوع خشکسالیها و فشارهاي وارده بر منابع طبیعی در نتیجه بهرهبرداري بیش از حد از آنها، تولید محصولات زراعی و باغی را با مشکلات عدیدهاي مواجه ساخته است.
در طی دهد اخیر به دلیل رشد جمعیت، افزایش سطح اراضی فاریاب، گسترش شهر نشینی، توصعه صنعتی و بالا رفتن سطح زندگی تقاضاي مصرف آب را افزایش داده استگهروند افزایش تقاضا براي آب در بخش آب شرب شهري شتاب بیشتري داشته است، زیرا طی دو دهه گذشته جمعیت شهري ازطع درصد به بیش از طلا درصد جمعیت کل کشور افزایش یافته است، به گونهاي که بعضی از سدهاي بزرگ کشور هم اکنون تنها به تأمین آب شرب شهرهاي بزرگ اختصاص یافته است و طی سالهاي آینده این روند ادامه خواهد داشت به منظور حفظ و حراست از منابع محدود آب و حفاظت ازمحیط زیست و نهایتاً توسعه کشاورزي، بازیافت و کاربردفاضلابهاي شهري در تولیدات کشاورزي و توسعه فضاي سبز یکی از شیوههاي جبران بخشی از کمبود آب مورد نیازاست.
مهمترین عناصر آلاینده موجود در فاضلابها را عناصر کادمیم، سرب، نیکل و روي تشکیل میدهند، جدول توزیع عناصر آلاینده را در صنایع مختلف نشان میدهدکیفیت شیمیایی فاضلابهاي شهرهاي مختلف متفاوت و عمدتاً بستگی به شرایط اقتصادي، اجتماعی و حرف ومشاغل موجود درهشهر دارند، به طور متوسط افراد جامعه شهري هر یک روزانه طخگ لیتر فاضلاب تولید و روانههسیستمههاي جمعهآوري فاضلاب میهکنند که حاوي عناصر مسمومهکننده و بعضی عناصر غذایی مورد نیاز گیاهان میهباشند.
