بخشی از مقاله
چکیده
بیش از سه دهه است که کشورهاي عمده مصرف کننده حاملهاي انرژي، بصورتکاملاً جدي و برنامه ریزي شده، فعالیتهاي مربوط به کاهش تلفات ناشی از مصرف حاملهاي انرژي و سیاستهاي بهینه سازي مصرف سوخت را دنبال کرده اند که از این رهگذر، نه تنها در هزینه هاي مربوط به مصارف انرژي،به صرفه جویی هاي قابل ملاحظه اي دست یافته اند، بلکه از توسعه فزاینده روند تخریب محیط زیست نیز به نحو مؤثري جلوگیري کرده اند. ارتقاء سطح تکنولوژي ساخت و تولید، افزایش درآمدهاي دولت از ناحیه مالیاتهاي کنترل کننده مصرف سوخت و نظایر آن، از دیگر ثمرات اجراي سیاستهاي مصرف انرژي بوده است.
در کشورمان نیز این مهم از دهه 1370، مورد توجه جدي کارگزاران نظام و برنامه ریزان اقتصادي کشور قرار گرفته است. تأسیس سازمان بهینه سازي مصرف سوخت کشور در سال 1379،
نقطه عطفی در گسترش و تعمیق این حرکت، در فرایند توسعه اقتصادي کشور می باشد. برنامه ها و سیاستهاي این سازمان در امور بهینه سازي انرژي و جلوگیري از تلفات مصرف سوخت، در سه گام تعیین استانداردها، تشویق و تنبیه، نظارت مستمر بر رعایت استانداردها و در چهاربخش ساختمان و مسکن، حمل و نقل، صنعت و پروژه هاي CNG دنبال می شود. در این مقاله به اهم برنامه هاي اجراء شده و در دست اجراء سازمان، پرداخته می شود.
نگاهی به وضعیت مصرف انرژي در کشور
مصرف انرژي در بخشهاي مختلف اقتصادي کشور در سالهاي گذشته، روندي رو به رشد داشته است. آمارها نشان می دهد که طی سالهاي 1373 تا 1380 مصرف نهایی انرژي با رشد متوسطی برابر
%4/1 درسال افزایش یافته است. در بین مصرف انواع حاملهاي انرژي، بیشترین رشد مربوط به گاز طبیعی است که ناشی از اجراي برنامه هاي توسعه گازرسانی و سیاستهاي جایگزینی مصرف گاز طبیعی به جاي فرآورده هاي نفتی بوده است.
طی همین دوره، مصرف نفت گاز بالاترین سهم از کل مصرف فرآورده هاي نفتی را دارا بوده است و بنزین با رشد متوسطی برابر %5/6 در سال، بیشترین رشد مصرف را در مقایسه با سایر فراورده هاي نفتی داشته که متاسفانه این روند طی سالهاي 1380 به بعد نیز به شکل بغرنج تري ادامه یافته است. براي ارزبابی کارایی بهره برداري در مصرف انرژي ، از یک آمار مقایسه ایی استفاده می شود که در آن شدت مصرف انرژي در ایران، با چند کشور در حال توسعه و صنعتی جهان مقایسه شده است. این اطلاعات نشان می دهد که در حالیکه در ایران در سال 1998، شاخص شدت مصرف انرژي - Toe /MM$95 - 1037 بوده است، این رقم در منطقه آسیا 258 و در متوسط جهانی 274 بوده است.
برنامه ها و طرحهاي بهینه سازي مصرف انرژي
گام اول : تعیین شاخصها و استانداردهاي مصرف سوخت
براساس ماده 121 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادي، اجتماعی و فرهنگی جمهوري اسلامی ایران و آیین نامه هاي اجرایی آن، وزارت نفت موظف به تهیه، تدوین و به تصویب رسانیدن معیارها و مشخصات فنی مرتبط با مصرف انرژي در تجهیزات، فرایندها و سیستمهاي مصرف کننده سوخت است به ترتیبی که کلیه مصرف کنندگان، تولید کنندگان و واردکنندگان این تجهیزات، فرایندها و سیستمها ملزم به رعایت این مشخصات و معیارها باشند. در این راستا سازمان بهینه سازي مصرف سوخت کشور از طرف وزارت نفت عهده دار اجراي این وظیفه گردیده و مسئولیت تهیه و تدوین معیارها، ضوابط و آیین نامه هاي اجرایی لازم براي ساماندهی مصرف سوخت در بخشهاي مختلف به عهده این سازمان قرار داده شده است.
نام طرح
تجدید نظر در قوانین مبحث 19 مقررات ملی تدوین استانداردهاي تعیین مشخصات فنی و گونه بندي عایقهاي حرارتی تدوین استانداردهاي تعیین مشخصات فنی روشهاي تعیین ضرایب هدایت حرارتی و انتقال حرارت مصالح ساختمانی طرح تدوین و تجدید نظر در استانداردهاي لوازم خانگی مصرف کننده سوخت انجام آزمونهاي راندمان و معیارهاي مصرف انرژي - برچسب - تدوین استاندارد برچسب انرژي لوازم خانگی گازسوز تدوین استاندارد و ممیزي جایگاههاي سوختگیري آنالیز تعیین کیفیت سوخت تدوین معیارهاي مصرف سوخت در بخش حمل و نقل تدوین استاندارد ملی در مورد CNG
گام دوم: تشویق و تنبیه بر مبناي استانداردهاي تعیین شده
در مرحله اول به منظور تشویق صنایع جهت ارتقاء بازده تجهیزات و لوازم مصرف کننده سوخت، اقدام به نوسازي و اصلاح صنایع لوازم خانگی و خودروسازي، خطوط تولید کارخانجات، پالایشگاه ها و نیروگاهها می گردد.
