بخشی از مقاله
چکیده:
گردشگری یک فعالیت اقتصادی وابسته به اقلیم است. شناخت آسایش اقلیمی یک منطقه می تواند به فرایند برنامه ریزی جهت توسعه صنعت گردشگری در آن منطقه کمک کند. به همین منظور در این پژوهش با استفاده از داده های روزانه دوره آماری - 1957-2010 - ، شرایط اقلیم آسایشی شهر شیراز به وسیله شاخص بیکر، مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که دوره آسایش اقلیمی در این شهر محدودیت چندانی ندارد. تنها در زمستان شرایط سرما حاکم بوده و در ماه های تیر و مرداد گرمای قابل تحملی را تجربه میکند.
مقدمه:
توریسم به عنوان یک بخش درآمدزا و یک صنعت در حال رشد، بر بخش های مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و. . . یک جامعه تاثیر گذاشته و از بخش های مختلف نیز تاثیر می پذیرد. یکی از مهم ترین بخش های تاثیرگذار بر توریسم، اقلیم است. اهمیت اقلیم و نقش آن در زندگی بشر بر کسی پوشیده نیست و در میان همه عوامل تاثیرگذار بر توریسم، شرایط مناسب اقلیمی نقش تعیین کننده ای در موفقیت فعالیت گردشگری دارد. اقلیم و گردشگری وابستگی زیادی به یکدیگر دارند به طوری که دارا بودن شرایط مطلوب اقلیمی جزء توان های بالقوه برای گردشگری است. اغلب گردشگران در انتخاب مکان و زمان سفر به شرایط آب وهوایی توجه ویژه ای دارند
چرا که آسایش بیوکلیماتیک انسان به تعادل حرارتی بدن وی با محیط وابسته است. شرایط اقلیمی سبب پیدایش یک سری واکنش های فیزیولوژیکی می شود که گاهی باعث انبساط خاطر انسان می شود و گاه آشفتگی های وی را تشدید می کند
اقلیم از دیدگاه برنامه ریزی گردشگری بسیار اهمیت دارد و گردشگران معمولا در جست و جوی اقلیم آسایشی هستند و شرایط نامساعد جوی یکی از عوامل بازدارنده برای فعالیت های گردشگری محسوب می شود. منظور از اقلیم آسایشی در این پژوهش شرایطی است که در آن گردشگر از لحاظ جسمانی با محیط در سازگاری باشد و بعبارتی احساس سرما یا گرما نکند.
تحقیقات فراوانی در جهان و ایران در خصوص زیست اقلیم در زمینه های گوناگون صورت گرفته است که تشریح همه آنها خارج از مقوله این نوشتار است. بنابراین به اختصار به بیان چند مورد از آنها می پردازیم. اولگی - 1957 - نموداری را پیشنهاد داد که در آن نقش پدیده های جوی در آسایش انسان مشخص شده بود
سیاست اقتصادی و گردشگری را در کشورهای جهان سوم مورد بررسی قرار داد. نتایج پژوهش وی نشان داد که کشور های جهان سوم می توانند از گردشگری به عنوان یک استراتژی توسعه استفاده کنند. برهمن - 1996 - مسیر گردشگری را در کشور های جهان سوم بررسی کرد و نتایج نشان داد که استراتژی گردشگری باید با توجه به منافع جامعه باشد.
پری - 2001 - به بررسی وضعیت اسایش اقلیمی در مناطق گرم و خشک و نواحی مدیترانه ای پرداخت و به این نتیجه رسید که بدترین شرایط از نظر شرایط آسایش اقلیمی در این نواحی زمانی است که هوای گرم به این مناطق وارد می شود که باید با پیش بینی وقوع چنین وضعیتی از خطرات آن کاست.
هین و همکاران - - 2009 تاثیر تغییر اقلیم را بر روی گردشگری در اسپانیا بررسی کردند. و به این نتیجه رسیدند که تغییر اقلیم در اسپانیا بر روی صنعت گردشگری تاثیر گذاشته است. دب و راماچاندرایا - 2010 - آسایش حرارتی ترمینال راه آهن هند را با استفاده از شاخص pet بررسی کردند. وبه این نتیجه رسیدند که باد آسایش حرارتی را در منطقه مذکور برای مسافران کم می کند.
دب و همکاران - 2010 - با استفاده از شاخص دمای معادل فیزیولوژیک درارزیابی آسایش بخش جنوبی کشور هند به این نتیجه رسیدند که با افزایش ارتفاع سقف های مکان های اقامتی و درهای پایانه ها می توان آسایش اقلیمی را برای مسافران افزایش داد. در داخل کشور هم مطالعاتی به شرح زیر در این خصوص انجام شده است.
خوش اخلاق و همکاران - - 1387 با استفاده از داده های دما و رطوبت نسبی ایستگاه یزد از سال 1957-2006 و بهره گیری از مدل اوانزا ماه های مطلوب برای آسایش فیزیولوژی انسان در 5 دوره 10 ساله تعیین و روند خطی این تغییرات را برای 10 سال آینده یعنی تا 2016 پیش بینی کردند. نتایج پژوهش آنها نشان داد که روند دما در ایستگاه یزد در حال افزایش است. و انتظار می رود در آینده نزدیک در ماه های سرد شرایط مساعدتری جهت آسایش و راحتی برای انسان وجود داشته باشد.
ساری صراف و همکاران - 1389 - اقلیم آسایش شمال استان آذربایجان غربی را با استفاده از سه شاخص میانگین نظرسنجی پیش بینی شده، دمای معادل فیزیولوژیک و دمای موثر استاندارد مورد بررسی قرار دادند
