بخشی از مقاله
چكيده
هدف از انجام مطالعه حاضر، شناسايي تلههاي چينهاي نفت و گاز برروي سازند آسماري با استفاده از نشانگرهاي لرزه اي، شامل فركانس لحظهاي، فاز لحظهاي برروي يكي از ميادين جنوب غرب ايران ميباشد. سازند آسماري جوانترين سنگ مخزن پهنة زاگرس است و به همين دليل، مطالعات گستردهاي برروي خواص سنگچينهاي اين سازند انجامشده است.
همچنين سنگآهك آسماري مهمترين سنگ مخزن حوضة رسوبي زاگرس ايران است و چون براي نخستين بار در خاورميانه در آن نفت كشفشده است معروفيت جهاني دارد. محدوده مورد مطالعه در بخش زين اسبي مابين دو برجستگي ميدان قرار دارد كه برجستگي اصلي ٥٩ حلقه از مجموع ٦٠ حلقه چاه حفاري شده بر روي آن واقع شدهاند. در سازند آسماري محدوده مورد مطالعه پنج بخش سكانسي توسط چهار مرز سكانسي مطالعه گرديد كه شواهد تلههاي چينهاي بصورت كانال در بخشهاي يك و دو سكانسي مشاهده گرديده است.
١ مقدمه
تله هاي چينه اي تجمع هيدروكربن ها هستند كه مستقل از ساختار و گسل ها مي باشند و مقايسه آنها با تله هاي ساختاري به شدت نياز به بررسي با استفاده ازداده هاي لرزه نگاري دارد - ويلكينسون و همكاران، ٢٠١٣ - . با اين حال چنين تله هايي ممكن است ذخيره قابل توجهي در برخي مكانها فراهم كنند كه در آن مكان ها تله هاي ساختاري امكان تشكيل شدن ندارند - الرحيم، ٢٠١٣ - . براي ارزيابي و شناسايي تله هاي چينه اي يكي از پازامترهاي مهم شناسايي و مطالعه زمين شناسي منطقه مي باشد - جرارد، ٢٠٠٩ - .
براي شناسايي تله هاي چينه اي و تعريف خصوصيات مخزن جهت تخمين و ارزيابي تخلخل در مخازن هيدروكربوري نياز به تلفيق نشانگرهاي لرزه اي سه بعدي، داده هاي زمين شناسي و پتروفيزيكي مي باشد - سوله و همكاران، ٢٠١٣ - . ابزار اكتشافات مدرن از قبيل داده هاي لرزه اي ٣بعدي به طور كلي تصاويري نسبتاً خوب از چينه شناسي فراهم ميكند - اوييم و آيزبهاوخاي، ٢٠١٥ - .نشانگرهاي لرزه اي معياري براي داده هاي لرزه اي مي باشند كه براي تجسم بهتر و تعيين كمين هاي تفسير به ما كمك ميكند.
همچنين براي بهبود دقت و صحت تفسير در پيش بيني اكتشافات نفت و توسعه آن كمك قدرتمندي ميكنند - رائف و همكاران، ٢٠١٥ - . تحليل نشانگرهاي لرزه اي در مطالعات رسوبات محيط هاي رسوبي از مخازن بلقوه براي اكتشاف ميادين نفتي موفق آميز بوده است.در كل نشانگرهاي لرزه اي كه تعريفش نسبت دادن كيفيت به هر معياري مي باشد هدفش ارائه اطلاعات دقيق و جزئي در تفسير پارامترهاي ساختاري,چينه شناسي و ليتولوژي اكتشافات لرزه اي است - ناصر و همكاران،
٢ روش تحقيق
نشانگرهاي لرزه اي ابزار مفيدي براي در تفسير پديده هاي چينه شناسي هستند. استفاده از نشانگرهاي لرزه اي اين امكان را فراهم مي آورد كه پديده هاي زمين شناسي كه به شكل معمول در مقطع لرزه اي قابل مشاهده نيستند را شناسايي كنيم - محبيان و همكاران، ١٣٩٢ - .
٢-١ نشانگر فركانس لحظه اي
مشتق فاز نسبت به زمان مي باشد، مشتق زمان فاز لحظه اي اغلب اشاره به "فاز سريع" دارد. فركانس لحظه اي، نحوه انتشار موج و محيط رسوبگذاري را به يكديگر مربوط مي كند. بنابراين يك نشانگر فيزيكي است و به عنوان يك تفكيك دهندة مؤثر در موارد ذيل كاربرد دارد: نشان دهندة مناطق هيدروكربودار با آنومالي فركانس پايين; اين اثر گاهي توسط ماسه هاي استحكام نيافته كه در خلل و فرجشان حاوي نفت هستند، تشديد مي يابند، بيانگر مناطق داراي درزه و شكاف كه با فركانس پايين مشخص مي شوند، بيانگر مناطق بازتابي نامنظم، بدليل پراكندگي بيش از حد فركانس، بيانگر ضخامت طبقات، فركانس بالا نشان دهندة سطوح تماس قوي و يا طبقات نازك شيلي و فركانس پايين نشان دهندة طبقات غني از ماسه است، مخزن گاز و تنف معمولاً سبب ميرايي محتويات فركانس بالا مي شوند، براي تعيين سطح تماس آب-نفت و يا گاز-نفت به كار مي رود، براي تطابق عمودي از عرض گسل به كار مي رود غالباًو جهت ارزيابي ختم شدگي لرزه اي به كار مي رود - خامسي، ١٣٩٢ - .
٢-٢ نشانگر فاز لحظه اي
نشانگر فاز لحظه اي به طور معمول براي پيدا كردن ادامه رخدادهاي ضعيف و شيب دار و همچنين جهت تشخيص گسل هاي كوچك و ارتقاء رخدادهاي داخل مخزني به كار برده مي شود. اطلاعات فاز مستقل از دامنه هاي نگاشت مي باشند و مرتبط با فاز پيشروندة جبهة موج لرزه اي هستند. به دليل اينكه بيشتر اوقات، جبهة موج بصورت خطي با فاز ثابت نشان داده مي شود.
نشانگر فاز نيز يك نشانگر فيزيكي بوده و بخوبي جهت تشخيص موارد زمين شناسي زير به كار مي روند: بهترين بيانگر پيوستگي جانبي، مرتبط با مؤلفه هاي فازي جبهه موج، كاربرد در محاسبة سرعت فاز، اطلاعات فاز را در بر ندارد، در نتيجه كلية رخدادها را نشان ميدهد، دگرشيبي را تا حدي مشخص مي كند ولي براي تعيين پيوستگي نشانگر مناسب تري است، نشان دهندة مرزهاي سكانسي، ساختار لايه بندي را بصورت جزئي نشان مي دهد - خامسي، ١٣٩٢ -
