بخشی از مقاله
چکیده
استانداردهای حسابداری بر مبنای مفاهیم نظری گزارشگری مالی تدوین گردیده است. مفاهیم نظری مزبور توسط کمیته تدوین استانداردهای حسابداری با هدف تدوین استانداردهای حسابداری هماهنگ، تهیه و به پیوست این مجموعه ارائه شده است. دامنه کاربرد استانداردهای حسابداری، صورتهای مالی با مقاصد عمومی است که به منظور ارائه اطلاعات مفید در مورد وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطافپذیری مالی واحد تجاری جهت تصمیمگیری استفادهکنندگان تهیه میشود. پرسش اساسی که این پژوهش به دنبال پاسخ آن است تعیین مشکلات و چالش های پیش روی پیاده سازی استانداردهای حسابداری دولتی ایران است.
روش تحقیق این پژوهش براساس هدف و با توجه به نوع موضوع، جزء دسته تحقیقات توصیفی- پیمایشی قرار میگیرد. جامعه آماری در این پژوهش، شامل جامعه در دسترس حسابداران رسمی ایران بوده و همچنین، دادهها از طریق پرسشنامه جمعآوری خواهد شد. تعداد نمونه آماری با استفاده از فرمول کوکران بدست میآید. و از روش نمونه گیری تصادفی یا خوشه ای استفاده می-شود. نتایج پژوهش نشان میدهد ارزش منصفانه و رویکرد تعهدی با پیاده سازی استانداردهای حسابداری دولتی ارتباط مثبت و معناداری دارند. همچنین نتایج نشان داد رویکرد نقدی و کمبود نیروی انسانی هیچ ارتباطی با پیاده سازی استانداردهای حسابداری دولتی ندارند.
مقدمه
یکی از بااهمیتترین عوامل مؤثر بر تمایل به یکنواخت سازی، افزایش اهمیت شرکتهای چند ملیتی است. شباهت کلی استانداردهای حسابداری و روشهای مربوط مسلماً ایجاد هماهنگی بین قسمت های تابعه شرکت های چند ملیتی را تسهیل می کند. به طور مشخص، تهیه صورت های مالی تلفیقی در صورت یکنواخت بودن استانداردهای حسابداری در جوامع مختلف و به پیروی از آن در بخش های مختلف شرکت های چند ملیتی به مراتب آسانتر خواهد بود. به موازات افزایش تعداد و اهمیت شرکت های چند ملیتی، در حرفه حسابرسی نیز به موضوع بینالمللی شدن توجه بیشتری مبذول شده است - شباهنگ، . - 1382
پذیرش استانداردهای بینالمللی موافقان و مخالفانی دارد. موافقان با اشاره به مزایای پذیرش این استانداردها از قبیل کاهش هزینه های دستیابی به اطلاعات، کاهش عدم تقارن اطلاعاتی، جذب سرمایه گذاری خارجی، کاهش ریسک کشور و امکان انتقال سرمایه در سطح بین المللی دیدگاه خود را توجیه می کنند. از سوی دیگر، مخالفان تفاوتهای فرهنگی و اقتصادی و نیازهای متفاوت استفاده کنندگان را مد نظر دارند. با این حال، امروزه با توسعه شرکتهای بزرگ و چند ملیتی، وجود استانداردهایی در سطح بین المللی ناگزیر است - هیل و لوییز ،. - 2009
به اعتقاد یونوسا - 2014 - پذیرش استانداردهای بین المللی حسابداری بخش عمومی ممکن است تقلب و فساد در دستگاه های دولتی را کاهش دهد. با این حال، پذیرش استانداردهای بین المللی حسابداری بخش عمومی و لاز م الاجرا کردن آن به آسانی میسر نیست و کشورها باید پیش از پذیرش استانداردهای بین المللی حسابداری بخش عمومی، هزینه و منفعت ناشی از پیاد هسازی آن را ارزیابی کنند. تقریباً تمامی استانداردهای مصوب هیئت تدوین استانداردهای بین المللی حسابداری بخش عمومی به جز یک مورد براساس رویکرد تعهدی است.
از اینرو قبل از به کارگیری استانداردهای بین المللی حسابداری بخش عمومی باید رویکرد تعهدی جایگزین رویکرد نقدی شود که در بسیاری از کشورهای در حال توسعه از سالیان طولانی کاربرد دارد. با این حال، کشورهای یاد شده در پیاده سازی رویکرد تعهدی در نظام حسابداری بخش عمومی خود با مشکلات زیادی از جمله نبود زیرساختهای سخت افزاری و نرم افزارهای مورد نیاز و همچنین کمبود متخصصان مالی و حسابداری رو به رو هستند که همه این عوامل به تنهایی یا در کنار هم، پیاده سازی استانداردهای بین المللی حسابداری بخش عمومی را با چالش بزرگی رو به رو کرده است - یونوسا،. - 2014
برخی از صاحبنظران معتقدند که پیاده سازی استانداردهای بین المللی حسابداری بخش عمومی در کشورهای مختلف، بخشی از اصلاحات گسترده در نظام حسابداری بخش عمومی محسوب می شود. به همین دلیل در ادامه به صورت مختصر اصلاحات در نظام حسابداری بخش عمومی مورد ارزیابی قرار گرفته و در نهایت پذیرش استانداردهای بین المللی حسابداری بخش عمومی در کشورهای در حال توسعه و به خصوص کشورهای آسیایی و چالشهای پیاده سازی آن، مورد بررسی واقع شده است - بال وهمکاران،. - 2012
در تغییر تدریجی سیستم حسابداری فعلی به سمت نظام حسابداری تعهدی متکی به مجموعه ای از استانداردها ضرورت تعریف یک دوره گذار احساس می گردد. تجربه بسیاری از کشورها، تغییر تدریجی در نظام حسابداری بخش عمومی را تأیید می نماید. کشورهای بسیاری رویکرد تدریجی استقرار نظام حسابداری تعهدی - در برابر رویکرد تغییر ناگهانی - را پذیرفته اند.
از مزایای این رویکرد می توان به امکان شناسایی اقلام تعهدی در زمان کافی، شناسایی و بررسی موانع اجرایی و حفظ نظام موجود - نقدی - همزمان با اجرای نظام تعهدی اشاره نمود - باباجانی، . - 1386 از آنجا که شناخت مشکلات و چالش های پیش روی اجرای استانداردهای حسابداری دولتی ایران ضرورتی مهم در جهت اجرای این استانداردها در تمامی بخش های اقتصادی کشور بوده و به دقت و امنیت عملیات مالی کمک می کند؛ این تحقیق بر آن است که با بررسی مشکلات پیاده سازی استانداردهای حسابداری دولتی ایران، نظرات تهیه کنندگان صورت های مالی در بخش عمومی درباره چالش های پیش روی پیاده سازی این استانداردها را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد.
فرضیات پژوهش
باتوجه به ادبیات نظری و پیشینیه پژوهش فرضیات پژوهش بشرح زیر تدوین میگردد:
1. استفاده از ارزش منصفانه با پیاده سازی استانداردهای حسابداری دولتی رابطه معنی دار دارد.
2. استفاده از رویکرد نقدی با پیاده سازی استانداردهای حسابداری دولتی رابطه معنی دار دارد.
3. کمبود نیروی انسانی با پیاده سازی استانداردهای حسابداری دولتی رابطه معنی دار دارد.
4. استفاده از رویکرد تعهدی با پیاده سازی استانداردهای حسابداری دولتی رابطه معنی دار دارد.
روش شناسی پژوهش
برای انجام این تحقیق پرسشنامه ای توسط محقق مشتمل بر سؤالات و با مراجعه به منابع کتابخانه ای، خبرگان فن حسابداری و اساتید دانشگاه به نحوی طراحی می گردد که بتواند ارتباط لازم بین محقق و پاسخ دهندگان را در راستای بررسی مورد نظر برقرار سازد. مبنای پاسخگویی به سؤالات مطرح شده در پرسشنامه بر مبنای مقیاس لیکرت - خیلی کم، کم، متوسط، زیاد، خیلی زیاد - است.
قلمرو مکانی تحقیق شامل جامعه حسابداران رسمی ایران در بازه زمانی سال 1395 می باشد. پرسشنامه برای تولید داده های اولیه از تحقیق طراحی شد و علاوه بر این، مصاحبه نیز برای به دست آوردن پرسش های قابل استفاده در پرسشنامه و بررسی کیفیت پرسشنامه به کار می رود. برای بررسی روشهای آمار استنباطی در مقیاس لیکرت، باید از روشهای آمار ناپارامتریک استفاده کرد. بدین منظور تحلیل های مربوطه به کمک نرم افزار SPSS نسخه 20 انجام شده و نمودارها و جدول های مربوطه به کمک نرم افزار Excel رسم می گردد.
متغیرهای پژوهش
الف - متغیرهای مستقل
-1 ارزش منصفانه ارزش منصفانه، یک روش گزارشگری مالی است که به شرکتها اجازه میدهد داراییها و بدهیها را بر مبنای برآورد قیمتهایی گزارش کنند که در صورت فروش دارایی دریافت یا در صورت تصفیهی بدهی پرداخت خواهند کرد. به موجب حسابداری ارزش منصفانه، شرکتها زیانهای ناشی از کاهش ارزش دارایی یا افزایش بدهیهای خود را گزارش میکنند - لواکس و لیوز، - 2009
-2 رویکرد نقدی حسابداری نقدی، روش حسابداری است که اساس آن بر دریافت و پرداخت وجه نقد استوار است.
