بخشی از مقاله
چکیده
در زمینهای بایر و نیمه بایر منحنی های بازتاب طیفی سنگها و کانی ها میتوانند به طور مستقیم برای یافتن ترکیب سنگهای منطقهی مورد نظر به کار روند. تصاویرسنجنده Hyperion بدلیل دارا بودن 242 باند و قدرت تفکیک طیفی در حد نانومتر و تفکیک مکانی 30 متر نتایجی دقیقی را نتیجه می دهد. مدل شبکه عصبی مصنوعی میتواند به عنوان روش غیر پارامتریک برای طبقه بندی بکار رود، از سطوح محاسباتی و الگوریتمهای برآورد کننده هیستوگرام در مرزهای تصمیم گیری را نه تنها با نقش های تعریف شده برای امضاهای طیفی آموزشی، بلکه با رویکردی تکراری برای کاهش و به حداقل رسانیدن معیار خطا و برچسب دهی از دادههای آموزشی استفاده می کند که تفاوتهای معنی داری با دیگر روشها دارد. که استفاده از این روش منجر به شناسایی پدیدههای موجود با دقتی بالا شد.
-1 مقدمه
بشر از سالیان دور پیوسته برای ادامه حیات و بهبود کیفیت زندگی خود به زمین و مواد تشکیل دهنده آن متکی بوده است. بنابراین کانی های موجود در پوسته زمین به نسبت اهمیت همیشه موردتوجه انسان بوده است عملیات اکتشاف مواد معدنی در اکثر موارد پرهزینه و زمان بر بوده و دارای مشکلات فراوان میباشد. یکی از مزایای بسیار مهم داده های ماهواره های رقومی پردازش شده، امکان ذخیره سازی آن به عنوان یک لایه اطلاعاتی در سیستم اطلاعات جغرافیایی و تلفیق آن با سایر لایه های اطلاعاتی برای مدل سازی و تهیه نقشه پتانسیل معدنی است.
سطح زمین بر اساس جنس خود شامل سنگ، خاک، آب ، عوارض ساخته دست بشر و یا پوشش گیاهی طول موجهای خاصی را جذب می کنند و طول موجهای دیگر منعکس می شوند و از طیف های جذبی و انعکاسی کانی ها و سنگ ها در اکتشاف کانسارها و زمین شناسی، به کار می رود و از آنجائیکه سنگها از کانی های متفاوتی تشکیل شده اند و خاصیت جذب و انعکاس کانی ها با یکدیگر متفاوت است، بنابراین با پردازش داده های ماهواره می توان سنگها و برخی از کانی های آنها را تشخیص داد.[2]
در زمین های بایر و نیمه بایر منحنی های بازتاب طیفی سنگها و کانی ها میتوانند به طور مستقیم برای یافتن ترکیب سنگ های منطقه ی مورد نظر به کار روند. کانیهای تشکیل دهنده ی سنگها دارای منحنی های بازتاب طیفی یکتا می باشند. وجود ویژگیهای جذبی در این منحنی ها بیانگر حضور انواع خاص از کانی ها است. بیشتر سنجنده هایی که در حیطه های مرئی و فروسرخ فعالند، تصاویر چند طیفی یا چند باندی، اخذ میکنند که در واقع مجموعه تصاویری است که به طور جداگانه در باندهای طیفی گسسته ثبت می شوند.
واژه توان تفکیک طیفی، اشاره به پهنای این باندهای طیفی دارد، وضعیت طیف، پهنا وتعداد باندهای طیفی، نشانه های منحصر به فرد - گونه های گیاهان،محصولات یا نوع سنگ ها - را از دیگر تشخیص داد آن حد را تعیین می کند. به کارگیری تصویربرداری چند طیفی، قدرت تمایز بالاتری نسبت به هر یک از تصاویر تک باندی موجود، فراهم میآورد.
تفاوت بین طیف های بازتاب گونههای مختلف سنگها می تواند بسیار اندک باشد و به همین دلیل گونه های مختلف سنگ ها در صورتی از یکدیگر قابل تفکیک اند، که وسیله ی ثبت کننده، قابلیت ثبت بازتاب طیفی نشانه را در باند موجی باریک، داشته باشد. یک دستگاه پهن باند خیلی ساده از این تفاوتها میگذرد و میانگین آنها را ارائه میدهد.[4]
تصاویرسنجنده Hyperion بدلیل دارا بودن 242 باند و قدرت تفکیک طیفی در حد نانومتر و تفکیک مکانی 30 متر، در مقایسه با دیگر تصاویر ماهواره ای مانند TM1, ETM+2, ASTER3 که بیشتر در کاربردهای زمین شناسی و اکتشافات معدنی مورد استفاده قرار گرفته اند و هرکدام به ترتیب دارای 14، 8، 7 باند می باشند و دارای قدرت طیفی در حد میکرومتر هستند، نتایجی دقیق تر را نتیجه میدهد.
سنجنده هایپریون دارای مداری خورشید آهنگ با ارتفاع 705 کیلومتر و انحراف مداری 98.2 درجه و هر دوره مداری آن 98.9 دقیقه است و زمان عبور از مدار استوا 1 دقیقه بعد از ماهواره لندست-7 و سرعت این سنجنده در نقطه نادیر 6.74 کیلومترثانیه است، روش تصویر برداری از سطح زمین بصورت پوشبرومُ بوده و هر قاب تصویر آن دارای عرض 7.56 کیلومتر - عمود بر جهت برداشت - و طول 185 کیلومتر - موازی جهت برداشت - و اندازه معادل پیکسل های آن بر روی زمین 30 متر در 30 متر بوده و از هر پیکسل پوششی طیفی 400-2500 نانومتری تهیه می کند. روش شبکه عصبی همانند سیستم عصبی انسان که اطلاعات گرافیکی را توصیف مینماید عمل میکند و با توجه به اینکه یک مدل خطی ریاضی است و هیچ گونه پیش فرضی در مورد توزیع دادهها ندارد دارای دقت بالایی است.
-2 مواد و روشها منطقه مورد مطالعه
محدوده مطالعاتی در استان فارس قرار داشته و بخشی از چهار گوش نقشه 1/100000 کلستان محسوب میشود. محدوده مطالعاتی با مختصات 52 23 تا 52 25 طول شرقی و 29 33 تا 29 46عرض شمالی در غرب شهر شیراز قرار دارد. - تصویر 2 موقعیت منطقه مورد مطالعه را نشان میدهد - .
