بخشی از مقاله
چکیده
اجزای غیرسازهای از اجزای اصلی ساختمانها در پروژهها محسوب میشوند، زیرا در حد قابل توجهی از هزینههای ساختمانی را شامل میشوند و هم زمان زیادی از اجرای پروژه را به خود اختصاص میدهند. گستردگی و تنوع در انتخاب دیوار و سقف کاذب از اجزای غیرسازهای ساختمان همیشه از مشکلات تصمیم گیران پروژه بوده است بنابراین در این پژوهش به ارزیابی و اولویتبندی معیارهای مهم در انتخاب اجزای غیرسازهای شامل دیوار و سقف کاذب اقدام شده است.
بدین جهت با جمع آوری اطلاعات کتابخانهای و میدانی و مصاحبه با کارشناسان، 50 معیار مهم که در انتخاب سیستم دیوار و سقف کاذب نقش داشتهاند انتخاب شده است، سپس با پرسشنامه لیکرت و نظرخواهی از 109 کارشناس و استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون فریدمن به بررسی و تحلیل نتایج اقدام گردید و در پایان معیارهای رضایت بهرهبردار، زمان، هزینه حائز بالاترین رتبه جهت دیوار و سقف کاذب و معیار سهولت حمل مصالح در طبقات در انتخاب دیوار و معیار نصب درب و پنجره در انتخاب سقف کاذب بعنوان کمترین رتبه در بین 50 معیار اولیه انتخاب شدند.
- 1 مقدمه
ایران بعنوان یکی از کشورهای بزرگ خاورمیانه از پرکارترین عرصههای فعالیت صنعت ساختمان به شمار میرود. تغییرات گسترده در بافتهای فرسوده و همچنین ساخت مجموعههای مسکونی، تجاری و اداری از اصلیترین نمونههای این فعالیتها به حساب میآیند. در ساخت و ساز یک ساختمان مسکونی، تجاری یا اداری و ... سازندگان با انواع گزینههای اجزای سازه ای و غیرسازهای ساختمان روبرو میباشند. و با توجه به تنوع گزینه های موجود در بازار، در نظر گرفتن تمامی معیارهای مؤثر اقتصادی، فنی و اجرایی، اهمیت بالایی خواهد یافت.
به همین جهت فرآیند انتخاب و مقایسهی گزینهها نیازمند تدوین و توسعه معیارهایی است که با روش صحیح انتخاب شده و مورد وزندهی قرار گیرند. به عبارتی، قابلیت تعمیم و اعتبار هر انتخاب شدیداً به معیارها و نحوه گزینش و کاربرد آنها وابسته است. در نظر گرفتن بخشی از جنبههای برجسته و نادیده گرفتن سایر جنبههای مؤثر در فرآیند انتخاب، ممکن است ارزش کلی داوری را به چالش بکشد.
گستره اجزای غیرسازه ای ساختمانها بسیار زیاد است. از انواع المانهای معماری شامل دیوار، تیغههای جداکننده، سقف کاذب، نما، درب و پنجرهها گرفته تا تأسیسات مکانیکی و برقی و ... اجزای غیرسازهای محسوب میشوند. باتوجه به اینکه دیوار و سقف کاذب از اجزاء و عناصر بسیار مهم غیرسازهای در ساختمان میباشند لذا انتخاب سیستم دیوار و سقف کاذب تأثیر قابل توجهی در صرفهجویی مصرف انرژی، سرعت اجرای پروژه، کاهش هزینه تمام شده سازه دارد لذا پارامترها و عوامل زیادی باید برای انتخاب دیوار و سقف کاذب مناسب مدنظر قرار گیرد.
هدف تحقیق حاضر بررسی و رتبه بندی معیارها و عوامل تأثیرگذار بر انتخاب اجزای غیرسازهای ساختمان شامل دیوار و سقف کاذب میباشد.
-2 روش تحقیق
تحقیق حاضر بطور کلی از دو مرحله شامل مرحله اول مطالعات کتابخانهای و میدانی و مصاحبه با کارشناسان و متخصصان مربوطه در حوزه تحقیق، مرحله دوم به جهت بررسی و انتخاب معیارهای موثر در انتخاب اجزای غیرسازه ای ساختمان از تهیه و توزیع پرسشنامه استفاده گردید.
پس از انجام مطالعات کتابخانهای و میدانی و استفاده از کتب، مقالات و نشریات مرتبط با موضوع تحقیق و همچنین مصاحبه با متخصصان و کارشناسان، پرسشنامهای متشکل از 50 معیار تهیه و جهت تعیین اهمیت عوامل و معیارهای تأثیرگذار بر انتخاب اجزای غیرسازهای ساختمان بصورت دو پرسشنامه مجزا جهت دیوار و سقف کاذب تهیه و تنظیم شد. پرسشنامه تحقیق از سه بخش تشکیل شده است. بخش اول سوالات جمعیت شناختی، بخش دوم سنجش میزان دانش پاسخدهندگان نسبت به اجزای غیرسازهای و بخش سوم و اصلی پرسشنامه سوالات درباره میزان اهمیت هر کدام از عوامل موثر در انتخاب اجزای غیرسازهای.
پرسشنامه طراحی شده براساس جدول مقیاس لیکرت 5 درجه برای بیان میزان اهمیت می باشد. و پس از ارسال به بخشهای مختلف، 109 پرسشنامه تکمیل و دریافت گردید. پس از جمعآوری پاسخ های 109 پرسشنامه و ورود اطلاعات در نرم افزار اکسل تحلیل آماری معیارهای مربوطه در نرم افزار SPSS انجام شد. در این تحلیل جهت مقایسه میانگین امتیازات کسب شده و رتبهبندی عوامل مورد بررسی، با استفاده از آزمون فریدمن به بررسی رتبهبندی معیارها پرداخته شد.
-1-2 جامعه آماری
تعیین اندازه نمونه اهمیت فراوانی در قابلیت تعمیم نتایج آزمون به جامعه دارد. در این تحقیق جهت تعیین اندازه نمونه از جدول مورگان و دیگران استفاده شده است، که در آن تعداد نمونه با توجه به تعداد اعضای جامعه آماری مشخص میشود.[1] باتوجه به تعداد جامعه آماری تحقیق حاضر که کارشناسان و متخصصان مدیریت مهندسی و ساختمان شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب که مرتبط با موضوع تحقیق فعالیت مینمایند و حدود 150 نفر می باشند، براساس جدول مورگان تعداد نمونه آماری 108 نفر میباشد.
-2-2 گزینههای مورد بررسی
پس از انجام مطالعات کتابخانهای و مصاحبه با کارشناسان مرتبط با موضوع تحقیق، جهت ارزیابی و اولویت بندی انتخاب اجزای غیرسازهای ساختمان 6 گزینه از انواع رایج و پرکاربرد دیوار ساختمان و 5 گزینه از انواع رایج سقف کاذب جهت تحقیق حاضر به شرح ذیل انتخاب گردید.[2] انواع دیوار مورد بررسی: آجرفشاری، بلوک سفالی، بلوک لیکا، بلوک بتن هوادار اتوکلاو شده - بتن گازی - یا هبلکس، سیستم ساخت و ساز خشک - درای وال - ، صفحات ساندویچی پانلهای سه بعدی.
انواع سقف کاذب مورد بررسی: رابیتس، گچ برگ - کناف - ، تایل 60×60، دامپا، گریلیوم.
3 -آزمون فریدمن
از آزمون فریدمن زمانی استفاده می شود که بخواهیم فرضیهی مربوط به مساوی بودن اندازههای یک متغیر را در بیش از دو نمونه وابسته آزمون کنیم. آزمون فریدمن یک آزمون ناپارامتری، معادل آنالیز واریانس با اندازههای تکراری - درون گروهی است - که از آن برای مقایسه میانگین رتبه ها در بین k متغیر - گروه - استفاده میکنیم.
تفاوت آنالیز واریانس با اندازههای تکراری - درون گروهی - با آزمون فریدمن در این است که در آنالیز واریانس شما از هر نمونه یک متغیر را به صورت تکراری در حالات مختلف اندازهگیری میگیرید. در صورتی که در آزمون فریدمن هر یک از نمونهها امتیازی را به چند گروه اختصاص میدهند. در هر دوی این آزمونها متغیرها، توسط نمونهها مقدار گرفتهاند ولی نکته مورد اختلاف این است که در آنالیز واریانس، در یک نمونه اندازهها تکراری هستند ولی در آزمون فریدمن اندازهها، امتیازات داده شده توسط یک نمونه است. در آزمون فریدمن فرض H0 مبتنی بر یکسان بودن میانگین رتبهها در بین گروههاست. رد شدن فرض صفر به این معنی است که در بین گروهها حداقل دو گروه با هم اختلاف معناداری دارند. در تحقیق حاضر نیز با استفاده از آزمون فریدمن بررسی خواهیم کرد که آیا میزان اهمیت معیارهای 50گانه مورد بررسی به یک اندازه است یا خیر.
4 -نتایج آزمون فریدمن
همانطور که توضیح داده شد پس از بررسی 109 پرسشنامه دریافتی که توسط کارشناسان و متخصصان مدیریت مهندسی و ساختمان مناطق نفتخیز جنوب تکمیل گردید، تجزیه و تحلیل دادهها توسط نرم افزار آماری SPSS و آزمون فریدمن انجام گردید. به جهت بررسی معیارهای 50گانه دیوار با آزمون فریدمن فرضیههای زیر تدوین میگردند:
:H0 میانگین اهمیت معیارهای 50گانه دیوار یکسان است.
:H1 میانگین اهمیت معیارهای 50گانه دیوار حداقل در 2 مورد از معیارها، یکسان نیست.
جدول شماره 2 نتایج آزمون فریدمن جهت ارزیابی معیارهای دیوار