بخشی از مقاله
چکیده
رفتار تسهیم دانش دانش یکی از مهمترین ابعاد مدیریت دانش می باشد که می تواند سازمان را در کسب مزیت رقابتی یاري رساند.به همین دلیل مطالعه حاضر با هدف شناسایی و رتبه بندي شناسایی و رتبه بندي عوامل موثر بر رفتار تسهیم دانش با استفاده از رویکرد تحلیل سلسله مراتبی در سازمانهاي دولتی ایران انجام گرفت.جامعه آماري این مطالعه را کلیه کارکنان سازمانهاي دولتی ایران تشکیل می دهند.
براي سنجش متغیرها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید که روایی صوري و محتوایی آنها به تایید متخصصین رسید و پایایی آنها به ترتیب براي فرهنگ سازمانی ، انگیزش کارکنان،رهبري و تکنولوژي ارتباطات با ضریب آلفاي کرونباخ0/85 ،0/77 ، 0/96 و 0/82 محاسبه شد.در نهایت نتایج فرایند تحلیل سلسله مراتبی نشان دادند که اعتماد بین فردي بیشترین اهمیت را بر تسهیم دانش و شهرت کمترین اهمیت را دارد.
-1 مقدمه
دانش و قابلیت هاي سازمانی اشکالی از دارایی هاي استراتژیک هستند که اهداف بلند مدت سازمان را از حیث رقابتی واقتضائات محیطی ارتقاء داده و در محیط هاي پویا کاربرد استراتژیک دارند .[1] مدیریت دانش به تلاش هایی اشاره دارد که به طور سیستماتیک براي یافتن، ساماندهی،قابل دسترس نمودن سرمایه هاي نامشهود سازمان، تقویت فرهنگ یادگیري مستمر و تسهیم دانش در سازمان صورت می گیرد. [2 ] بسیاري از سازمان ها با تمرکز بر مدیریت دانش وسرمایه گذاري گسترده در زمینه فن آوري اطلاعات به دنبال دسترسی به مزایاي حاصل ازمدیریت دانش هستند
.[3]نکته قابل توجه دیگر این است که امروزه دانش به عنوان یک دارایی ارزشمند و یک منبع و سرمایه راهبردي در سازمان مطرح است و ارائه خدمات با کیفیت و اقتصادي، بدون بهره گیري و مدیریت این منبع ارزشمند، کاري دشوار و اغلب غیر ممکن است.مدیریت دانش توسط شرکتها و سازمانها، براي اینکه آنها دانش خود را به طریقی اثر بخش تر مدیریت کنند- با کارهایی شامل فهرست بندي دانش مفید، ذخیره سازي دانش به روشی مناسب و یافتن دانش در پایگاه دانشی موجود- به کار گرفته می شود[4] .
سرمایه هاي طبیعی، فیزیکی و انسانی زمانی به ثروت تبدیل می شوند که با دانش آمیخته و عجین شده باشند [5] مدیریت دانش با ایجاد و توسعه دارا یی هاي دانشی یک سازمان با نگرش فرا رفتن ازاهداف سازمان مرتبط است و مستلزم تمام فعالیت هایی است که با شناسایی ، تشریک وایجاد دانش مرتبط هستند . این کار نیازمند سیاست هایی جهت ایجاد و نگهداري منابع دانش ،پرورش و تسهیل دانش و یادگیري سازمانی است [6] ، در این خصوص سازمانهایی موفق هستند که دانش را به عنوان یک دارایی می نگرند و ارزشها و هنجارهاي سازمانی که موجب حمایت از ایجاد و تشریک دانش می شود را توسعه میدهند.
مدیریت دا نش به خلق، اشتراك گذاري و نفوذ دادن دانش در فکر، ذهن و تخیل افراد می پردازد و تلاش می کند تا دانش هاي پراکنده شده در افراد سازمان را به گونه اي جمع آوري و مدیریت کند تا به خلق دانشی جدید منجر شود[7] .عوامل متعددي وجود دارند که باید در تسهیم دانش مورد توجه قرار گیرند. این موارد در مطالعات مختلف به صورت هاي گوناگون بیان شده است. [8 ]
در یک دسته بندي به سه بخش عوامل سازمانی، فردي و عوامل مربوط به سطح دانش تقسیم شده اند. به صورت جداگانه عوامل سازمانی مانند: فرهنگ، قدرت، تکنولوژي، ظرفیت سازمانی، جو سازمانی و ساختار اجتماعی و عوامل در سطح فردي از قبیل: انگیزش، اعتماد، سرمایه اجتماعی، خودباوري و نتایج مورد انتظار می باشند. و بالاخره اینکه عوامل مربوط به سطح دانش عبارتند از خصوصیاتی از دانش که می تواند بر پیامدهاي ناشی از اشتراك دانش تاپیر گذار باشد. [9 ]
در مطالعه اي که بوسیله فن لین1 و همکارانش [10] انجام شد به بررسی و رتبه بندي عوامل موثر بر تسهسم دانش پرداخته شده است. در این بررسی عوامل موثر به چهار عامل فرهنگ سازمانی، انگیزه هاي شخصی، رهبري و تکنولوژي اطلاعات تقسیم بندي شده است. در این پژوهش نبز این دسته بندي مورد بررسی قرار می گیرد.تسهیم دانش از آن جهت که سازمان ها را قادر می سازد مهارت ها و مزایاي رقابتی خود را توسعه دهند، ارزش افزوده ایجاد کنند و مزایاي رقابتی خود را حفظ نمایند، براي آنان از اهمیت بالایی برخوردار است .[11]
-1-1 اشتراكگذاري دانش در سازمان
ایجاد دانش شامل فرایند ممتدي که با غلبه کردن بر مرزها و محدودیت هاي که از یادگیري و اطلاعات گذشته گرفته شده و این فرایند به وسیله زمینه ، دیدگاه و دانش جدیدي که از جهان شکل گرفته، صورت می پذیرد .[12]
