بخشی از مقاله
چکیده
تحقیق حاضر به شناسایی عوامل موثر بر رفتار زیست محیطی گردشگران در جزیره قشم پرداخت. این تحقیق با استفاده از روش توصیفی - پیمایشی و توزیع پرسشنامه بین کارشناسان و مدیران گردشگري به جمع آوري اطلاعات پرداخت و سپس با انجام تحلیل عاملی اکتشافی بر روي داده هاي حاصل عوامل موثر بر رفتار زیست محیطی گردشگران جزیره قشم را شناسایی نمود. و در نهایت با استفاده از آزمون T-Test به تجزیه و تحلیل آن ها پرداخت.
نتایج نشان داد، تمام عوامل - نگرش زیست محیطی، دانش زیست محیطی، امکانات زیست محیطی، ارزش هاي زیست محیطی و رفتارهاي حامی محیط زیست - بر رفتار گردشگران قشم به لحاظ زیست محیطی موثراند. و توجه کافی به این عوامل و سرمایه گذاري در این زمینه از سوي کارشناسان و دست اندرکاران حوزه گردشگري قشم باعث بهبود و ارتقاء رفتار زیست محیطی گردشگران و رونق و توسعه روز افزون گردشگري پایدار در این جزیره خواهد شد.
-1 مقدمه
بطور کلی گردشگري و محیط زیست به طور متقابل به یکدیگر وابستهاند از یک طرف محیط زیست فیزیکی - طبیعی و دستساز انسانی - بسیاري از جاذبهها و منابع طبیعی گردشگري را فراهم میسازد و از طرف دیگر توسعهي گردشگري میتواند آثار مثبت و منفی بر محیط زیست داشته باشد - مهدوي، - 1383 مقصود از محیط زیست، زمین، هوا، آب، گیاهان، حیاتوحش و ساختههاي دستساز بشر است.
محیط زیست مناطق و نواحی مختلف، از زمان هاي گذشته همواره مورد استفاده شهرنشینان و دیگر گردشگران جهت تفریح و برآورد ساختن سایر انگیزههاي آنان میشود - پارساپور و همکاران، . - 1391 تا اواخر دهه 1970، گردشگري به عنوان فعالیتی طلایی و بدون دود - آلودگی - معرفی و همواره برپیامدهاي مطلوب و منافع آن بویژه منافع اقتصادي تاکید می شد از دهه 1980 یافتهها و گزارشهاي تحقیقی متعدد، پیامدهاي زیست محیطی، اجتماعی و فرهنگی نامطلوب گردشگري را مورد تایید قرار دادند.
- قدمی و همکاران، - 1391 به هر حال گسترش و توسعهي گردشگري در نواحی محیطهاي طبیعی، خواهناخواه اثرات پیامدهایی بر محیط زیست بجاي خواهد گذاشت و میتواند مشکلات و مسائل زیادي را براي مردم آن نواحی یعنی تخریب جنگلها و پوشش گیاهی، سواحل دریا، تراکم و ازدیاد زبالهها، ایجاد سروصدا یا از بین بردن مزارع و باغات به بار آورد یا بالعکس میتواند تأثیرات مثبتی همچون حفاظت از محیط زیست، حفاظت از اماکن باستانی و تاریخی و احیاء مجدد آنها و محوطهسازي و ایجاد امکانات و خدمات زیربنایی و روبنایی و... داشته باشد.
از این رو توسعه و مدیریت گردشگري به گونهاي که با محیط سازگار باشد و به افت کیفیت آن نیانجامد، عامل اساسی در دستیابی به توسعهي پایدار به حساب میآید. بنابراین به منظور برنامهریزي گردشگري به لحاظ زیست محیطی، درك و شناخت تأثیرات گردشگري بر محیط زیست نخستین مسأله واجد اهمیت است - رنجبریان و همکاران، . - 1379 یکی از دلایل بروز مشکلات محیط زیستی، استفاده هاي انسانی در قالب فعالیت هاي طبیعت گردي است. امروزه، رفتار دوستانه با طبیعت به عنوان راهکاري براي گردشگري طبیعت پایدار مورد توجه است - صالحی و همکاران، . - 139
-2 متن یا بدنه اصلی مقالات
گردشگري، نه تنها پدیده اي به سرعت در حال رشد است؛ بلکه از عوامل مؤثّر در توسعه ي نواحی و تأمین کننده ي مزایاي مستقیم و غیرمستقیم بسیاري براي میزبان است. از سوي دیگر، چنین رویکردي موجب نگرانی هایی درباره ي تخریب محیط زیست شده است. در واقع، ارتباط بین محیط زیست و گردشگري بسیار نزدیک است؛ زیرا که از ویژگی هاي بسیار مهم محیط زیست، این است که جاذبه اي براي گردشگران به شمار می آید.
امکانات و زیرساخت هاي گردشگري نیز، به نوبه ي خود، از برخی جنبه ها به محیط زیست برمی گردد و همچنین موجب تأثیراتی بر محیط زیست می شود گردشگري می تواند هم اثرات مثبت و هم منفی از نظر محیط زیستی به همراه داشته باشد که پیشگیري از اثرات منفی، از جمله ضرورت ها براي حفظ منابع محیط زیستی و ح تی فرهنگی، اجتماعی مناطق گردش پذیر است.
- صالحی و همکاران، . - 139 حفاظت از محیط زیست نه تنها به عنوان جزء تفکیک ناپذیر توسعه پایدار بلکه به عنوان ارزش بنیادین مورد نیاز نسل امروز و نسل هاي آتی مورد پذیرش و تاکید قرار گرفته است. - کمالی مهاجر و همکاران، - 1391 در سال هاي اخیر مشکلات محیط زیستی به دلایل و اشکال مختلفی - مانند گرمایش زمین، کاهش تنوع زیستی، کاهش منابع، آلودگی آب و خاك و هوا و ... - بروز کرده اند.
