بخشی از مقاله
مقدمه:
ماکروجلبکها دستهی مهمی از گیاهان پست هستند و در پایه هرم غذایی در دنیای آبزیان قرار دارند. این گروه از گیاهان شامل گروهی از جلبکهای سبز، جلبکهای قرمز و جلبکهای قهوهای میباشند. پراکنش وسیع جغرافیایی دارند و در زیستگاه متنوعی بخصوص بسترهای با جنس سخت رشد میکنند - ریاحی، 1377؛ کیانمهر، . - 1384 جلبکها از دو جنبه اقتصادی و اکولوژیکی دارای اهمیت زیادی میباشند.
از نظر اکولوژیکی، جلبکها در پایه هرم انرژی اکوسیستمهای عظیم دریایی بوده و به عنوان تولید کنندگان اصلی زنجیره غذایی، تثبیت کنندگان ازت و ایجاد اکوسیستمهای خاص و تامین زیستگاه مناسب برای آبزیان دارای نقش حیاتی میباشند. از جنبه اقتصادی این گیاهان در تهیه علوفه، کود و تولید بسیاری از پلی سارکاریدهای با ارزش نظیر آگار، کاراژینان و آلژینها حائز اهمیت بوده و مصارف مستقیم این گیاهان و فیکوکلوییدهای قابل استخراج از آنها روز به روز در حال گسترش می- باشد. همچنین، جلبکها به عنوان منبع غذایی نخستین برای انواع زئوپلانکتونها و لارو آبزیان جایگاه خاصی در صنعت آبزیپروری یافتهاند - . - Volkman et al, 1989 منبع اصلی جلبکها منابع آبی طبیعی است که تحقیقات متنوعی برای شناسایی تنوع جلبک-ها انجام گرفته است.
بررسی تنوع گونهای جلبکهای بومی منطقه و ارزیابی پتانسیل پرورش انبوه، ارزش غذایی و یافتن کاربرد آنها میتواند بنیادیترین تحقیق در آغاز صنعتی سازی پرورش و استفاده از جلبک ها باشد. مطالعه بر روی جلبکها اطلاعات مفیدی درباره وضعیت بومشناختی منطقهی مورد نظر به دست میدهد که در مدیریت سواحل کاربرد فراوانی خواهد داشت. جلبکهای ماکروسکوپی به طور اختصاصی در سواحل صخرهای یا قلوه سنگی یا در مکانهایی از ساحل که بستر مناسبی برای چسبیدن وجود داشته باشد، رشد میکنند
در سالهای اخیر مطالعات محدودی بر فلور جلبکی تالاب ها و دریاچه های آب های شیرین و لب شور ایران انجام گرفته است. از جملهی این مطالعات میتوان به مطالعهی چراغپور - - 1386 در بررسی فیتوپلانکتونهای تالاب گندمان اشاره کرد، که در این مطالعه مجموعاً 95 گونه فیتوپلانکتون متعلق به 54 جنس از 6 شاخه مختلف معرفی شد.
همچنین، این تحقیق نشان داد که تراکم فیتوپلانکتونها در فصلهای مختلف تفاوت معنی داری داشته است. همچنین در منطقه آذربایجان غربی و در راستای شناسایی فلور جلبکی دریاچه ارومیه - اکوسیستم آب شور - نمونه برداری انجام شده در ساحل بندر گلمانخانه، موجب شناسایی 6 جلبک ازCyanophyceae و 4 جلبک از Chlorophyceae و 2 جلبک از Bacillariophyceaeشد
طی پژوهشی نیز سهرابی و همکاران در سال 1384 در سواحل استان بوشهر 82 گونه جلبک دریایی خلیج فارس را شناسایی کردند. در سال 1996، Sohrabipour and Rabii نیز مطالعهای در زمینهی شناسایی جلبکهای سواحل خلیج فارس انجام دادند و 142 گونه را شناسایی کردند.
همچنین در پژوهشی توسط ربیعی و همکاران - - 1384 در بررسی تنوع گونهای جلبکها در رویشگاه جلبک قرمز Gracilaria salicornia در سواحل جزیره قشم، 49 گونه جلبک شناسایی گردید که شامل 25گونه جلبک قرمز، 10گونه جلبک قهوهای، 11گونه جلبک سبز و 3گونه جلبک سبز-آبی میباشند. همچنین در مطالعهی بررسی تغییرات فصلی پراکنش و میزان زیتوده جلبکهای غالب سواحل جزر و مدی استان بوشهر - ساحل شمالی خلیج فارس - توسط دادالهی سهراب و همکاران - - 1391، در مجموع 13گونهی جلبکی شامل 3گونهی سبز، 4گونه قهوهای و 6 گونه قرمز شناسایی و ثبت گردید.
در رودخانه کارون نیز مناطقی با بستر قلوه سنگی و صخره ای که برای رویش جلبکی مناسب است وجود دارد. از آنجایی که جلبکهای ماکروسکوپی نقش مهمی در بوم سامانههای آبی بر عهده دارند و در این بوم سامانهها به عنوان تولیدکنندگان اولیه محسوب میگردند، بنابراین انجام مطالعهای گسترده براساس استانداردهای علمی در زمینهی این زیستمندان ضروری است. لذا هدف از انجام این پژوهش، شناسایی و بررسی گونه های غالب جلبک های موجود در رودخانه کارون میباشد.
منطقه مورد مطالعه:
رودخانه کارون طویلترین و پرآب ترین رود ایران است که بدنه اصلی آن در استان خوزستان قرار دارد. این رودخانه در مختصاتی بین 48درجه و 4دقیقه تا 51درجه و 55دقیقه طول شرقی، و 30درجه و 17 دقیقه تا 32درجه و 4دقیقه عرض شمالی قرار گرفته است. طول رودخانه کارون 950کیلومتر و وسعت حوضه آبریز آن 60000کیلومترمربع میباشد. این رودخانه در مرز ایران و عراق به اروند رود پیوسته و روانه خلیج فارس میگردد. این رودخانه از نظر حجم آبدهی، بزرگترین رودخانه ایران محسوب می-شود
