بخشی از مقاله
چکیده
در اصطلاح، صله رحم - یا پیوند خویشاوندي - محبت و سلوك داشتن با خویشان و نزدیکان است.اسلام تحکیم پیوندهاي خویشاوندي واستحکام روابط خانوادگی را مورد تأکید و توجه قرار داده و صله رحم و رسیدگی به بستگان را به عنوان یک ارزش الهی واجب کردهاست .صله رحم، تنها به رفت و آمد و دیدار نیست، همان گونه که قطع رحم، به ترك آمدوشد نیست.
هدف از صله رحم برقرار کردن ارتباط و پیوند عاطفی با خویشاوندان است. در مقاله حاضر سعی شده تعریفی جامع از صله رحم ارائه شود سپس به شیوه هاي برقراري صله رحم از جمله روش زبانی، عملی، قلبی و مالی اشاره کرد و آنگاه به آثار مثبت دنیایی و آخرتی انجام صله رحم از جمله: طولانی شدن عمر،برخورداري از حمایت خویشاوندان، افزونی ثروت و رفع فقر، دور شدن بلا،آرامش روانی و سلامت بدن، بخشش گناهان، کسب مقام والا و... پرداخته شده است.
مقدمه
در اندیشه دینی ما، حفظ، توسعه و تعمیق روابط فامیلی و ارتباط صمیمانه و حمایتی خویشاوندان از آنچنان اهمیتی برخوردار است که قرآن کریم حفظ پیوندهاى فامیلی را یکی از وظایف و برنامه هاى صاحبان خرد - اولوا الالباب - تلقی کرده و فرموده: ...
تنها خردمندانندکه عبرت میگیرند. همانان که به پیمان خدا وفادارند وعهد ]او[ را نمیشکنند. وآنان که آنچه را خدا به پیوستنش فرمان داده میپیوندند.« - رعد-19/ - 21
پیامبر اسلام - صلی االله علیه وآله - آن را جزء دین دانسته و فرمودند:
به حاضر و غایب امتم و آنانی که از اصلاب مردان و ارحام زنان تا روز قیامت به دنیا می آیند، سفارش می کنم صله رحم کنند، اگرچه به فاصله یک سال راه باشد؛ زیرا صله رحم جزء دین است.
از منظر تفکر دینی نقش صله رحم به گونه اى است که انجام آن سبب سامان دهی و ایجاد سلامت و عافیت و در طریق صحیح قرار گرفتن تمام امور می شود؛ آنجا که امام صادق - علیه السلام - میفرماید:
با هم نیکی کنید و با هم صله کنید تا خدا مرگ شما را پس اندازد و مال شما را بیفزاید و بشما در همه امورتان عافیت دهد.
با توجه به آن چه که ذکر شد تحقیق حاضر در صدد است روش هاي و آثار بسیار مهم این فریضه دینی در زندگی افراد را بررسی کند و معلوم نماید که براي انجام آن چه روشهایی را باید دنبال کرد و چه تأثیراتی نیز در زندگی انسانها می تواند داشته باشد پیش از آن ابتدا تعریفی از صله ارایه می شود .
-1 تعریف لغوي و اصطلاحی صله رحم
راغب اصفهانی درباره صله رحم چنین می گوید: »رَحِمُ المرأة، و امرأة رَحُومٌ تشتکی رحمها. و منها ستعیر الرﱠحِمُ للقرابه، لکونه مخارجین من رحم واحدة؛ رحم در اصل همان رحم زن است و به صورت استعاره براى نزدیکان و خویشاوندان به کار می رود به این جهت که آن ها از یک رحم شکل گرفته اند.
علامه طباطبایی می گوید: »رحم عبارت از آن جهت وحدتی است که به خاطر تولد از یک پدر و مادر و یا یکی از آن دو در بین اشخاص برقرار می شود و در حقیقت باعث اتصال و وحدتی است که در ماده و وجودشان نهفته است.
در حدیثی از امام صادق - علیه السلام - نیز وقتی از حضرتشان درباره تفسیر آیه شریفه "الذین یصلون ما امراالله به" سؤال شد فرمودند: "قرابتک"; یعنی منظور خویشاوندان تو است
از مجموع آنچه ذکر شد معلوم می شود مراد از رحم که صله او مورد تأکید و توصیه دین است، اقوام و خویشاوندان می باشد که در عرف مردم به عنوان نزدیکان و خویشاوندان تلقی می شوند.
