بخشی از مقاله
چکیده
در کشور ما ایران که اقلیم اکثر مناطق، خشک و نیمه خشک می باشد، به دلیل محدودیت منابع آب، استفاده بهینه از این منابع ارزشمند، امری مهم و ضروری می باشد. امروزه، موفقیت اکثر سازمانها در تصمیم گیری و برنامه ریزی، با در دست داشتن اطلاعات صحیح و دسترسی سریع و آسان به آنها، امکان پذیر می باشد. چرا که اساس هر برنامه ریزی، داشتن اطلاعات درست و به هنگام از وضع موجود و پیش بینی نیازهای آینده ی سازمان است. با توجه به پراکندگی منابع آب و موثر بودن فاکتورهای مختلف در تصمیم گیری، مدیریت این منابع ارزشمند و تجدیدناپذیر، بدون استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، امکان پذیر نمی باشد.
در این راستا، استفاده از تکنولوژی GIS Online در مدیریت منابع آب، امری ضروری است. در این تکنولوژی، یک دستگاه رایانه قابل حمل متصل به GPS و نرم افراز طراحی شده در محیط GIS به صورتONLINE با ماهواره ها در ارتباط است و موقعیت لحظه ای کاربر به صورت چشمک زن در صفحه نمایش کامپیوتر و بر روی نقشه های دیجیتالی موجود در سیستم دیده می شود و کارشناس نسبت به انجام عملیات صحرایی - تطبیق کاداستر و مشخص نمودن نام مالکین قطعات ، کشت اتفاق افتاده در قطعه مورد نظر - اقدام نموده و براساس اطلاعات برداشتی و ثبت شده در سیستم، مدیریت بهره برداری در شبکه های آبیاری و زهکشی به صورت بهینه و صحیح انجام پذیرد . لذا تنها در صورت استفاده از این تکنولوژی، تطبیق کاداستر و مشخص نمودن میزان و نوع کشت اتفاق افتاده در هر سال به صورت بهتر ودقیق تر از روش سنتی و با سرعت بیشتری انجام می پذیرد و ضمن صرفه جویی در وقت و هزینه، اطمینان از صحت اطلاعات و بازدیدهای انجام گرفته در تاریخ مقرر، مدیریت منابع آب بویژه توزیع آب در شبکه ها و محاسبه آب بهاء به صورت صحیح انجام خواهد گرفت.
واژه های کلیدی:کاداستر،مدیریت منابع آب، GPS،Arc GIS Online
مقدمه
افزایش روز افزون جمعیت، توسعه ی شهرنشینی، گسترش صنعت و رشد کشاورزی باعث افزایش نیاز بشر به آب بیشتر می شود. در کشور ما ایران که اقلیم اکثر مناطق، خشک، نیمه خشک و بیابانی می باشد، به دلیل محدودیت منابع آب، استفاده بهینه و حفاظت از این منابع ارزشمند و استراتژیک امری مهم و ضروری می باشد. برای مدیریت صحیح منابع آب، داشتن اطلاعات صحیح و قابل اطمینان با دوره های زمانی مناسب، می تواند عامل مهمی در تصمیم گیری ها و سیاست گذاری ها باشد. امروزه موفقیت اکثر سازمانها در تصمیم گیری و برنامه ریزی، با در دست داشتن اطلاعات صحیح و دسترسی سریع و آسان به آنها، امکان پذیر می باشد. با توجه به پراکندگی منابع و نحوه جمع آوری اطلاعات از منابع توسط عوامل مختلف دولتی و بخش خصوصی، استفاده از سیستم gis امری ضروری است. در این راستا، ، برای اولین بار در کشور، اقدام به استفاده از تکنولولوژیgis online در تطبیق نقشه های کاداستر و مشخص نمودن کشت اتفاق افتاده در همان قطعات در شبکه صوفی چای سد علویان نمودیم.
شرح فن آوری
از سیستم جغرافیایی به صورت دفتری استفاده های زیادی شده است اما به صورت صحرایی فقط در موبایلها موقعیت خودمان را در آن مشاهده نموده ایم در سالهای اخیر، GPS های خودرویی نیز، مسیر طی شده را به صورت online و offline ثبت می کنند و با استفاده از GPRS، موقعیت لحظه ای را به مرکز ارسال می کنند و موقعیت لحظه ای خودروها نیز به صورت لحظه ای بر روی نقشه موجود در کامپیوتر مشاهده می شود.ولی در این تحقیق برای اولین بار در کشور نرم افزار جدیدی در محیط GIS تهیه گردید و از قابلیت تکنولوژی GIS Online استفاده گردید .در این تکنولوژی موقعیت لحظه ای خودمان را در روی نقشه های دیجیتالی موجود در سیستم مشاهده نموده و نسبت به کارشناسی صحیح اقدام نمود.یکی از کارایی این سیستم تطبیق نقشه های کاداستر به صورت مکانیزه و همچنین مشخص نمودن کشت اتفاق افتاده در قطعات شبکه می باشد که با مشخص شدن آنها ضمن برآورد دقیق آب مورد نیاز در پایاب شبکه ها،آب بهاء نیز به صورت واقعی محاسبه خواهد گردید.
تجهیزات مورد نیاز
تجهیزات مورد نیاز برای عملیاتی نمودن عبارت بود از :
-1کامپیوترهای قابل حمل GPS -2 های دستی با قدرت مناسب -3 شارژکنها جهت شارژ باطریLaptop ها برای استفاده طولانی مدت از آنهانرمافزارهای استفاده شده برای طراحی سیستم مورد نیاز عبارت بودند از:
بررسی کارآیی سیستم و تکنولوژی در بخش تطبیق کاداستر
برای بررسی کارآیی این سیستم در بخش تطبیق کاداستر به صورت مکانیزه، ابتدا به روش سنتی آن اشاره می شود سپس به نحوه استفاده از این سیستم اشاره خواهد شد. در روش سنتی مثلا در پایاب شبکه صوفی چای برای تدقیق و شناسایی مالکان قطعات کاداستر تهیه شده، از نمایندگان تشکل های آببران و سایر افراد به امور آب شهرستان بناب و مراغه دعوت شدند و روی نقشه های کاغذی مالک قطعات ثبت گردید که این کار زمان بر بود و در شناخت برخی از قطعات افراد دچار مشکل بودند و دارای خطا نیز بود برای بررسی کارایی سیستم در این بخش، نقشه های مربوط به کاداستر شبکه را به فرمت قابل استفاده در سیستم نصب نمودم و به چندین قطعه زیر شبکه مراجعه نمودم و کارایی سیستم را در این بخش تحقیق نمودم هنگام مراجعه به قطعه زیر شبکه صوفی چای و فعال نمودن سیستم و GPS متصل به آن، موقعیت لحظه ای خودم را در روی صفحه نمایش کامپیوتر و قطعه کاداستر مشاهده نمودم و با پرسش از کشاورزان مالک آن قطعه را در سیستم ثبت نمودم و این کار را برای چند قطعه انجام دادم و در صورت ادامه این کار مالک کل قطعات به صورت مکانیزه در سیستم ثبت می گردید و خطاهای ناشی از روش سنتی دیده نمی شد. بنابراین از این قابلیت سیستم در شرکت های آب منطقه ای و سایر ارگانها که با خرید اراضی کار دارند می توانند استفاده نمایند و به صورت مکانیزه نسبت به شناسایی قطعات اراضی اقدام نمایند و در برخی موارد که به روش سنتی برخی از اراضی به صورت مجدد خریداری شده است جلوگیری بعمل آید.
