بخشی از مقاله
چکیده
ایران با شتاب فراوان به سمت صنعتی شدن پیش میرود وبا توجه به منابع عظیم گاز و نفتی در کشور مسلماً صنایع نفت و گاز و پتروشیمی در اولویت های دولت برای توسعه میباشندامّا. باید در نظر داشت که یک توسعه مسؤلانه و پایدار نیاز به بررسی دقت اثرات دراز مدت زیست محیطی دارد. در چند ساله اخیر، معرفی استانداردهای سختگیرانه محیط زیستی در زمینه تصفیه پساب منجر به استفاده از فرآیندهای پیشرفتهتر برای تصفیه پساب شده است. به همین نسبت، این امر موجب پیچیدگی سیستم های طراحی، کنترلی و نظارتی در تصفیهخانههای پساب شده است.
در چنین وضعیتی، گاهی اوقات مهارتهای اپراتور و تخصص حرفهای برای کنترل بهینه فرآیندهای تصفیه و حتی تصمیمگیری برای طراحی فرآیندهای جدید کافی نیست. در چنین وضعیتی سیستمهای خبره میتوانند به عنوان ابزارهای پشتیبان قابل اطمینان به تصمیمگیری اپراتورها کمک کنند. این مقاله نحوه طراحی و پیادهسازی سیستم خبره برای تعیین حالتهای اسیدی در یک تصفیه خانه را نشان میدهد. این سیستم از روش مبتنی بر قواعد برای جمع آوری دادهها و از تکنیک استنتاج زنجیره پیشرو استفاده میکند. نتایج سیستم خبره بوسیله خبرگان تست شد و مورد تأیید آنها بود.
-1مقدمه
فرآیند تصفیه پساب صنعتی بسیار پیچیده و درگیر فرآیندهای متنوع و تعداد مشخصی سیستم کنترلی و نظارتی پیشرفته میشود. از آنجایی که در تصفیهخانههای پساب از فرآیندهای تصفیه پیچیدهتری برای حذف آلایندهها استفاده میشود ممکن است متلاشی یک فرآیند میتواند خطرات جدی برای محیط زیست داشته باشد. بنابراین، فرآیندهای بیولوژیکی و شیمیایی که برای تصفیه پساب استفاده میشود باید با اطمینان و دقت زیادی نظارت و توسط خبرگان و مهندسین شیمی ارزشیابی شود
در سالهای اخیر با تصویب استانداردهای زیست محیطی سختگیرانه در تصفیهخانههای ایران موجب شد تا از فرآیندهای تصفیه و سیستمهای کنترلی پیشرفتهتر و پیچیدهتر نسبت به گذشته استفاده شود. با پیشرفتهتر شدن و پیچیدهتر شدن فرآیندها و سیستمهای کنترلی، مهارتهای اپراتور و تخصص حرفهای برای کنترل بهینه و حتی تصمیمگیری برای طراحی فرآیندهای جدید کافی نبود. بنابراین، برای حل چنین مشکلی سیستم های خبره یا برنامههای کامپیوتری مبتنی بر دانش میتوانند به عنوان ابزارهای پشتیبان قابل اطمینان به تصمیمگیری اپراتورها کمک کنند. این سیستمها قادر هستند با اپراتور در یک زبان قابل فهم ارتباط برقرار کنند و او را در زمینه کاری که میخواهد انجام دهد مشاوره دهند.
استفاده از سیستمهای خبره به دنیای تصفیه فاضلاب/پساب نیز راه یافته است و تحقیقات نشان میدهد سیستمهای خبره را میتوان در سه زمینه طراحی، تشخیص عملیات و کنترل تصفیهخانهها به کار برد. برای مثال در زمینه تشخیص و تصمیمگیری، سیستمهای خبره ، در زمینه کنترل و نظارت تصفیه خانه ها، سیستم های خبره و در زمینه طراحی، سیستم های خبره طراحی شدهاند. این موضوع نشانگر این است سیستمهای خبره میتوانند کمک شایانی به طراحان، مدیران و اپراتورها در زمینه تصفیه پساب ارائه کنند.
هدف از این مقاله ارائه یک سیستم خبره برای تشخیص حالتهای اسیدی در تصفیهخانههای بی هوازی و کمک در اخذ بهترین تصمیم تا بتوان رفتار تصفیهخانه را به حالت عادی برگرداند. در ادامه، ابتدا مطالبی درباره تصفیه پساب ارائه خواهد شد و پس از آن مراحل ساخت سیستم و اجزای آن بیان میگردد و در انتها با یک مثال کاربردی مراحل کار سیستم طراحی شده، تشریح میگردد.
