بخشی از مقاله
چکیده
آموزش از راه دور در جهان پیشینهاي دویست ساله دارد؛ اما استفاده از اینترنت در آموزش الکترونیکی به سال 1980 میلادي برمیگردد، زمانی که برخی از دروس دانشگاهی دانشگاه مجازي امریکا به صورت برخط برگزار شد. در ایران نیز اولین آموزشهاي الکترونیکی رسمی به ارائه دروس برخط در سال 1380 در دانشگاه تهران اختصاص دارد . با توجه به ضرورت شروع این نوع آموزش در حوزة آموزش الکترونیکی زبان فارسی به غیرفارسیزبانان و نبود این نوع منابع آموزشی و کمکآموزشی، نگارندگان طرح حاضر تهیه و تولید محتواي آموزشی الکترونیکی زبان فارسی را وجهه همت خود قرار دادهاند .
در این طرح که با همکاري دانشگاه تربیت مدرس و سرمایهگذاري کانون زبان ایران درحال انجام است، نرمافزار آموزشی تحت وب - سیستم مدیریت یادگیري جحقعض عکصکyک صغکعک؟هغهع ؟غطغطهکع - زبان فارسی براي هفت مقطع شامل پیشمقدماتی، مقدماتی1 و 2، میانی 1 و 2، پیشرفته 1 و 2 در 21 ترم مجزا تولید خواهد شد. محصول نهایی شامل 252 درس الکترونیکی بوده و در هر درس آموزش تلفظ، شنیدن، گفتگو، خواندن، نوشتن، دستور زبان، واژهها، کارکردهاي زبان فارسی و اصطلاحات کاربردي ارائه خواهد شد.
درنهایت تمام درسها در نرمافزار ویژه قرار خواهند گرفت . در این درسها علاوهبر آموزش چهار مهارت زبانی، آموزش خط و الفباي فارسی، آوانگاري تمام درسها، ارائه واژهنامههاي دوزبانه و تکزبانه، ارزشیابی آموزشی و آشنایی فارسیآموزان با فرهنگ ایرانی نیز در ارائه محتواي آموزشی لحاظ شده است. شیوة آموزشی مورد نظر در این پژوهش شیوة ارتباطی و مخاطبان آن بزرگسالان علاقهمند به یادگیري زبان فارسی هستند.
چکیده
بسیاري از رباعیاتی که در آثار چاپی و خطی به خیام نسبت داده شده است از او نیست. بخش عظیمی از اقبال و استقبال داخلی و جهانی به این رباعیات علاوه بر جمال و شکوه ادبی و فلسفی بعضی از این رباعیات معلول عوامل دیگري و بعضاً هیاهو براي هیچ است. بدین منظور نسخه مصحح رشید یاسمی و روزن آلمانی را که بعضی مترجمان عرب از جمله احمد صافی نجفی رباعیات خیام را از روي آن ترجمه کرده است برگزیده و نشان دادهایم که از تعداد351رباعی این مجموعه دقیقاً73 رباعی از دیگر شاعران است. دیگر رباعیات این مجموعه و کل رباعیات منسوب به خیام نیاز به اینگونه راستی آزمایی دارد.
مقدمه:
درست است که بخشی از اقبال و استقبال داخلی و جهانی به رباعیات حکیم عمر خیام نیشابوري معلول جمال و شکوه ادبی و فلسفی رباعیات است اما عوامل دیگري در این زمینه دخیلاند که در این مقاله به بعضی از آنها اشاره کردهایم.
از قرن نوزدهم که فیتز جرالد شاعر، مترجم، شرق شتاس و پژوهشگر انگلیسی حدود بیست سال در سه نوبت بعضی رباعیات منسوب به خیام را ترجمه آزاد کرد، یک نوع شیفتگی، تمایل، هیجان و هیاهو براي خواندن، فهمیدن و ترجمه رباعیات در جهان پیدا شد.
براي این که خوانندگان عزیز این مقاله به کثرت توجه به خیام و آثار او بهویژه رباعیات آگاه شوند کافی است به دو کتاب ارزشمند»سیري در بزرگ ترین کتاب هاي جهان « تالیف حسن شهباز و »کتابشناسی عمر خیام« فاطمه انگورانی و زهرا انگورانی مراجعه کنند.
براي نمونه اشارهکنیم که در کتاب دوم از 2569منبع لاتین نامبرده می شود که به خیام و آثار او ارتباط دارد.در دنیاي عرب نیز جنبشی علمی، فلسفی و ادبی براي ترجمه رباعیات به وجود آمد و شاعران و پژوهشگران و نویسندگان عرب در این رقابت جهانی کوشیدند بر یکدیگر سبقت بگیرند . دکتر یوسف حسین بکار بخشی از این شور و شوق و هیجان را در کتاب »الترجمات العربیه لرباعیات الخیام« از منشوررات دانشگاه قطر، نشان داده است. این کتاب را به فارسی به نام »رباعیات خیام در ضیافت شعرعربی« اینجانب و دکتر علی طاهري ترجمه کردهایم.
درکتاب مذکور آمده که تا سال 1988 میلادي پنجاه و پنج مترجم و شاعر عرب تمام یا بخشی از رباعیات خیام و خیامی و منسوب به او را از روي ترجمه فیتر جرالد، یا متون فارسی به نظم و نثر عربی برگرداند و تحلیل و تفسیر کردهاند و هر یک به نحوي عشق و علاقه و شیفتگی مفرط خود را نسبت به رباعیاتی معطوف کردهاند که در صحت انتساب آنها اختلاف هاي اساسی وجود دارد.
در این مقاله ما براي نشان دادن این که بخشی از این گرایش و شور و اشتیاق غیر واقعی و کاذب است و بعضاً اغراض و امیال خاص در رواج آنها دخالت داشته است،به بررسی یکی از این کتب پرداختهایم تا مشخص شود ردپاي بسیاري از رباعیات منسوب به خیام را میتوانیم در جنگها، تذکرهها و دیوان هاي شاعران دیگر بیابیم و سراینده بسیاري از آنها هنوز نامشخصاند .
احمد صافی نجفی 351رباعی را به نام خیام از نسخه رشید یاسمی و روزن آلمانی به عربی ترجمه کرد و متن فارسی آنها را نیز مقابل ترجمه عربی قرارداد و در کتابی با عنوان لرباعیات عمرالخیامل منتشر کرد اگر چه بعدها خود به علت سوءاستفادهها از این رباعیات که به نحوي موضوع مقاله ما نیز هست از انتشار آنها ابراز تأسف نمود.
کتاب مزبور در موسسه البلاغ بیروت لبنان در سال 2002 همراه با مقدمهاي جامع به چاپ رسیده است. در واقع مساله اصلی ما در این تحقیق مشخص کردن درصد صحت انتساب رباعیات منتخب احمد رشید یاسمی و روزن آلمانی و در نتیجه ترجمه احمد صافی نجفی است که اتفاقاً یکی از ترجمههاي نسبتاً خوب از رباعیات به زبان عربی است و بسط مساله به همه منتخبات رباعیات منسوب به خیام در فارسی و سایر زبانهاست.
ما با بررسی هاي اجمالی این نسخه متوجه می شویم که انتساب بسیاري از رباعیات از این مجموعه بنا به دلایلی که به تفکیک ابیات آورده می شود صحیح نیست. لازم به تذکر است که نمونه این تحقیق را میشود با بسیاري از دیوان رباعیات منسوب به خیام انجام داد تا راهگشایی براي پژوهشگران رباعیات اصیل خیام باشد و خوانندگان از هر ملیتی نیز به صحت وسقم این رباعیات واقف گردند:
روحی که منزه است ز آلایش خاك // مهمان تو آمده است از عالم پاك
می ده تو به باده صبوحی مددش // زان پیش که گوید انعم االله مساك
رباعی فوق در دیوان رباعیات اوحدالدین کرمانیلبه کوشش احمد ابومحبوب به شماره 178 ثبت است
چون مردن تو مردن یکبارگی است // یکبار بمیر این چه بیچارگی است
خونی و نجاستی و مشتی رگ و پوست // انگار نبود این چه غمخوارگی است.
رباعی بالا در مختارنامه عطار نیشابوري، به شماره 835 مضبوط است
با بط میگفت ماهیی در تب و تاب // باشد که به جوي رفته بازآید آب
گفتا چو من و تو هر دو گشتیم کباب // دنیا پس مرگ ما چه دریاچه سراب
