بخشی از مقاله
چکیده
کانسارهای مس پورفیری از بزرگترین ذخایر طلا در پوسته فوقانی هستند. کانسار مس میدوک از جمله این کانسارها است که دارای کانسارسازی طلا می باشد. طلا در این کانسارها در سولفیدهای مس و آهن - بورنیت وکالکوپیریت - و سولفیدهای مس - کالکوسیت و کوولیت - و همچنین به صورت دانه های کوچک طلای طبیعی - در امتداد مرز بورنیت - یافت می شود. توزیع آماری طلا در واحدهای کانی زایی ژرفزاد و غنی شده سولفیدی ثانویه و هاله های دگرسانی فیلیک و پتاسیک این کانسار به صورت توزیع غیرعادی می باشد که گویای ارتباط آن با پدیده کانی زایی و دگرسانی می باشد.
مقدمه
کانسار مس پورفیری میدوک در استان کرمان، در 85 کیلومتری شمال غربی معدن سرچشمه و در 59 کیلومتری شمال شهربابک واقع شده است . این کانسار در کمربند ولکانو - پلوتونیکی ارومیه - دختر و نوار دهج -ساردوئیه واقع شده است
در الیگوسن میانی تا میوسن تزریق توده های دیوریتی تا گرانودیوریتی موجب تشکیل ذخایر مس پورفیری منطقه واکثر رخدادهای مس مرتبط شده اند. در بسیاری از نواحی نیز هاله های دگرسانی وسیعی در اطراف این توده های نفوذی، اغلب به صورت باتولیتهای کوچک واستوک، تشکیل شده و در ادامه، در میوسن بالایی تکمیل کننده چرخه پلوتونیسم در منطقه بوده اند.
کانسارهای مس پورفیری از بزرگترین ذخایر طلا در پوسته فوقانی هستند - . - Kerrich et al., 2000 طلا در این کانسارها به لحاظ اقتصادی و هم چنین گسترش و توزیع طلا در پوسته فوقانی مهم است. طلا در سیستم های مس پورفیری در دمای بالا به وسیله بخارات و در دمای پایین تر به وسیله محلول های گرمابی جدا می شود و یا در این سیستم ها می ماند که در هر دو صورت ذخایر با ارزشی از طلا را تشکیل می دهند
شکل -1 موقعیت جغرافیایی معدن مس میدوک
کانسار مس میدوک از جمله کانسارهای مس پورفیری است که دارای کانسارسازی طلا نیز می باشد لذا بررسی ژئوشیمی و نحوه توزیع طلا در این کانسارامری ضروری است. چرا که فراوانی طلا در کانسارهای مس پورفیری تا حد زیادی متغیر است - . - Kesler et al., 2002 با بررسی دقیق ژئوشیمی طلا و درک چگونگی تحرک و ته نشست آن در کانسار مس میدوک، می توان ارتباط آن با سایر عناصر اقتصادی از جمله مس را کشف نموده و حدوث آن در زون های مختلف دگرسانی را تخمین زد که این مسئله به اکتشاف و بهره برداری آن کمک ویژه ای می کند.
بحث
طلا در کانسارهای مس پورفیری در سولفیدهای مس و آهن - بورنیت و کالکوپیریت - و سولفیدهای مس - کالکوسیت و کوولیت - و همچنین به صورت دانه های کوچک طلای طبیعی یافت می شود - شکل. - Kesler et al., 2002 - - 2 در کانسارهایی مانند گراسبرگ، بینگهام، گرنیزل، سانتاتوماس، پانگونا که کانی زایی همراه با دگرسانی پتاسیک اولیه است طلا به صورت ادخالهای ʽm 100-5 یا رورشدی هایی از الکتروم می باشد
شکل های دیگر طلا همراه با بیسموت وتلوریوم است که خیلی کمیاب هستند. در کانسارهایی که حاوی مقادیر زیادی بورنیت هستند این کانی میزبان خوبی برای طلا است و در کانسارهایی که مقدار بورنیت در آنها کم است و یا اصلا وجود ندارد طلا همراه با کالکوپیریت می باشد
شکل -2 تصاویرSEM طلا در کانسارهای مس پورفیری - نقاط روشن طلا هستند - .کانی های میزبان شامل: -Aکالکوپیریت در -B Kemessکالکوسیت در -C,D Skouriesبورنیت در Granisle
تغییرات ژئوشیمیایی طلا در کانسار مس پورفیری میدوک به منظور بررسی رفتار ژئوشیمی طلا در کانسار میدوک ابتدا رفتار این عناصر در زون های کانه زایی غنی شده سولفیدی و ژرفزاد و سپس در زون های دگرسانی پتاسیک و فیلیک مورد بررسی قرار می گیرد. برای بررسی طلا در این کانسار از 1691 داده استفاده شده است و این داده ها از پرونده 94 گمانه استخراج شده است. پردازش داده ها با استفاده از نرم افزارهای آماری SPSS، Igpet و Excel انجام شده است.
بررسی آماری نشان می دهد که توزیع آماری طلا در واحدهای کانی زایی ژرفزاد و غنی شده سولفیدی ثانویه کانسار میدوک به صورت توزیع غیرعادی با تمایل به سمت راست می باشد - شکل - 3 که گویای غیرعادی بودن عیار طلا و ارتباط آن با پدیده کانی زایی می باشد. عیار متوسط طلا در واحد ژرفزاد 86 میلی گرم در تن است. در مقایسه با عیار پوسته ای طلا در سنگ های گرانودیوریتی که 4 میلی گرم در تن می باشد، طلا در واحد ژرفزاد کانسار میدوک تقریبا 21 برابر غنی شدگی نشان می دهد. همچنین عیار متوسط طلادر واحد غنی شده سولفیدی ثانویه 20 میلی گرم در تن است که در مقایسه با عیار پوسته ای طلا تقریبا 5 برابر غنی شدگی را نشان می دهد.
