بخشی از مقاله
مقدمه:
موضوع مقاله حاضر، عوارض کارکرد هورمون کورتیزول از منظر جرم شناسی است. این موضوع بین علوم مختلفی از جمله پزشکی، روان شناسی و جرم شناسی رابطه برقرار کرده، به اهمیّت علمی آن می افزاید. لذا در ابتدا باید گفت؛ غدد فوق کلیوی آدرنال از جمله غدد داخلی بدن بوده و دارای دو عضو می باشند که در قطب فوقانی کلیه ها، درون بافت چربی قرار گرفته اند.
- دهخدا، - 1373 در انسان این غدد 6 تا 4 میلی متر طول، 2 تا 1 میلی متر عرض و 6 تا 4 میلی متر ضخامت دارند و وزن آنها بر روی همحدوداً 8 گرم است. - کوییرا و کارنیرو، ترجمه: صمدی، بیله سوار، یزدانی، - 1382 البته این رقم بر حسب سن و شرایط فیزیولوژیکی از فردی به فرد دیگر متفاوت است. هر غدّه از دو لایه هم مرکز تشکیل شده است، یک لایه، محیطی زرد رنگ به نام قشر آدرنال و یک لایه، مرکزی آجری رنگ به نام مدولای آدرنال.. قشر که از مُزودرم سلولی حدّواسط به وجود می آید، هورمون هایی با نام مینرالوکورتیکوئیدها، گلوکوکورتیکوئیدها و آندروژن ها تولید می کند، که وظایفی ازجمله توازن نمک و آب بدن، واکنش بدن به استرس، متابولیسم، سیستم ایمنی، رشد و عملکرد جنسی را بر عهده دارند.
اثرات مینرالوکورتیکوئیدی، مربوط به هورمون آلدوسترون و تقرباًی تمام اثرات گلوکوکورتیکوئیدی، مربوط به کورتیزول است. وبا توجّه به میزان ترشح کورتیزول 20 - تا 25 میلی گرم - در شبانه روز مسلّم است که اثرات گلوکوکورتیکوئیدی منحصر به کورتیزول است، کهبه علّت پخش گیرنده های کورتیزول در نقاط مختلف بدن این هورمون آثار فیزیولوژیک وسیعی را در همه جای بدن موجب می شود. مهم ترین اثر کورتیزول افزایش مقاومت بدن در مواقع استرس و تداوم حیات است.
هورمون کورتیزول، توسط لایه فاسیکوله - لایه میانی قشر فوق کلیه است که پهنترین لایه بوده و حدود 75 درصد قشر فوق کلیه را تشکیل میدهد. این لایه، ساخت هورمونهای مؤثر در متابولیسم یا سوخت و ساز مواد قندی را بر عهده دارد و با نام گلوکوکورتیکوئید شناخته می شوند که مهمترین آنها کورتیزول نام دارد - ترشح. و از نظر کثرت فعّالیّت هایی که انجام می دهد، از هورمون های بسیار مهّم بدن است.
کورتیزول در موارد ترمیم زخم ها، رفع التهاب در بافتها، تجزیه پروتئین ها و تبدیل آنها به قند، مقابله با شرایط ناگوار بدنی و محیطی مانند بیماری عفونت میکروبی، شوک های عصبی و عاطفی دخالت دارد و به کمک بدن می آید لذا در این مقاله سعی شده است، به بررسی عوارض کارکرد هورمون کورتیزول از دیدگاه جرم شناختی و تأثیری که این عدم کارآیی صحیح می تواند بر جسم و روان و آگاهی و هوشیاری شخص داشته باشد، از این جهت که از قدرت اراده، آگاهی و شعور شخص به چه میزان کاسته می شود که او را در مظان ارتکاب جرم قرار می دهد و آیا میزان مسؤولیت شخصی که در چنین موقعیّتی قرار گرفته را می توان با در نظر گرفتن شخصی متعارف در جایگاه او تعیین کرد؟
یا باید نسبت میزان مسؤولیت کیفری وی را با توجه به داشتن اراده و آگاهی و هوشیاری اش در زمان ارتکاب جرم سنجید؟ پرداخته خواهد شد. لذا بدین منظور؛ عوارض عدم کارکرد صحیح این هورمون را در دو گروه افزایش و کاهش ترشح دسته بندی می کنیم و هر یک از این عوارض را در مباحثی جداگانه مورد بررسی قرار می دهیم:
فشار خون بالا از دیدگاه جرم شناختی
خوب است بدانیم که؛ سرخرگ ها خون را از قلب به دیگر نقاط بدن میرسانند و برای آنکه خون بتواند در این عروق به جریان در آید، نیاز به فشار مناسبی دارد. این فشار جریان خون در سرخرگهای بدن، یعنی فشاری که در هر انقباض عضله قلب، در اثر برخورد خون به دیواره سرخرگ وارد میشود، فشار خون نام دارد. هنگامی که سرخرگهای بزرگ،قابلیّت ارتجاع و استحکام طبیعی خود را از دست بدهند و عروق کوچک، نیز باریک تر شوند، فشار خون، بالا می رود. بدین ترتیب؛ قلب همانند یک پمپ با انقباض و استراحت خود، خون را به داخل عروق میفرستد، که در زمانهای مختلف مراحل پمپاژ، فشار خون در سرخرگها تغییر میکند.
بالاترین میزان فشار خون، »فشار سیستولی« یا همان فشاری است که به هنگام انقباض ماهیچه قلب موجب میشود تا خون از قلب به سایر نقاط بدن برسد. وکمترین میزان فشار خون، »فشار دیاستولی« است که فشار بین ضربانهای قلب محسوب میشود و مربوط به زمانی است که قلب در حالت استراحت است. بنابراین، فشار خون بالا عبارت است از؛ افزایش فشار وارده از جریان خون به دیواره رگهای خونی. رژیمهای نادرست غذایی، مصرف زیاد غذاهای چرب وپُرنمک، بیتحرّکی و زندگی ماشینی از جمله عواملمستعّد کننده برای ابتلا به بیماری پرفشاری خون است. - هاریسون، . - 1998
