بخشی از مقاله
چکیده
یکی از شاخص های اصلی نوسازی اقتصاد ملی و توسعه اجتماعی، جایگاه مشارکت زنان و نحوه ایفای نقش آنان در ساختارهای اقتصادی است.هدف کلی پژوهش حاضر، بررسی عوامل اثر بخش بر توانمندسازی اجتماعی واقتصادی زنان روستایی عضو صندوق های اعتبارات خرد شهرستان فیروزکوه انجام شد.
جامعه آماری این تحقیق زنان روستایی عضو صندوق های اعتبارات خرد شهرستان فیروزکوه بود . - N=102 - با توجه به کم بودن تعداد نمونه آماری دراین تحقیق از روش سرشماری استفاده شد. در نهایت از طریق نرم افزار آماری SPSS نسخه 19 ضرایب کرونباخ آلفا - - 0/823 برای بخش های مختلف پرسشنامه محاسبه گردید. کلیه محاسبات آماری این پژوهش بوسیله نرم افزارآماری SPSSv19 انجام گرفته و موارد تجزیه و تحلیل آن شامل آمار توصیفی و استنباطی بوده است.
نتایج حاصل از یافته ها نشان داد که بین توانمندسازی اجتماعی اقتصادی زنان روستایی عضو صندوق های اعتبارات خرد شهرستان فیروزکوه و عوامل اقتصادی، آموزشی ترویجی، اجتماعی فرهنگی، شخصیتی روانشناختی ومیزان تحصیلات رابطه مثبت و معنی داری درسطح%99 وجود دارد وبا متغیر سن همبستگی منفی و معنی داری درسطح%99 وجود دارد.
همچنین نتایج نشان داد که 0/55 درصد تغییرات واریانس توانمندسازی اجتماعی - اقتصادی زنان روستایی عضو صندوق اعتبارات خرد به دو عامل شخصیتی - روانشناختی وعامل آموزشی -ترویجی بستگی دارد.
مقدمه
در جامعه امروز ایران، زنان نشان دادهاند که تواناییها و قابلیتهای بالقوه فراوانی دارند و تحت شرایط مناسب میتوانند مشارکت موثری در توسعه اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی کشور داشته باشند. از آنجایی که در دهههای اخیر زنان دسترسی بهتری به دانش و اطلاعات فنی در عرصههای اقتصادی داشتهاند، مشارکت داوطلبانه و آگاهی آنها در این زمینهها افزایش یافته است.
از طرفی در روستاها، زنان حدود نیمی از جمعیت روستایی را به خود اختصاص میدهند. با وجود این که آنها نقش به سزایی در فرآیند تولیدات روستایی دارند، ضروری است که به روش های مختلف از جمله با راهاندازی صندوقهای اعتبارات خرد در آنهااحساس تعلق بیشتری نسبت به جامعه، حداقل در اجتماع اعضاء صندوق به عنوان یک گروه، ایجاد کرد. قطعاً میتوان گفت حصول موفقیتهای پیدر پی این صندوقها امکان حضور و مشارکت زنان روستایی را در جوامع بزرگتر فراهم خواهد آورد
از طرفی تعیین نخستین دهه - 1997-2006 - برای فقرزدایی از سوی سازمان ملل، نقش اعتبارات خرد در کاهش فقر و توسعه روستایی و عنایت به اهداف توسعه هزاره و تعیین سال 2005 به عنوان سال اعتبارات خرد همگی حاکی از اهمیت فراوانی است که اعتبارات خرد در این رابطه میتواند داشته باشد
در همین راستا، یکی از شاخص های اصلی نوسازی اقتصاد ملی و توسعه اجتماعی، جایگاه مشارکت زنان و نحوه ایفای نقش آنان در ساختارهای اقتصادی است. از این رو افزایش و بهبود مشارکت زنان در فعالیتهای اقتصادی، از عمدهترین اهداف بسیاری از سازمانهای دولتی از جمله دفتر مشارکت و امور زنان وزارت جهادکشاورزی است. ارائه طرحهایی چون طرح صندوق اعتبارات خرد زنان روستایی از جمله برنامه هایی است که در راستای دستیابی به این هدف طراحی شده است.
طرح صندوق اعتبارات خرد زنان روستایی از جمله رهیافت های مهم فقرزدایی و افزایش درآمد خانوارهای فقیر به شمار می رود که با مشارکت فعال وخودجوش زنان روستایی و به منظور حمایت مالی از مشاغل کوچک خانگی ایجاد میشود. در واقع، هدف صندوق های اعتبارات خرد روستایی توانمندسازی زنان روستایی تحت پوشش طرح می باشد.
توانمندسازی یا قدرتیابی فرآیندی است که طی آن زنان توانایی تشکل و سازماندهی خود را پیدا میکنند تا بتوانند اعتماد به نفس خویش را افزایش دهند،حق انتخاب آزادانه و مستقل را برای خود طلب کنندو منابعی را که به مبارزه با فرودستی ایشان و از بین بردن این فرودستی کمک میکند،تحت کنترل بگیرند
رضایی و زارعی - 1393 - در مطالعه ای تحت عنوان »بررسی دیدگاه زنان روستایی در مورد تأثیر مؤلفههای سرمایه اجتماعی بر توانمندسازی آنان - مورد مطالعه: روستای حسنخان، شهرستان قروه - « به این نتیجه رسیدند که از دیدگاه زنان مورد مطالعه هر یک از مؤلفههای سرمایه اجتماعی شامل انسجام، مشارکت و اعتماد اجتماعی از اثر مثبت و معنیداری بر متغیر وابسته - توانمندسازی زنان روستایی - برخوردار بوده و در مجموع %43 از واریانس توانمندسازی زنان در روستای حسنخان را تبیین نمودند.
برقی و قنبری - 1393 - در مطالعه ای تحت عنوان »بررسی و نظرسنجی درباره مؤلفههای توانمندسازی زنان روستایی و تبیین عوامل مؤثر بر آنها - مطالعه موردی: روستاهای شهرستان اصفهان - « به این نتیجه رسیدند که مهمترین عوامل مؤثر بر توانمندسازی زنان روستایی همکاری در فعالیتهای اقتصادی، پیوندهای خانوادگی و آگاهی اجتماعی بوده، که مقدار واریانس تجمعی تبیینشده از طریق این عوامل %55/80 است. مهمترین موانع مؤثر بر توانمندسازی زنان نیز شامل مؤلفههای روانی- خصوصی، همکاری در فعالیتهای اقتصادی، کالبدی- ارتباطی، و فرهنگی-سازمانی بوده، که مقدار واریانس تجمعی تبیینشده از طریق این عوامل نیز %51/60 است.
Bushra and Wajiha - 2015 - در مطالعه ای تحت عنوان »ارزیابی شاخص های اجتماعی-اقتصادی توانمندسازی زنان در پاکستان« به این نتیجه رسیدند که محتوای آموزش، مشارکت اقتصادی زنان، برخورداری از حساب بانکی و دسترسی به فرصت های اقتصادی توسط زنان بر توانمندسازی آنان تأثیرگذار است.
Trommlerová et al. - 2015 - در مطالعه ای تحت عنوان »شاخص های توانمندسازی براساس ظرفیت محوری رهیافت فقر« به این نتیجه رسیدند که جنسیت، سن، وضعیت تأهل، فعالیت های اقتصادی و سلامت از شاخص های مهم در توانمندسازی در دو سطح فردی و محلی هستند.
مواد وروش ها
پژوهش حاضر براساس هدف کاربردی ،از نظر رویکرد کمی است. بر حسب روش گردآوری داده ها از نوع غیر آزمایشی است. همچنین این تحقیق به لحاظ تحلیل دادهها از نوع همبستگی می باشد
جامعه آماری این تحقیق زنان روستایی عضو صندوق های اعتبارات خرد شهرستان فیروزکوه می باشند . - N=102 - این شهرستان در مجموع دارای 3 صندوق است که در روستاهای شادمهن 26 - عضو - ، اهنز 34 - عضو - و لزور 42 - عضو - مستقر می باشند.
