بخشی از مقاله
چکیده
هدف کلی این پژوهش بررسی عوامل موثر در وضعیت تحصیلی دانشجویان معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد گنبد کاووس بوده است. در این پژوهش توصیفی مقطعی جامعه آماری شامل دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد گنبد کاووس به تعداد468 نفر بود که از این میان 200 نفر از طریق فرمول برآورد حجم نمونه به روش تصادفی طبقه ای - فرمول کاکران - انتخاب شدند.
اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه محقق ساخته شامل 15 سؤال پنج گزینه ای ، جمع آوری گشته و توسط آزمون Chi-Square آنالیز گردید. وضعیت تحصیلی دانشجویان معماری در بین دو جنس و نیز در بین گروه های سنی مختلف اختلاف آماری معناداری نداشت . P=0.319 - و. - P=0.458 وضعیت تحصیلی دانشجویان معماری براساس وضعیت تاهل و مقطع تحصیلی از لحاظ آماری اختلاف معنی دار داشت P=0.025 - و . - P=000 از میان متغییر های مورد پژوهش بهره ی هوشی، حافظه،امکانات رفاهی، دسترسی آسان به منابع، تفکیک جنسیت در کلاس ها، رابطه ی استاد با دانشجو، نحوه ی تدریس استاد، تجربه ی کاری و آشنایی با هنر از نظر دانشجویان به طور معنی داری در وضعیت تحصیلی آنان موثر بود. - به ترتیب P=0.24وP=0.02 وP=0.26 وP=0.07 وP=0.21 و P=0.37وP=0.04 وP=0.32 و. - P=0.48 با توجه به یافته های این پژوهش در نظر گرفتن متغییر های فوق برای ارتقاء وضعیت تحصیلی دانشجویان معماری لازم و ضروری به نظر میرسد.
-1 مقدمه
آموزش معماری در جهت توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه، در هر دو سطح ملی و جهانی، سعی در تربیت طراحان یا سازندگان حرفه ای، ذیصلاح، خلاق و دارای تفکر نقادانه و با اخلاق دارد - حقیر و شوهانی زاد،. - 1391 در واقع روح معماری فراتر از یک علم ریاضی- فیزیکی به جنبه های مهم روانشناختی و تربیتی در سطح فرد و جامعه احاطه دارد. با این تعریف می توان گفت معماری علمی جامع و در برگیرنده ی علوم انسانی، علوم اجتماعی و فیزیکی، فن آوری، و هنرهای خلاقانه می باشد و هدف آن پرورش استعدادها، ایجاد انگیزه های پایدار، بالابردن ظرفیت افراد، در کنار پیشرفت سریع و فزاینده ی علم و فن می باشد
آموزش معماری نیازمند به کارگیری روشهای کار آمد و به روز در پاسخگویی به نیازهای کمی و کیفی برگرفته از توسعه اجتماعی- اقتصادی نوین است . در این راستا مدارس معماری و مؤسسات مختلف آموزش عالی می کوشند تا با تنظیم و ارائه شایسته و مناسب برنامه و محتوای دروس، نتایج بهتری برای اهداف آموزشی و چشم اندازهای ترسیم شده به بار بیاورند. این تلاشها به تولید و نهادینه ساختن دانش معماری در مؤسسات و محیط های آموزشی می انجامد.
آموزش معماری امروزه با چالشهای متعددی مواجه است. فراگیری اصول طراحی بدون آشنایی با مقوله های مهمی چون جامعه شناسی، روانشناسی، نشانه شناسی و در یک کلام فرهنگ، کاری از پیش نمی برد. در واقع دانشجویان معماری باید تا حد امکان علم و ایده خود را با فرهنگ جامعه و سلیقه مخاطب تطبیق دهند، البته نه بدین معنی که خلاقیت و نوآوری در طراحی را کنار بگذارند.
دانشگاهها و موسسات آموزش معماری وظیفه دارند زمینه را برای پرورش معماران آینده فراهم آورند. ایجاد بستری مناسب برای شکوفایی خلاقیت و تفکر نقادانه در میان دانشجویان در کنار آموزش اصول پایه معماری بر دوش این ارگانها نهاده شده است. اما نه تنها عوامل مربوط به دانشگاهها بلکه عوامل فردی نیز بر موفقیت تحصیلی و کاری دانشجویان معماری تاثیر می گذارند.
موفقیت در این رشته نیازمند شناخت و تقویت این عوامل می باشند. تاکنون مطالعات مختلفی برای شناخت نقش عوامل تاثیر گذار در موفقیت تحصیلی و کاری دانشجویان معماری انجام شده است. خلاقیت، نشانه شناسی، هوش، حافظه، مباحثه و انتقاد سازنده، محیط آموزشی، تکرار و تمرین و ... به عنوان مهمترین عوامل تاثیر گذار در فراگیری دانشجویان معماری شناخته شده اند.
هدف ما از انجام این مطالعه بررسی نقش عوامل موثر در وضعیت تحصیلی دانشجویان معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد گنبد کاووس در سال تحصیلی1393-92 می باشد.
-2 نحوه ی اجرا
پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی مقطعی بوده که بر اساس آن عوامل موثر بر وضعیت تحصیلی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد گنبدکاووس مورد بررسی قرار گرفت. جامعه ی مورد مطالعه، دانشجویان مقاطع کاردانی ،کارشناسی و کارشناسی ارشد به تعداد 468 نفر بود که در سال تحصیل 1393-92 دردانشگاه آزاد اسلامی واحد گنبدکاووس تحصیل میکردند. نمونه ی این پژوهش شامل 200 نفر بود که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. پس از اخذ رضایت نامه کتبی از شرکت کنندگان، پرسشنامه ای شامل 15 سوال پنج گزینه ای که قبلا روایی آن توسط 3 نفر از اعضای هیئت علمی تایید شده در اختیار آنها قرار گرفت. وضعیت تحصیلی دانشجویان بر اساس معدل کل واحدهای نظری و عملی گذرانده شده تعیین گشته و در سه گروه کمتر از 15 ،18 - 15و بیشتر از 18طبقه بندی شد. در نهایت داده های خام توسط نرم افزار آماری SPSS و به کمک آزمون کای دو آنالیز شد.
-3 یافته ها
در مطالعه حاضر از میان 200 دانشجوی شرکت کننده 108 نفر - - %54 زن و 92 نفر - %46 - مرد بودند. در رده سنی زیر 25 سال، -25 30 سال و بالای 30 سال به ترتیب - %49/5 - 99، - %35/5 - 71 و30 نفر - - %15 شرکت داشتند که از این میان 92نفر - %46 - متاهل و 108نفر - - %54 مجرد بودند.
همچنین 42 نفر از دانشجویان - %21 - در مقطع کاردانی، 71 نفر - %35/5 - در مقطع کارشناسی و 87 نفر - %43/5 - در مقطع کارشناسی ارشد تحصیل می کردند. از لحاظ وضعیت تحصیلی 60 نفر - %30 - از شرکت کنندگان معدل زیر 15 ، 112 نفر - %56 - معدل 15 تا 18 و 28 نفر - %14 - معدل بالای 18 داشتند.
وضعیت تحصیلی دانشجویان معماری در بین دو جنس اختلاف آماری معناداری نداشت - P=0.319 - همچنین وضعیت تحصیلی دانشجویان معماری در گروههای سنی مختلف اختلاف آماری معناداری نداشت - . - P=0.458
اختلاف بین وضعیت تحصیلی دانشجویان معماری مجرد و متاهل از لحاظ آماری معنی دار بود - . - P=0.025 اکثر دانشجویان معماری در هر دو گروه متاهل و مجرد معدل بین 15 تا 18 داشتند - %46.7 و% - 63.9 و تنها کمتر از %15 از دانشجویان چه در گروه متاهل و چه مجرد معدل بالای 18 داشتند.
اختلاف بین وضعیت تحصیلی دانشجویان معماری در مقاطع مختلف تحصیلی معنی دار بود - . - P=000 میانگین نمرات اکثر دانشجویان مورد مطالعه در مقطع تحصیلی کارشناسی ارشد بر خلاف دو مقطع کارشناسی و کاردانی بالای 18 بود. از سوی دیگر حدود 2/3 دانشجویان در مقطع کارشناسی معدل زیر 15 داشتند و در مقطع کاردانی میانگین نمرات اکثرا بین 18-15 بود.
از میان متغییر های مورد پژوهش بهره ی هوشی، حافظه،امکانات رفاهی، دسترسی آسان به منابع، تفکیک جنسیت در کلاس ها، رابطه ی استاد با دانشجو، نحوه ی تدریس استاد، تجربه ی کاری و آشنایی با هنر از نظر دانشجویان به طور معنی داری در وضعیت تحصیلی آنان موثر بود و مابقی اختلاف معنی داری نداشتند. - به ترتیب P=0.24وP=0.02 وP=0.26 وP=0.07 وP=0.21 و P=0.37وP=0.04 وP=0.32 و. - P=0.48
-4 بحث
بر خلاف مطالعه ی - صفدری ده چشمه و همکاران 1383 و تمنائی فر 1386 و رودباری وهمکاران 1388 و امام قریشی 1389 و احمدی و همکاران - 1390 در مطالعه ی حاضر متغیرهای جنس و سن تاثیر معنی داری بر وضعیت تحصیلی دانشجویان نداشتند. این یافته با مطالعه ی - نامداری و همکاران - 1389 هم خوانی داشت.
وضعیت تحصیلی دانشجویان معماری در مقطع کارشناسی ارشد بطور معنی داری بهتر از مقاطع پایین تر بود. به دلیل راه یابی دانشجویان به مقطع کارشناسی ارشد انتظار میرود که این دانشجویان دانش و مهارت بیشتری نسبت به مقاطع پایین تر برخوردار باشند که این نتیجه با مطالعه ی - رودباری و همکاران 1388 و صفدر ده چشمه و همکاران - 1383 همخوانی داشت.
بر خلاف مطالعه ی - صفدری ده چشمه و همکاران - 1383 وضعیت تاهل تاثیر معنی داری بر وضعیت تحصیلی دانشجویان معماری داشت. در مطالعه ی حاضر نشان داده شد که دانشجویان مجرد وضعیت تحصیلی بهتری نسبت به دانشجویان متاهل دارند، که این نتیجه با مطالعه ی - رودباری و همکاران - 1388 همخوانی داشت. این یافته می تواند در ارتباط با زمان بیشتر دانشجویان مجرد برای انجام پروژه های عملی در رشته ی معماری باشد. به نظر میرسد دانشجویان متاهل به دلیل دغدغه های بیشتری که در خلال زندگی مشترک دارند فرصت کمتری برای انجام پروژه های عملی و یا حتی مطالعه ی دروس نظری در اختیار دارند.
در مطالعه ی حاضر بهره ی هوشی یکی از عواملی است که بر وضعیت تحصیلی دانشجویان معماری تاثیر گذار است . بهره ی هوشی می تواند با خلاقیت در ارتباط باشد، یکی از موثرترین عوامل در ایجاد طرح های معمارانه داشتن ذهنی خلاق است این نتیجه با مطالعه ی - صبحی قراملی و حسن زاده و همکاران - همخوانی دارد. در مطالعه ی حاضر اکثریت دانشجویان بر این باور بودند که خلاقیت در وضعیت تحصیلی آنان به میزان بسیار زیادی موثر است البته در نگاه کلی این نتیجه از لحاظ آماری معنی دار نبود
