بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حا ضر با هدف برر سی عوامل موثر در تو سعه ک شت گلخانهای در ا ستان ایلام انجام شده ا ست. جامعه آماری پژوهش شامل صاحبان گلخانههای استان ایلام - N = 50 - میباشند. نمونه مورد مطالعه به دلیل کوچکی جامعه آماری با استفاده از روش سر شماری - - n = 50 محا سبه گردید. روائی ظاهری و محتوایی پر س شنامه نیز با ا ستفاده از نظرخواهی از ا ساتید مربوطه تایید و از ضریب آلفای کرونباخ جهت تعیین پایائی پرسشنامه استفاده شد، که مقدار ضریب محاسبه شده - 0 - /763 دلالت بر قابلیت اعتماد ابزار تحقیق دارد. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد، حمایت دولت، عوامل آموزشی، اقتصادی و زیرساختی 76/5 درصد از واریانس کل متغییر وابسته را تبیین مینمایند.
واژههای کلیدی: عوامل موثر، توسعه، کشت گلخانهای، استان ایلام.
مقدمه
در شرایطی که یکی از مهمترین بحرانهای فراروی بشر امروز، تأمین غذا برای جمعیت قریب به 7میلیارد نفری کره زمین است، و ریشه کن کردن گرسنگی و فقر شدید، یکی از ه شت هدف توسعه در هزاره اخیر میباشد، با توجه به کمبود اراضی قابل کشت، افزایش روز افزون تقاضا و نیاز مبرم به مواد غذایی بیشتر و با کیفیت و سلامت بالاتر، تقاضا برای تولید محصولات گلخانهای با استقبال بیشتری مواجه گشته است. گلخانه یک سازه با ابعاد مختلف و زنده محسوب میگردد که هر جزء آن اثرات مستقیمی بر رشد محصول و نهایتاً کیفیت، کمیت و مدیریت محصول دارد که در پایان اثر خود را در افزایش سود و کاهش هزینهها نشان خواهد داد - بی تا،. - 1390
اما کشتهای گلخانهای با وجود مزایایی چون "زودرسی و کیفیت بالای محصولات، صرفهجویی در مصرف آب با وجود سیستمهای تحت فشار، بهرهبرداری فشرده و استفاده از تکنیکهای جدید - حتی در اراضی کوچک و با آب محدود - ، نرخ بالای بازدهی، استفاده از نیروی انسانی کمتر، زیبایی و نظارت در کار، امکان کنترل عوامل نامساعد جوی وآفات و بیماریها در رشد و نمو گیاهی - حسنی و اشرفی، " - 1386، نیازمند ایجاد بستری مناسب جهت رشد و شکوفایی بوده تا بتواند پاسخگوی تقاضای روز افزون جمعیت بوده و محصولاتی در مقیاس بیشتر و با کیفیت بالاتر به بازار عرضه کند.ا ستان ایلام با دارا بودن 50 واحد گلخانه مقام سیام را در بین ا ستانهای ک شور به خود اخت صاص داده ا ست.
و در حال حا ضر از50 واحد گلخانه موجود در استان، 18 واحد 31000 - متر مربع - از این تعداد گلخانه فعال بوده و 32 واحد 65700 - مترمربع - غیرفعال میباشد - آمارنامه جهاد ک شاورزی، . - 1390 که نیازمند توجه و تلاش بی شتر م سئولین و م شارکت مردم و صاحبان گلخانهها در جهت رفع موانع، و ایجاد شرایطی منا سب در جهت تو سعه واحدهای موجود، بازگ شایی واحدهای غیر فعال و تا سیس واحدهای بی شتر و با کیفیت بالاتر می با شد، تا ضمن تامین بخ شی از نیازهای غذایی جامعه، به افزایش سلامت، بهبود کیفیت و کاهش فقر و بیکاری در منطقه کمک کرده و "با توجه به سطح زیر کشت، درآمد مناسبی برای تولیدکنندگان نیز فراهم آورد - باقی و مزرعه فراهانی،." - 1394 بنابراین با توجه به اهمیت موضوع، تحقیق حاضر در نظر دارد به بررسی عوامل موثر در توسعه کشت گلخانهای در استان ایلام بپردازد.
رحمانی و همکاران - 1391 - در پژوه شی تحت عنوان " ارزیابی عوامل مؤثر بر مدیریت بهینه گلخانههای صیفی ا ستان خوز ستان" بیان میدارند که بین سطح مدیریت بهینه گلخانهها از نظر سن، رشته تحصیلی و سابقه کار گلخانهداران تفاوت معنیداری وجود دارد. همچنین بین دانش مهارتی گلخانهداران و نگرش آنها نسبت به کشاورزی پایدار با مدیریت بهینه رابطه معنیداری وجود دارد.شریفی و همکاران - 1390 - در پژوهشی تحت عنوان "بررسی عوامل مؤثر بر پایداری نظام کشت گلخانهای در منطقه جیرفت و کهنوج" بیان میدارند که نتایج تحلیل رگرسیونی حاکی از آن بود که در حدود 53/9 درصد از تغییرات سطح پایداری کشت گلخانهای را پنج متغیر سطح دانش کشاورزی پایدار، سطح تحصیلات، نگرش به کشاورزی پایدار، میزان شرکت در کلاسهای آموزشی ترویجی و سابقه فعالیت گلخانهای تبیین مینمایند.
عبداللهی و همکاران - 1389 - در پژوهشی تحت عنوان "اندازهگیری کارایی فنی و عوامل مؤثر بر آن در تولید خیار گلخانهای" بیان میدارند متغیرهای نوع کشت و تجربهی مدید به ترتیب اثر مثبت و منفی و معنیدار روی عدم کارایی مدیریتی گلخانه دارند.برزگر و اللهیاری - 2005 - 1 در تحقیقی با عنوان" ارزیابی گلخانههای استان چهارمحال و بختیاری" به این نتیجه دست یافتند که مواردی مانند نقش میزان تحصیلات بهرهبرداران در افزایش موفقیت، گذراندن دورههای آموزشی علمی و تخصصی گلخانهداری و نظارت بر اعطای وام و سایر منابع تأمین مالی، شرط موفقیت تولید در کشتهای گلخانهای میباشد.هروی - 2005 - 2در مطالعهای به "بررسی انواع هزینههای احداث گلخانه - آماده سازی زمین قبل از کاشت،آبیاری، آمادهسازی زمین بعد از احداث گلخانه، کاشت، نیروی انسانی و هزینههای بستهبندی و حمل و نقل - " پرداخت و به این نتیجه رسید که در توسعه کشتهای گلخانهای، مسائل و محدودیتهای مالی و اعتباری از اهمیت بالایی برخوردار است.
هال - 2003 - 1 "سودآوری گلخانهها از طریق بهبود فرآیندهای قیمتگذاری" را مد نظر قرار داده است و ضمن اینکه تصمیمات مربوط به قیمتگذاری را یکی از مشکلترین موارد تصمیمات مربوط به بازاریابی محصولات گلخانهای میداند، عدم وجود اطلاعات کافی از تولیدات و هزینههای تولید و قیمتهای رقبا و همچنین فاصله زمانی لازم برای تولید و روانه کردن محصول به بازار را از موانع عمده توسعه کشتهای گلخانهای معرفی میکند و تنها راه ممکن برای موفقیت را استفاده از اطلاعات گذشته و اطلاعات مربوط به بودجهبندی منطقی آینده و یک استراتژی قیمتگذاری مناسب که با تصمیم بودجهبندی هماهنگ باشد، میداند.
روششناسی تحقیق
نوع تحقیق حاضر، کاربردی از نوع توصیفی همبستگی میباشد. جامعه آماری تحقیق شامل صاحبان گلخانههای استان ایلام به تعداد 50 نفر بودند. حجم نمونه با ا ستفاده از روش سر شماری - - n =50 محا سبه گردید. ابزار گردآوری اطلاعات پر س شنامه محقق ساخته بود که روائی ظاهری و محتوایی آن با نظر ا ساتید مربوطه تایید گردید. پایائی پر س شنامه نیز با ا ستفاده از ضریب آلفای کرونباخ - =0/763 - تعیین شد. دادههای تحقیق با استفاده از نرم افزار 22SSPS در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در بخش آمار توصیفی از میانگین، درصد، فراوانی، انحراف معیار و ضریب تغییرات و در بخش آمار تحلیلی جهت تجزیه و تحلیل دادهها از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه به روش گام به گام استفاده شد.
یافتهها
بر ا ساس نتایج تحقیق، طیف سنی افراد مورد مطالعه در تحقیق حا ضر، 28 تا 49 سال میبا شد. که46 در صد آنها در رده سنی بالاتر از40 سال قرار دارند و سابقه فعالیت 46 در صد آنها بین 5 تا کمتر از 10 سال میبا شد. همچنین سطح تح صیلات 36 در صد آنها دیپلم و پایینتر است - جدول. - 1
