بخشی از مقاله
خلاصه
نیاز روز افزون مردم به خدمات مختلفی از قبیل گسترش شهرها، نیاز به امنیت در حمل پول، تسریع در کار، لزوم کنترل موجودی و پرداختها موجب شکلگیری بانکها شد. بانکها به منظور کاهش هزینهها و بهبود عملکردشان سرمایهگذاری عظیمی در بانکداری الکترونیک، مینمایند. بانکداری اینترنتی میتواند هم برای بانکها و هم برای مشتریان، مفید و سودمند واقع شود.
بهمنظور دستیابی به اطلاعات نهان در این پایگاه دادهها و از آنجا که توانایی این کار در سیستمهای سنتی وجود نداشت، دادهکاوی در ابتدای دهه 90 میلادی مطرح شد. در واقع دادهکاوی، به مفهوم استخراج اطلاعات نهان و یا الگوها و روابط مشخص در حجم زیادی از دادهها در یک یا چند بانک اطلاعاتی بزرگ است. هدف اصلی این تحقیق، گردآوری پژوهشهای انجام شده پیرامون دادهکاوی و کاربردهای آن در صنایع مختلف، خصوصاً صنعت بانکداری و بانکداری الکترونیک میباشد.
در نهایت مشخص گردید، بیشترین تحقیقات صورت پذیرفته در صنعت بانکداری را میتوان در چهار حوزه اعتبارسنجی مشتریان - مدیریت ریسک - ، شناسایی کلاهبرداری یا تشخیص تقلب - که میتوان روشهای کشف پولشوئی و شناسایی فرار مالیاتی را نیز بخشی از این قسمت دانست - ، مدیریت بازاریابی و تحلیل بازار و در انتها مدیریت منابع انسانی دسته بندی کرد.
.1 مقدمه
نیاز روز افزون مردم به خدمات مختلفی از قبیل گسترش شهرها، نیاز به امنیت در حمل پول، تسریع در کار، لزوم کنترل موجودی و پرداختها موجب شکلگیری بانکها شد .[1] توسعه و گسترش سریع فناوری اطلاعات در صنعت بانکداری، بخش مالی و بانکی را تشویق به نوآوری از طریق ارائه کالا و خدمات از طریق تکنولوژی میکند. بانکها به منظور کاهش هزینهها و بهبود عملکردشان سرمایهگذاری عظیمی در بانکداری اینترنتی، بعنوان یکی از زیرشاخههای بانکداری الکترونیک، مینمایند.
بانکداری اینترنتی به معنی انجام مبادلات بانکی و مالی از طریق اینترنت میباشد و مشتریان میتوانند از آن برای انجام انواع خدمات بانکی از قبیل نمایش حساب و صورتحسابها، صورت حسابهای پرداخت، انتقال وجه بین حسابها، مشاهده ترتیب پردازش حساب، مشاهده تراکنشها و لیست چکها استفاده نمایند.[2] بانکداری اینترنتی میتواند برای بانکها و مشتریان، مفید و سودمند واقع شود.
از آنجاییکه ارائه خدمات بصورت آنلاین به کارکنان و شعب فیزیکی کمتری نیاز دارد، بانکها با استفاده از بانکداری اینترنتی میتوانند هزینههای عملیاتی خود را کاهش دهند. برای مشتریان هم، استفاده از خدمات اینترنتی راحتتر، سریعتر، و در هر زمان و مکانی در دسترس است. از سوی دیگر، بنا به ماهیت این نوع بانکداری، طیف وسیعی از مخاطرات را در زمینههای مختلف برای بانکها و مشتریان بوجود میآورد.
همانند دیگر روشهای تجارت، پذیرش خدمات بانک از طریق اینترنت، ریسکهایی را در بر خواهد داشت و بسیار مهم است که چنین ضررهای احتمالی را درک و پیشبینی کرده و سیستم را در مسیری سازماندهی نمایند، که آنها را به حداقل برسانند. عدم پذیرش بانکداری اینترنتی توسط مشتریان میتواند چالشهای جدی را برای مدیریت ایجاد نماید و حتی میتواند اهداف استراتژیک مرتبط با بانکداری الکترونیک را به خطر اندازد.
از این منظر عدم پذیرش حتی میتواند به عنوان یک ریسک استراتژیک در نظر گرفته شود. از آنجاییکه بخش مدیریت ریسک در هر سازمان ارائه بهترین عملکرد، بهینه سازی استفاده از سرمایه و به حداکثر رساندن ارزش داراییهای سهامداران را بعنوان هدف اصلی خود مطرح مینماید، باید با استفاده از تدابیر متناسب و راه کارهای به موقع، ریسکهای اساسی را پوشش دهد. در این راستا شناسایی و ارزیابی عوامل بهوجود آورنده ریسک ها، از اقدامات اولیه مدیریت ریسک محسوب میشود .[3]
اطلاعات نیروی محرکه اقتصاد و دانش امروزی است و ابزار بکارگیری آن، سیستمهای اطلاعاتی میباشد. با وجود منافع زیاد بکارگیری سیستمهای اطلاعاتی، هنوز ریسک بالای شکست بر پیاده سازی این پروژهها سنگینی میکند. عوامل حیاتی موفقیت وجود دارند و باید آنها را شناسایی و کشف کرد. عدم توجه به این عوامل، کل سیستم و فرآیند را با خطر اساسی و شکست پروژه در اجرا مواجه میسازد .[4]
با پیدایش شبکههای صنعتی در جمع آوری و انتقال اطلاعات، انقلابی در صنعت کنترل و مونیتورینگ اطلاعات در بخشهای مختلف صنعتی بوجود آمده است و صنعت نیز از این تحولات متأثر شده و تغییر و تحولات شگرفی در زمینه جمع آوری و انتقال اطلاعات در صنعت، به وجود آمده است. در این مرحله آگاهی از روند تغییرات تکنولوژی، جهت تدوین استراتژی در زمینه انتخاب تکنولوژی و برنامهریزی صحیح برای انتقال تکنولوژی طراحی و ساخت، یک نیاز ضروری در سطح ملی میباشد .[5]
امروزه به دلیل وجود حجم انبوهی از دادهها در پایگاه داده، امکانات کامپیوترها و الگوریتمهای قوی، جانشین تحلیلهای دستی شده است تا بتواند اطلاعات و دانش را از دادههای موجود استخراج کند .[6] داده کاوی1 فرآیند کشف رابطهها، الگوها و روند معنی داری است که به بررسی حجم وسیعی از اطلاعات ذخیره شده در پایگاه دادهها با فناوری تشخیص الگو میپردازد .[7] با کمک دادهکاوی میتوان سیستمی پیاده سازی کرد که باعث بهبود سرعت، دقت و کاهش پیچیدگی آن شود .[8] هدف اصلی این تحقیق، گردآوری پژوهشهای انجام شده پیرامون دادهکاوی و کاربردهای آن در صنایع مختلف، خصوصاً صنعت بانکداری و بانکداری الکترونیک میباشد.
.2 داده کاوی
با رشد سریع فناوری اطلاعات و تولید دادهها، روزبهروز بر حجم پایگاه دادهها در صنایع تجاری، مخابراتی، پزشکی، بانکی و غیره افزوده شد. بهمنظور دستیابی به اطلاعات نهان در این پایگاه دادهها و از آنجا که توانایی این کار در سیستمهای سنتی وجود نداشت، دادهکاوی در ابتدای دهه 90 میلادی مطرح شد. اصطلاح دادهکاوی اولین بار توسط فایاد1 مطرح شد در سال سال 1995 و در سال 1996، نشریه کشف دانش از پایگاه داده2 شروع به کار کرد .[9] در واقع دادهکاوی، به مفهوم استخراج اطلاعات نهان و یا الگوها و روابط مشخص در حجم زیادی از دادهها در یک یا چند بانک اطلاعاتی بزرگ است.
بسیاری از مردم دادهکاوی را مترادف واژههای رایج کشف دانش از دادهها میدانند. دادهکاوی، پایگاههای حجیم دادهها را در پی کشف و استخراج، مورد تحلیل قرار میدهد. این گونه مطالعات و کاوشها را به واقع میتوان همان امتداد و استمرار دانش کهن و همه جا گیر آمار دانست. تفاوت عمده در مقیاس، وسعت و گوناگونی زمینهها و کاربردها، و نیز ابعاد و اندازههای دادههای امروزین است که شیوههای ماشینی مربوط به یادگیری، مدلسازی، و آموزش را طلب مینماید .
از سوی دیگر سرویسهایی که از پایگاه داده تحلیلی بهمنظور پاسخگویی سریع به پرسشهای تحلیلی کاربران استفاده میکنند، پردازش تحلیلی برخط3 نامیده میشوند. پردازش تحلیلی برخط، عبارت است از مجموعهای از نرمافزارها که برای اکتشاف و تحلیل سریع دادههای مبتنی بر یک شیوه چندبُعدی با چندین سطح از مجموعسازی4 استفاده میشود و تصمیمگیری را تسریع و تسهیل میکند. آسان شدن تصمیمگیری به دلیل قابلیت هدایت تحلیلها، بدون نیاز به یک زبان پرسوجوی اصلی، یا فهم ساختار زیرین بانک اطلاعاتی حاصل میشود.
سریعتر شدن تصمیمگیری نیز از این جهت است که مجموع دادهها برای درخواستهای متداول از پیش محاسبه5 شده است. بنابراین زمان محاسبه، کاهش یافته و پاسخگویی به پرسوجوهای پیچیده تحلیلی، به سرعت امکان پذیر خواهد بود. انبار داده6 و پردازش تحلیلی بر خط، از جمله عناصر ضروری در سیستمهای تصمیمیار به شمار میآیند . در سوی دیگر پردازشهایی از نوع پردازش تراکنشی برخط7 قرار دارند و همان طور که از نامشان پیداست، به دادههای تراکنشهای روزانه حاصل از عملیات مختلف در فرآیندهای سازمان اطلاق میگردد .[11],[8]
